Σκιάς όναρ άνθρωπος. Τι γαρ σκιάς ασθενέστερον; Ο άνθρωπος είναι όνειρο μιας σκιάς –και τι πιο τρωτό από μια σκιά; Ο Πίνδαρος στον οποίο αποδίδεται το ρητό σκεφτόταν, βεβαίως, περισσότερο τη φθαρτότητα και λιγότερο την ανθρωπιά. Ετσι μάλλον θα ήταν εκείνοι οι πολύ παλαιοί άνθρωποι, σκέφτονταν πολύ τον θάνατο, ίσως γιατί η ζωή ήταν πολύ μικρότερη. Αντίθετα, εμείς δεν προλαβαίνουμε να σκεφτούμε τη φθαρτότητα. Ζώντας σε μια κοινωνία που απαιτεί μεγάλες ταχύτητες για να ανταποκριθείς στις απαιτήσεις της ζωής και αφού ζούμε πια αρκετά περισσότερο, σκεφτόμαστε πολύ περισσότερο υλικά: τι θα φάμε, πώς θα πετύχουμε, τι θα αποκτήσουμε, πώς θα περάσουμε καλά. Αυτό, σύμφωνα με το θέμα της έκθεσης, ακυρώνει τα ευγενικά αισθήματά μας και, ιδίως, την ανθρωπιά μας. Προσωπικώς διαφωνώ, δεν μπορώ να μη σκέπτομαι ούτε την καλοπέρασή μου ούτε το μέλλον μου –και οφείλω να το πω, ακόμη κι αν δεν πάρω καλό βαθμό κι ίσως κοπώ, επειδή σημασία έχει να λες αυτά που πιστεύεις, όχι να παπαγαλίζεις τα τσιτάτα που μας μαθαίνουν οι φροντιστές.

Είμαι Ελληνας, ζω στην Ελλάδα της κρίσης, η οικογένειά μου έχει ζοριστεί πολύ. Αλλά αυτό δεν είναι λόγος να δικαιολογήσω την άνοδο της Χρυσής Αυγής στη χώρα μου –και όταν ο ένας στους δέκα ψηφοφόρους ψηφίζει τους νεοναζί δεν θα ήμουν υποκριτής αν έγραφα για την ανθρωπιά των συμπατριωτών μου; Πού χωράει η ανθρωπιά σε ιδεολογίες του μίσους και της βίας σε μια χώρα που σε κυνηγάνε επειδή δεν είσαι σαν κι αυτούς ή ακόμη κι επειδή διαφωνείς με αυτούς; Και σ’ έναν κόσμο στον οποίο, μετά τον ολέθριο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τα εγκλήματα του αντισημιτισμού, συνεχίζουμε να ανεχόμαστε ακόμη γενοκτονίες, από τη Σρεμπρένιτσα ώς τη Ρουάντα.

Η πραγματική ζωή, δυστυχώς, δεν είναι διακήρυξη της Unicef. Ξέρω βέβαια ότι κάποιοι άνθρωποι προσπαθούν να βοηθήσουν τους αδύνατους εκεί όπου υποφέρουν: στην Αφρική, π.χ., ο Μπιλ Γκέιτς έχει ρίξει πολύ χρήμα για εκπαιδευτικές υποδομές και για τη δημόσια υγεία. Τουλάχιστον αυτός ένα μέρος του πλεονάσματός του το διαθέτει οργανωμένα σε όσους το έχουν ανάγκη. Αλλά είναι τόσο σύνθετα τα πράγματα που δεν μπορώ να παριστάνω τον ενθουσιασμένο, ίσως γιατί νωρίς μαθαίνω να ζυγίζω όρους όπως ανθρωπιά ή ανιδιοτέλεια που παραπέμπουν σε μια ηθική ακεραιότητα, την οποία με τις μικρές μου δυνατότητες δεν μπορώ να κατανοήσω.

Διαβάζοντας εκτός σχολικού περιβάλλοντος, έμαθα ότι η ανθρωπιά δεν έχει σχέση με τον ανθρωπισμό. Οπως η αφέλεια δεν μπορεί να εξηγήσει τη συνθετότητα των πραγμάτων. Ελπίζω, κύριοι βαθμολογητές, αν μη τι άλλο, να εκτιμήσετε την ειλικρίνειά μου. Με ένα 10 βολεύομαι, μου αρκεί να περάσω στα ΤΕΙ Ανθοκομικής.