Είναι ένας κύβος διάφανος. Στο κέντρο του φαίνεται ο Παρθενώνας. Στη μια πλευρά η σημαία της Ελλάδας, στην άλλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης. «230 δισ., Ελληνική Δημοκρατία, Εθελοντική Ανταλλαγή Χρέους» λέει η επιγραφή.

Είναι ένα μάλλον ασυνήθιστο σουβενίρ για μια ασυνήθιστη περίσταση: το PSI, το μεγαλύτερο κούρεμα χρέους στην Ιστορία. Αυτός ο κύβος έχει –αν έχει –απομείνει να μαζεύει σκόνη στις βιβλιοθήκες όσων είχαν εργαστεί για το PSI. Τους τον είχε απονείμει η Lazard –η εταιρεία του Ματιέ Πιγκάς που επιστρέφει στην Αθήνα τρία χρόνια μετά.

Η πρόσληψη της Lazard σε ρόλο συμβούλου για το χρέος ήταν μία από τις πρώτες κινήσεις της νέας κυβέρνησης. Ηρθε τόσο γρήγορα που φάνηκε σαν να ήταν προαποφασισμένη. Οι νυν κυβερνητικοί εταίροι δεν την έβλεπαν όμως πάντα με καλό μάτι. Ως αντιπολίτευση, Τσίπρας και Καμμένος είχαν –για να το πούμε κομψά –εκφράσει αμφιβολίες στη Βουλή για τη σκοπιμότητα της συμβολής της και, βεβαίως, της αμοιβής της. Για το μεγάλο πρότζεκτ του κουρέματος, η εταιρεία του Πιγκάς αμείφθηκε με ποσοστά. Πήρε 0,015% επί του ποσού που κουρεύτηκε.

Ούτως ή άλλως, η συμβουλευτική των χρεοκοπημένων είναι μια δουλειά χωρίς ρίσκο. Εχει όλα τα έξοδα καλυμμένα και απόδοση εγγυημένη, είτε μιλάμε για την Ελλάδα είτε για το Ιράκ ή την Ουκρανία –όπου επίσης η γαλλική εταιρεία έχει προσφέρει τις υπηρεσίες της ως νοσοκόμα του χρέους. Οπως το περιέγραψε ένα πρώην στέλεχός της στο Bloomberg, αυτές οι δουλειές είναι «as sweet, as it gets» –γλυκύτερα δεν γίνεται.

Ο Πιγκάς μόνο άγνωστος δεν είναι στην Αθήνα. Παιδί του Στρος-Καν –στο επιτελείο του οποίου ήταν ενταγμένος όταν ο DSK ήταν υπουργός Οικονομικών -, διατηρεί σχέσεις με πολιτικούς και παράγοντες που ήταν στα πράγματα επί Παπανδρέου αλλά και μετά τον Παπανδρέου. Ορισμένοι εξ αυτών εντοπίζονται και στον αστερισμό που ήδη διαμορφώνεται ως «σύστημα ΣΥΡΙΖΑ».

Συνεκδότης της «Μοντ», σελέμπριτι και συγγραφέας, ο Πιγκάς είναι ένα περίεργο κράμα καπιταλιστή που πλουτίζει εκμεταλλευόμενος τα αδιέξοδα του καπιταλισμού –τα οποία δεν χάνει ευκαιρία να διεκτραγωδήσει ως μετασοσιαλιστικός κήρυκας. Ο επαγγελματισμός του φάνηκε στην ευκολία με την οποία υιοθέτησε ήδη το ιδίωμα των πελατών του, εξηγώντας στα γαλλικά ΜΜΕ τη στάση της κυβέρνησης ως «αντίδραση περηφάνιας» της ίδιας και του ελληνικού λαού.

Οταν ήταν ακόμη ερασιτέχνης, έφηβος σε ένα χωριό της Νορμανδίας, ο Πιγκάς έπαιζε, λέει, κιθάρα σε ένα πανκ συγκρότημα που λεγόταν Les Mercenaires du Désespoir – Οι Μισθοφόροι της Απελπισίας. Στη σκηνή της κρίσης, παίζει ακόμη στην ίδια μπάντα.