Τα σπίτια μεγάλα, εντυπωσιακά, με κήπους όμορφους και ελεύθερους χώρους. Και οι πολυκατοικίες μοντέρνες, με λίγα ευμεγέθη ανά όροφο φωτεινά διαμερίσματα και μπαλκόνια ευρύχωρα. Οι δρόμοι ωστόσο σκοτεινοί και έρημοι, χωρίς ανθρώπους. Μόλις βραδιάζει, τούτες τις πρώιμες φθινοπωρινές μέρες, δεν κυκλοφορεί ψυχή.
Μόνο ψυχαναγκαστικοί μεσήλικοι περιπατητές που παλεύουν να σώσουν το σαρκίο τους και σποραδικά κάποιοι νεότεροι που βγάζουν τα σκυλάκια τους βόλτα για τις νυχτερινές ανάγκες τους. Αντε και κάποιος αργοπορημένος εργαζόμενος, που μάχεται αποκαμωμένος να προσεγγίσει την πόρτα του σπιτιού του.
Σπάνια φωνές και καβγάδες από τα σπίτια δηλώνουν παρουσίες. Μόνο τα μηχανάκια των ντελιβεράδων και τα γαβγίσματα των φυλάκων σπάνε τη μονοτονία των φυσικών ήχων και δηλώνουν ότι πίσω από τις κλειστές πόρτες υπάρχουν ένοικοι.
Οι μεταφερόμενες εικόνες προέρχονται από τα βορειότερα προάστια των Αθηνών και δη εκείνων που ακουμπούν στις παρυφές της Πεντέλης, του Υμηττού και της Πάρνηθας ακόμη. Στα ψηλά του Χολαργού, της Αγίας Παρασκευής, στα ακόμη ψηλότερα των Βριλησσίων, της Νέας Πεντέλης, των Μελισσίων, της Νέας Λέσβου Αμαρουσίου, της Πεύκης, της Δροσιάς, του Διονύσου, της Βαρυμπόμπης, των Θρακομακεδόνων περισσεύει η ησυχία, όλα φαίνεται να τα σκιάζει η σιωπή. Ακόμη και οι διάσπαρτοι πλακόστρωτοι δενδροφυτεμένοι πεζόδρομοι φαντάζουν αφιλόξενοι στην ευρύτερη αυτή ζώνη.
Οι γειτονιές που μεγάλωσαν και άνθησαν στα τέλη του ’80 με αρχές της δεκαετίας του ’90, τότε που εξελίχθηκε μαζικά η εσωτερική αθηναϊκή μετακίνηση, εξαιτίας του νέφους και της βασανιστικής ατμοσφαιρικής ρύπανσης, τώρα είναι παράξενα απομονωμένες και απρόσιτες, χωρίς παιδιά και νεανικές φωνές.
Επειτα από σχεδόν σαράντα χρόνια οι εισοδηματικά επιτυχημένοι μπούμερς – μέτοικοι του Δήμου της Αθήνας που απέδρασαν από τα Πατήσια, την Κυψέλη, τους Αμπελόκηπους, το Κουκάκι, το Παγκράτι και αλλού για να κατακτήσουν τα δημοφιλή τότε ορεινά της Αττικής γέρασαν πια, τα παιδιά τους μεγάλωσαν, επέλεξαν άλλους τόπους ή απλώς δεν άντεξαν την κοινωνική απομόνωση των ήσυχων, εκτεθειμένων στους βορεινούς αέρηδες, προαστίων και αναζήτησαν στέγη στις θορυβώδεις πλην ζωντανές γειτονιές του αθηναϊκού κέντρου.
Ξέμειναν έτσι πλήθη εξηντάρηδων και εβδομηντάρηδων σε υπερμεγέθεις, υποχρησιμοποιούμενες κατοικίες, σε βασανιστικά ήσυχες, χωρίς εμπορικές δραστηριότητες, καταθλιπτικές γειτονιές.
Φυσική συνέπεια του συνήθως μη αξιολογημένου οικιστικού δόγματος που θέλει τις στεγαστικές ανάγκες μεταβαλλόμενες και εξελισσόμενες αντιστρόφως ανάλογα προς την ηλικία των ιδιοκτητών.
Μια ακόμη παραδοξότης στον καιρό της τρέχουσας στεγαστικής κρίσης. Ενα πλούσιο, υψηλών προδιαγραφών, οικιστικό απόθεμα μένει εν πολλοίς αναξιοποίητο και κοινωνικά μη προτιμητέο επειδή παραμένει ακριβό και απέχει σημαντικά από τις βάσεις της οικονομικής, της κοινωνικής και της πολιτιστικής ζωής. Και όλα αυτά την ώρα που νέα ζευγάρια πασχίζουν να αποκτήσουν υποτυπωδώς αξιοπρεπή στέγη και δεν μπορούν.
Αλλά οι προαναφερόμενες δεν είναι οι μόνες αστικές μεταμορφώσεις. Οι άλλοτε πολυπληθείς γειτονιές του αθηναϊκού κέντρου, από τα Πατήσια και την Κυψέλη μέχρι το Κουκάκι, τα Πετράλωνα και τον Νέο Κόσμο, που στις δεκαετίες του ’50 και του ’60 φιλοξένησαν και στέγασαν τους εσωτερικούς μετανάστες από την ελληνική ύπαιθρο στην ταχέως αναπτυσσόμενη τότε πρωτεύουσα, έχουν μεταβληθεί σε πολυπολιτισμικές ζώνες και βάσεις βραχυχρόνιας μίσθωσης για τουρίστες που κατακλύζουν πλέον όλο τον χρόνο την Αθήνα.
Οι χαρακτηριστικοί ήχοι άλλωστε από τα ροδάκια των συρόμενων βαλιτσών έχουν γίνει σήμα κατατεθέν για τις συνοικίες που γειτονεύουν με τους κλασικούς αθηναϊκούς τουριστικούς προορισμούς.
Χωρίς αμφιβολία το αθηναϊκό κέντρο έχει στην κυριολεξία μεταλλαχθεί και προσαρμοστεί είτε στις ανάγκες και τις απαιτήσεις του αυξανόμενου τουριστικού ρεύματος, είτε στον χαρακτήρα των πολύχρωμων κατοίκων του.
Μια βόλτα στην ευρεία αυτή ζώνη θα επιβεβαιώσει του λόγου το αληθές. Από τα βάθη της Πατησίων και της Αχαρνών μέχρι τα Χαυτεία και τους γύρω δρόμους της πλατείας Ομονοίας κυριαρχούν καταστήματα όλων των εθνικοτήτων. Και εκεί ωστόσο οι αξίες ανεβαίνουν, τα ενοίκια και οι τιμές των ακινήτων εκτοξεύονται στα ύψη.
Η οικονομική δραστηριότητα επίσης στη ζώνη του ιστορικού κέντρου έχει πλήρως τουριστικοποιηθεί και εμφανώς πλέον όλα τα μαγαζιά, ακόμη και τα πλούσια εμπορικά προσβλέπουν στο πλήθος των ξένων επισκεπτών, όπως άλλωστε μαρτυρούν οι ουρές καταμεσήμερο στις εισόδους των πανάκριβων καταστημάτων της πεζοδρομημένης Βουκουρεστίου. Οπου να βρεθείς και να σταθείς θα νιώσεις το βάρος του τουριστικού ρεύματος και των πληθυσμιακών ανακατατάξεων.
Αλλά και οι δήμοι πέρα από το ποτάμι έχουν αλλάξει. Το άλλοτε φτωχικό Περιστέρι, το λαϊκό Αιγάλεω, η πιο σοφιστικέ Πετρούπολη, ο προσφυγικός Κορυδαλλός και η «κόκκινη» Νίκαια ακμάζουν, μετατρέπονται σε βάσεις αστικής ζωής με ιδιοχαρακτηριστικά και προσωπικότητα. Για να μη μιλήσουμε για τα νότια παραθαλάσσια προάστια που τείνουν να κατακτηθούν από πλούσιους, έλληνες και ξένους. Κοινώς η πρωτεύουσα αλλάζει μορφή και χαρακτήρα.
Η Αττική είναι πια ένας άλλος τόπος και η Αθήνα ετεροπροσδιορίζεται από τα κύματα των επισκεπτών που την κατακλύζουν και κατά τα φαινόμενα θα την κατακλύζουν τα πολλά επόμενα χρόνια.
