H ρήξη… προσπέρασε την κυβέρνηση

Ανασχηματισμό κατώτερo των προσδοκιών που είχαν καλλιεργηθεί, ανακοίνωσε

χθες ο K. Σημίτης. H δίμηνη κυοφορία των αλλαγών κατέληξε στην καρατόμηση ενός

υπουργού (Γ. Ανωμερίτης), την είσοδο δύο νέων (X. Καστανίδης, Αλ. Ακριβάκης)

και την υφυπουργοποίηση έξι στελεχών (K. Κουλουρης, Θ. Κοτσώνης, Γ. Θωμάς, B.

Κοντογιαννόπουλος, N. Φαρμάκης), εκ των οποίων το ένα εξωκοινοβουλευτικό (N.

Μπίστης).

Οι πρώτες αντιδράσεις ήταν μουδιασμένες, καθώς ακόμη και μέλη της κυβέρνησής

του εκδήλωναν την έκπληξή τους για τις περιορισμένες αλλαγές. H αίσθηση ήταν

ότι η διάθεση για ρήξεις του κ. Σημίτη που εκδηλώθηκε με την αποπομπή του K.

Λαλιώτη από τη θέση του γραμματέα και των κορυφαίων στελεχών από το

Εκτελεστικό Γραφείο δεν υλοποιήθηκε στην περίπτωση του ανασχηματισμού.

Όλοι οι κορυφαίοι. Σ’ αυτό συνέβαλε κυρίως η απόφασή του να μην αλλάξει

κανένα από τα κορυφαία στελέχη στην κυβέρνηση, όπως και κανέναν από τους

επικεφαλής σημαντικών υπουργείων.

Διατηρώντας ωστόσο ίδιο ολόκληρο σχεδόν τον κορμό της κυβέρνησής του έδωσε

αφορμή για εκτιμήσεις ότι χάνει το πλεονέκτημα του επικοινωνιακού οφέλους που

θα προέκυπτε από έναν ριζικό ανασχηματισμό και ουσιαστικά χάνει την πρώτη

σημαντική ευκαιρία που είχε να ανακόψει τη φθορά της κυβέρνησής του.

O πήχυς. Πολλά στελέχη υποστήριζαν μετά την ανακοίνωση των ονομάτων ότι

«η ευθύνη ανήκει στον Πρωθυπουργό, που έβαλε ψηλά τον πήχυ». Σημείωναν μάλιστα

χαρακτηριστικά ότι:

1. Με τη δήλωσή του της Πρωτομαγιάς, την ώρα που σοβούσε η μεγάλη κρίση

στο ΠΑΣΟΚ εξαιτίας της σκανδαλολογίας, έδωσε σαφείς υποσχέσεις ότι με το τέλος

της ελληνικής προεδρίας θα δημιουργήσει ένα μάχιμο κυβερνητικό σχήμα και θα

δώσει νέα ώθηση στην κυβέρνηση.

2. Ακόμη και προχθές, στην από πολλές πλευρές σημαντική ομιλία του στην

Κεντρική Επιτροπή, άφησε σαφέστατες νύξεις για τομές σε πρόσωπα και νοοτροπίες

και για αλλαγές σε πρόσωπα με μακρά θητεία στην κυβέρνηση και τη Βουλή.

Τελικώς περιορίστηκε σε μικρές αλλαγές και δεν έλαβε καν υπόψη του, όπως

υποστήριζαν στελέχη στο ΠΑΣΟΚ, τις δημοσκοπήσεις, οι οποίες καταγράφουν

σημαντικό προβάδισμα της N.Δ. στους περισσότερους τομείς του κυβερνητικού

έργου.

Προσαρμογή. Το βασικό επιχείρημα που προβάλλεται πάντως από το Μέγαρο

Μαξίμου είναι ότι η κυβέρνηση αυτή «υπακούει στην ανάγκη τού να μην υπάρξει

καμιά απώλεια χρόνου», αφήνοντας να εννοηθεί ότι το εννεάμηνο που απομένει ώς

τις εκλογές δεν δικαιολογεί περίοδο προσαρμογής των νέων υπουργών. Τα ίδια

στελέχη ωστόσο υποστήριζαν ότι σ’ αυτή την περίπτωση δεν είχε νόημα η δίμηνη

αναβολή των αλλαγών, που καλλιέργησε στην κοινή γνώμη κλίμα υψηλών προσδοκιών.

O Λαλιώτης. Κατά τις ίδιες εκτιμήσεις, οι αλλαγές που έγιναν στο ΠΑΣΟΚ,

την Τετάρτη, με τον τρόπο που έγιναν και την έντονη αντίδραση του κ. Λαλιώτη,

οδήγησαν τον κ. Σημίτη στην απόφαση να μην προχωρήσει στις αλλαγές του

«ρετιρέ» της κυβέρνησης. H σκέψη του ήταν ότι βαθιές αλλαγές στο κυβερνητικό

σχήμα μπορεί να δημιουργούσαν αντίρροπες δυνάμεις. Κυρίως από το γεγονός ότι

έχοντας αποφασίσει να διατηρήσει στη θέση του τον υπουργό Οικονομίας Νικ.

Χριστοδουλάκη, οποιαδήποτε μετακίνηση κάποιου εκ των υπολοίπων κορυφαίων

υπουργών της κυβέρνησης (Γ. Παπανδρέου, A. Τσοχατζόπουλου. B. Παπανδρέου, E.

Βενιζέλου, K. Σκανδαλίδη, Γ. Παπαντωνίου) θα προκαλούσε ενδεχομένως εσωτερικές

αναταράξεις. Ο κίνδυνος να ακυρωθεί η προσπάθεια ήταν εμφανής, γι’ αυτό

προτίμησε να μην αγγίξει καθόλου το «ρετιρέ» της κυβέρνησης.

Καθυστέρηση. Αξίζει να σημειωθεί ότι χθες, τις πρώτες ώρες που έγινε

γνωστό ότι προχωρά ο ανασχηματισμός, οι πληροφορίες έφεραν τον κ. Δ. Ρέππα να

πηγαίνει επικεφαλής στο υπουργείο Υγείας. H καθυστέρηση μάλιστα στην

ανακοίνωση των ονομάτων αποδόθηκε στην άρνησή του να μετακινηθεί τουλάχιστον

χωρίς να εξασφαλίζει κάποιες προϋποθέσεις. Κυβερνητικές πηγές πάντως διέψευδαν

κατηγορηματικά ότι υπήρξε οποιοδήποτε τέτοιο επεισόδιο ή ότι προτάθηκε στον κ.

Ρέππα άλλο υπουργείο.

«Πολίτ μπιρό». Πάντως, τη Δευτέρα, στο πρώτο, υπό τη νέα του σύνθεση,

Υπουργικό Συμβούλιο θα ανακοινώσει πλην των θεσμικών πολιτικών παρεμβάσεων

(εκλογικό σύστημα, πολιτικό χρήμα, πόθεν έσχες κ.λπ.) και τη δημιουργία ενός

«πολίτ μπιρό», στο οποίο θα συμμετέχουν οπωσδήποτε ο Μιχ. Χρυσοχοΐδης και ο

Νικ. Χριστοδουλάκης, και κατά περίπτωση και ο Γιώργος Παπανδρέου ή ο Δημήτρης

Ρέππας.

Τους… τρέλανε η αναμονή

O Γιώργος Παπανδρέου ήταν ο μόνος εκ των κορυφαίων υπουργών της κυβέρνησης που

δεν είχε καμιά ανησυχία για τον χθεσινό ανασχηματισμό. Γνώριζε ότι δεν

περιλαμβανόταν στον ανασχηματισμό; Ήξερε ότι παραμένει στη θέση του; Το πιο

πιθανό είναι «ναι», αν και ο άνθρωπός του, ο Παν. Μπεγλίτης, αρνείται να

επιβεβαιώσει οτιδήποτε σχετικό. Αλλά και να διαψεύσει.

Πήγε ταξίδι. Το βέβαιο είναι ότι ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος

Παπανδρέου είχε καταρτίσει την ατζέντα του για το επόμενο διάστημα ως…

υπουργός Εξωτερικών. Και χθες το πρωί, ενώ είχε κινηθεί η διαδικασία

ανασχηματισμού της κυβέρνησης, ο ίδιος ταξίδευε για τα Γρεβενά, προκειμένου το

βράδυ να μιλήσει σε εκδήλωση του Ιδρύματος «Ανδρέας Παπανδρέου». Τη Δευτέρα,

και για μία εβδομάδα, θα βρίσκεται στην Κω, για το ετήσιο συνέδριο του

Ιδρύματος, και στις 14 Ιουλίου, ημέρα Δευτέρα, θα μεταβεί στην

Κωνσταντινούπολη, για να μιλήσει σε διεθνές μίτινγκ που οργανώνει η τουρκική

κυβέρνηση.

Τα τηλέφωνα. Ένας δεύτερος που γνώριζε ότι δεν μετακινείται από το

υπουργείο του ήταν ο Νικ. Χριστοδουλάκης. Του το είχε πει από ημέρες ο κ.

Σημίτης, ο οποίος αυτή τη φορά επέλεξε έναν καινούργιο τρόπο «επικοινωνίας» με

τα στελέχη της κυβέρνησής του. Τηλεφωνούσε μόνο σε όσους υπουργούς επρόκειτο

να τους αλλάξει κάποιον υφυπουργό. Τέτοιου είδους τηλεφωνήματα δέχθηκαν ο

Κώστας Σκανδαλίδης, από νωρίς το πρωί, για την υφυπουργοποίηση του Νικ.

Μπίστη, ο Γιάννος Παπαντωνίου για την υφυπουργοποίηση στο υπουργείο Άμυνας του

Θεόδωρου Κοτσώνη, ο Άκης Τσοχατζόπουλος για την τοποθέτηση στο υπουργείο

Ανάπτυξης του Κίμωνα Κουλούρη, ο Πέτρος Ευθυμίου για την υφυπουργοποίηση του

Γιώργου Θωμά.

H γνωστοποίηση της συνομιλίας Σημίτη – Τσοχατζόπουλου έδωσε τροφή σε φήμες ότι

ο Πρωθυπουργός πρόκειται να αναθέσει στον υπουργό Ανάπτυξης μια θέση

αντιπροέδρου άνευ αρμοδιοτήτων ­ ενδεχόμενο το οποίο εκ των προτέρων είχε

απορρίψει ο κ. Σημίτης. Τελικά, αποδείχθηκε ότι η τηλεφωνική επικοινωνία

αφορούσε μόνο την αλλαγή στο υπουργείο Ανάπτυξης…

Αντίθετα, ενημερώθηκαν από τον Σ. Κοσμίδη και τον N. Θέμελη, κατ’ εντολήν του

κ. Σημίτη, ορισμένα από τα κορυφαία στελέχη, πρώτον, ότι δεν φεύγουν και,

δεύτερον, ότι δεν υπάρχουν αλλαγές στα υπουργεία τους.

Στην «πρίζα». Εκείνοι που έμειναν στην «πρίζα» ώς το τέλος, ήταν οι

υπουργοί Τύπου Χρ. Πρωτόπαπας, Εργασίας Δημ. Ρέππας και Υγείας K. Στεφανής.

Αιτία, ο Δημ. Ρέππας και το υπουργείο Υγείας, καθώς ο κ. Ρέππας διατύπωνε από

καιρό αρκετές επιφυλάξεις να αναλάβει αυτό το κρίσιμο πόστο 9 μήνες πριν από

τις εκλογές. Υποστηρίζεται ότι έθεσε θέμα «χρόνου προσαρμογής» και αυτό

υιοθετήθηκε ως λογικό επιχείρημα και από τον Πρωθυπουργό αργότερα, για να

δικαιολογήσει τις ελάχιστες αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα.

Γλίτωσε. Μεγάλος κερδισμένος αυτού του ανασχηματισμού, ο υπουργός Τύπου

Χρ. Πρωτόπαπας που… γλίτωσε το υπουργείο του, το οποίο εφέρετο να

καταργείται. Ο κ. Πρωτόπαπας, που δικαιολογημένα αισθάνεται δικαιωμένος από

τον Πρωθυπουργό, φερόταν ως πρώτος υποψήφιος να αναλάβει το υπουργείο

Εργασίας, στην περίπτωση που ο κ. Ρέππας αναλάμβανε το υπουργείο Υγείας. Έτσι

θα έμενε μοναδικός κυβερνητικός εκπρόσωπος ο Τηλ. Χυτήρης.

Οι κερδισμένοι. Νικητής του ανασχηματισμού μπορεί να θεωρηθεί και ο

Γιώργος Δρυς, ο οποίος από τη μια μεριά εκθειαζόταν από τον Πρωθυπουργό, κι

από την άλλη το υπουργείο του, το Γεωργίας, προσφερόταν ως δέλεαρ στον K.

Λαλιώτη για να φύγει από τη Χαριλάου Τρικούπη. Τελικά παρέμεινε εκεί, μαζί με

τους υφυπουργούς του E. Αργύρη και Φ. Χατζημιχάλη. Κερδισμένος και ο Γιώργος

Φλωρίδης, ο οποίος εξελίσσεται ραγδαία, και με τον χθεσινό ανασχηματισμό

αναλαμβάνει το υπουργείο Δημ. Τάξης ­ μέτρησε πολύ και η (υπερ)θετική γνώμη

του φίλου του Μιχ. Χρυσοχοΐδη…

Ο Παπουτσής. Από εκεί και πέρα, αξιοσημείωτη είναι η επανάκαμψη στην

Αθήνα, έπειτα από μακρά περίοδο παραμονής στη Θεσσαλονίκη, του Γιώργου

Πασχαλίδη, που αναλαμβάνει το υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας. Και βεβαίως η μη

υπουργοποίηση τού φερόμενου ως σίγουρου στη νέα κυβέρνηση Χρ. Παπουτσή, ο

οποίος είχε αρνηθεί πρόταση του κ. Σημίτη να είναι μέλος του Εκτελεστικού

Γραφείου. Ωστόσο, ο κ. Παπουτσής με δήλωσή του αναφέρει ότι στηρίζει τις

πρωτοβουλίες του κ. K. Σημίτη και εξέφρασε την πίστη του ότι η νέα κυβέρνηση

θα συμβάλει στον στόχο της νίκης του ΠΑΣΟΚ.

Τα θετικά

Τρία μπορεί να θεωρηθούν ως θετικά στοιχεία του ανασχηματισμού:

1. H επανάκαμψη του Χάρη Καστανίδη στην κυβέρνηση, και η ανάθεση σ’

αυτόν του υπουργείου Μακεδονίας-Θράκης, προφανώς για να ενισχυθεί περαιτέρω η

κυβερνητική εκπροσώπηση στη Θεσσαλονίκη, μετά τις δεινές ήττες των δημοτικών

εκλογών.

2. H είσοδος στην κυβέρνηση του πολύπειρου Κίμωνα Κουλούρη, ο οποίος

καλείται να αντιμετωπίσει το κύμα ακρίβειας στην αγορά και τη χαμένη ώς τώρα

«μάχη του τελάρου».

3. H ανάθεση στον έμπειρο κοινοβουλευτικό Αλέκο Ακριβάκη του υπουργείου

Επικρατείας και του έργου να «συμμαζέψει» την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑΣΟΚ,

η οποία δημιουργεί πολλά προβλήματα στην κυβέρνηση.