Δεν είναι η πρώτη και ασφαλώς δεν θα είναι η τελευταία. Οι ημερομηνίες που σφραγίζουν την Ιστορία είναι πολλές. Αλλά η 11η Σεπτεμβρίου είναι εκείνη η ημερομηνία που έδωσε το εναρκτήριο λάκτισμα της ιστορικής περιόδου που μέχρι σήμερα διανύουμε. Και καλά δεν αλλάξαμε σελίδα με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου 2022;
Δυστυχώς, και αυτό το γεγονός είναι ένα έμμεσο αποτέλεσμα της 11ης Σεπτεμβρίου. Οσοι έχουν βρεθεί στη Νέα Υόρκη αρχές φθινοπώρου έχουν νιώσει τη μαγεία μιας λαμπρής ηλιόλουστης μέρας που φωτίζει αυτό το πολύ ιδιαίτερο μέρος του κόσμου. Μια τέτοια μέρα ήταν η 11η Σεπτεμβρίου, με τη γνωστή ρουτίνα της μεγαλούπολης, χιλιάδες να πηγαίνουν στη δουλειά τους, εκατοντάδες να κάνουν τζόγκινγκ στο Σέντραλ Παρκ ή να απολαμβάνουν τη θέα του αγάλματος της Ελευθερίας από την προκυμαία.
Αλλά δεν ήταν μόνο η Νέα Υόρκη που ανθούσε εκείνη την εποχή. Ολόκληρη η Αμερική βρισκόταν σε μια κατάσταση ευφορίας καθώς η αίσθηση της μόνης υπερδύναμης ήταν διάχυτη. Είχε τελειώσει ο Ψυχρός Πόλεμος, είχε διαλυθεί η Σοβιετική Ενωση, είχε επιβληθεί η Pax Americana. Οι ΗΠΑ είχαν τον πρώτο λόγο στην αρχιτεκτονική ασφαλείας στην Ευρώπη και τον κόσμο. Και τότε ήρθε το χτύπημα που αν συνυπολογίσουμε όλα αυτά τα δεδομένα ήταν εξαιρετικά στρατηγικό στη σύλληψή του, αφού έμελλε να επαναπροσανατολίσει την πολιτική των ΗΠΑ και της Ευρώπης προς μια άλλη κατεύθυνση.
Η Αμερική αντέδρασε σαν πληγωμένο θηρίο. Από την επομένη του χτυπήματος η ηγεσία αλλά και ο λαός της δεν έβλεπαν τίποτε άλλο από το πώς θα έπαιρναν εκδίκηση. Ο Τζορτζ Μπους υιός είχε διαδεχθεί τον Κλίντον με μια υπερσυντηρητική ατζέντα και ιδεολογικό πάτρονα τον Ντικ Τσέινι. Η τρομοκρατία ήταν κάτι καινούργιο για τη στρατηγική κουλτούρα των ΗΠΑ, οι ένοπλες δυνάμεις των οποίων δεν είχαν στο παρελθόν ασχοληθεί με απειλή από μη κρατικές οντότητες. Ο Πούτιν ήταν ο πρώτος που έστειλε μήνυμα συμπαράστασης στον αμερικανό ομόλογό του και ο μόνος ηγέτης υπερδύναμης που είχε ηττηθεί στο Αφγανιστάν…
Από το 2001 και για δύο δεκαετίες, μέχρι την εξευτελιστική αποχώρηση τον Αύγουστο 2021, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους έδωσαν, παρά τη στρατιωτική τους υπεροχή, μια άνιση μάχη με έναν αντίπαλο που γνώριζε καλύτερα απ’ αυτούς το πεδίο. Η επιχείρηση είχε ένα τρομακτικό κόστος οικονομικό και σε ανθρώπινες ζωές, που συνετέλεσε στην οικονομική κρίση του 2008, αλλά και στην ενίσχυση του απομονωτισμού που μορφοποιήθηκε ως πολιτικό ρεύμα και άνοιξε τον δρόμο στον Τραμπ.
Στη διεθνή σκηνή, η επικέντρωση του ενδιαφέροντος των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν και το Ιράκ δημιούργησε μια διαχρονική καχυποψία στον μουσουλμανικό κόσμο και άφησε το πεδίο ελεύθερο για την ανάπτυξη του αυταρχισμού στη Ρωσία. Αν δεν είχε συμβεί η 11η Σεπτεμβρίου, ΗΠΑ και Ρωσία πιθανώς να είχαν βρει τρόπο συνεννόησης και συνύπαρξης που θα μπορούσε να έχει αποτρέψει την εισβολή στην Ουκρανία.
Ωστόσο, ο πραγματικός νικητής αυτής της φθοροποιού περιόδου για τις ΗΠΑ ήταν η Κίνα. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι τελικά κέρδισε τη μεταψυχροπολεμική εποχή. Μακριά από συγκρούσεις παρότι ήταν τόσο κοντά της γεωγραφικά, η κινεζική ηγεσία αφοσιώθηκε στην οικονομική και τεχνολογική ανάπτυξη επιδιώκοντας την ήττα του αντιπάλου χωρίς πόλεμο.
← Επιστροφή στο μενού του αφιερώματος
