Στην αρχή ήταν ο χρησμός για τη σύγκρουση των πολιτισμών. Μετά ήρθε η προφητεία για το τέλος της Ιστορίας, την οποία ο Φουκουγιάμα «διόρθωσε». Βέβαια, μπορεί να είχε και δίκιο. Μόνο που το τέλος της Ιστορίας μάλλον έρχεται από την ανάποδη και βγάζει τη γλώσσα στη δυτικού τύπου φιλελεύθερη δημοκρατία.

Η Αραβική Ανοιξη εξελίχθηκε σε αραβικό χειμώνα, οι συνέπειες του οποίου έχουν υπερβεί προ πολλού τα όρια του αραβικού κόσμου. Ακόμη και οι Αμερικανοί είναι απρόθυμοι να εμπλακούν στο χάος της Συρίας και της Μέσης Ανατολής, δίνοντας την εντύπωση ότι έχει έρθει η αρχή του τέλους της Pax Americana στην περιοχή.

Είναι σαν να παραδέχονται ότι παρά τους ποταμούς βομβών και χρημάτων που έριξαν, τελικά οι χώρες που κλήθηκαν να «αναμορφώσουν» ως εκκολαπτήρια δυτικού τύπου δημοκρατίας απορρίπτουν το μόσχευμα. Η ειρωνεία είναι ότι το τέλος της μιας εποχής έρχεται ως τσουνάμι προσφύγων να απειλήσει το τέλος μιας άλλης. Τα όρια της Pax Americana στη Μέση Ανατολή δοκιμάζουν τώρα τα όρια της Pax Europeae που οικοδομήθηκε μετά τον Μεγάλο Πόλεμο.

Λες και πολίτες και πολιτικοί των χωρών της μεγάλης διεύρυνσης και όχι μόνο έχουν βαλθεί να ρίξουν το ευρωπαϊκό σύστημα από μέσα, τσαλαπατώντας τις αρχές και τις αξίες της αγίας ευρωπαϊκής οικογένειας. Ηγέτες τύπου Ορμπάν κλείνουν τα σύνορα και σταμπάρουν τους μετανάστες ως άλλοι Ναζί, στην Πολωνία θριάμβευσε ένα ξενοφοβικό υπερδεξιό κόμμα, η Γερμανία μετά την επικοινωνιακή της μεγαλοψυχία να ανακοινώσει ότι θα δεχθεί ένα εκατομμύριο Σύρους υπαναχωρεί μπροστά στις αντιδράσεις.

Δεν φθάνει να αποκτήσεις γκάτζετ τελευταίας τεχνολογίας και καινούργια αυτοκίνητα για να ξεφορτωθείς τα αντιδημοκρατικά ένστικτα. Φαίνεται ότι οι Ευρωπαίοι ήταν εκτός τόπου και χρόνου όταν πίστευαν ότι το πνεύμα της δημοκρατίας θα σάρωνε τις πρώην ανατολικές χώρες. Φαίνεται ότι οι Ανατολικοευρωπαίοι σταμάτησαν να το παίζουν politically correct όταν μπήκαν στο ευρωπαϊκό κλαμπ και τώρα αποδομούν στεγνά τα τοτέμ της ΕΕ, όπως το Σένγκεν.

Και γιατί πρέπει να τους νοιάζει, αφού δεν υφίστανται καμιά συνέπεια; Ούτως ή άλλως, το πρότζεκτ της ένταξης δεν αποδείχθηκε ο υλικός παράδεισος που ονειρεύονταν οι πολίτες τους.

Ηταν η διεύρυνση της Ενωσης ιστορική ευκαιρία; Ή μήπως θα αποδειχθεί ιστορικό λάθος; Η Κομισιόν έκανε τα στραβά μάτια για τους αδύναμους θεσμούς σε πολλές χώρες που δέχθηκε στη μεγάλη διεύρυνση με συνοπτικές διαδικασίες, πιστεύοντας ότι θα έβαζε οριστική ταφόπλακα στις ψυχροπολεμικές διαιρέσεις. Η απόφαση ήταν πολιτική, όπως ήταν όλες οι μεγάλες αποφάσεις στην ΕΕ. Με κάτι τέτοια οι ευρωπαϊκοί θεσμοί το 2012 κέρδισαν το Νομπέλ Ειρήνης.

Τι θα ‘πρεπε, άραγε, να κερδίσουν στο τέλος της χρονιάς; Το Νομπέλ διάλυσης της παλαιάς από τη «νέα Ευρώπη» που τελικά αποδεικνύεται πιο παλιά και από τους δεινόσαυρους; Το Νομπέλ εθνικισμού; Ή μήπως το βραβείο ευρωπαίων nimbies (το σύνδρομο «όχι στην αυλή μου», από τα αρχικά τού Not In My Back Yard) που υποκρίνονται ότι συμπάσχουν με το δράμα των προσφύγων, αρκεί η δυστυχία τους να μείνει στα χωριά της Λέσβου ή το πολύ πολύ σε κάποια γωνιά της Αττικής;