Εδώ και χρόνια η Ρουμανία ήταν ο «προμηθευτής» γιατρών στην Ευρώπη. Χιλιάδες επαγγελματίες υγείας μετανάστευαν κυρίως σε Γερμανία, Γαλλία και Ηνωμένο Βασίλειο, απολαμβάνοντας σαφώς καλύτερους μισθούς και συνθήκες εργασίας εν συγκρίσει με τη χώρα τους. Η ιστορία έως εδώ είναι λίγο-πολύ γνωστή. Το ίδιο έπρατταν και πράττουν, άλλωστε, πολλοί έλληνες γιατροί. Σε ό,τι αφορά τη Ρουμανία όμως, το brain drain ανήκει στο παρελθόν.
Νέα έκθεση που ανακοινώθηκε πρόσφατα από το ευρωπαϊκό γραφείο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), καταλήγει σε μία διαφορετική πραγματικότητα, που διαμορφώνεται σταδιακά τα τελευταία 10 έτη εκεί. Τα δεδομένα δείχνουν ότι το 2012 έβγαλαν εισιτήριο χωρίς επιστροφή 1.500 γιατροί. Το 2021 ο ίδιος αριθμός είχε περιοριστεί σε 461, με τις εκτιμήσεις να συνηγορούν ότι η τάση συνεχίζει να είναι μειούμενη. «Αυτό οφείλεται κυρίως στις καλύτερες αμοιβές, την εκπαίδευση και τις συνθήκες εργασίας εντός της Ρουμανίας», εξηγούν οι συγγραφείς της ίδιας έκθεσης, συνθέτοντας τη μεγάλη εικόνα.
Κι εκεί που θα περίμενε κανείς τα πράγματα να μην έχουν συνέχεια, μία ακόμη αισιόδοξη είδηση με τίτλο «Μια νέα αρχή» εμφανίζεται στην ιστοσελίδα του ΠΟΥ. Η Ρουμανία και πάλι πρωταγωνιστεί. Η πρώτη φωτογραφία δείχνει ένα μίζερο νοσοκομείο σε μια μικρή πόλη, το Μπουχούσι (Buhusi), των 14.152 κατοίκων. Σε αυτό, το 2020 υπηρετούσαν μόλις 22 γιατροί. Οι περισσότεροι ήταν μία… ανάσα πριν από τη σύνταξη. Η υγειονομική μονάδα, όντας σε μία κατάσταση φθοράς και αφθαρσίας, αντιμετώπιζε όπως σημειώνεται «τη ζοφερή προοπτική να μετατραπεί σε μονάδα εξωτερικών ασθενών».
Ομως, τότε συνέβη κάτι αξιοσημείωτο. Η διοίκηση, με την υποστήριξη των τοπικών Αρχών και τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ενωσης, συσπειρώθηκε για να ξαναχτίσει το νοσοκομείο από τα θεμέλια. «Ηταν ένα νοσοκομείο που αρνήθηκε να ξεχαστεί», περιγράφουν οι συντάκτες.
Σήμερα, το υπερσύγχρονο νοσοκομείο συνιστά «φάρο ελπίδας». Απασχολεί 81 γιατρούς – δηλαδή, αντιστοιχεί ένας γιατρός για τρεις κλίνες (!). Πέρυσι πραγματοποιήθηκαν εκεί πάνω από 44.000 νοσηλείες και σχεδόν 50.000 επισκέψεις στα εξωτερικά ιατρεία.
Κάθε τμήμα είναι πλήρως στελεχωμένο και το νοσοκομείο διαθέτει υπερσύγχρονο ιατρικό εξοπλισμό χάρη σε μια συνδυαστική στρατηγική επενδύσεων, ευρωπαϊκής χρηματοδότησης και δωρεών.
«Είναι θέμα θέλησης. Οι ευκαιρίες υπάρχουν», λέει ο Constantin Poiana, διευθυντής του νοσοκομείου. «Μέσω των συνεργασιών μπορούμε να βελτιωθούμε και να καινοτομήσουμε. Είμαστε πάντα ανοιχτοί σε νέες ιδέες και νέες προοπτικές».
Και έπειτα ακολουθεί και μία ιστορία brain gain, που σημειωτέον αποτελεί ένα σύγχρονο στοίχημα-αφήγημα στη χώρα μας. Ο Cosmin Calancia, ο οποίος συντονίζει τη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) του νοσοκομείου στο Μπουχούσι, είναι ένας από τους νέους γιατρούς που επέστρεψαν στη Ρουμανία έπειτα από χρόνια εργασίας στο Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS) του Ηνωμένου Βασιλείου.
«Στην αρχή, η άφιξη σε μια μικρή πόλη ήταν για εμένα σοκ», παραδέχεται. «Αλλά είδα τις προοπτικές. Η διοίκηση του νοσοκομείου πίστεψε σ’ εμένα και συνεργαστήκαμε για να χτίσουμε κάτι νέο. Τώρα έχουμε μια ισχυρή, πολυεπιστημονική ομάδα που παρέχει καλύτερη φροντίδα και οι ασθενείς μας είναι πιο ικανοποιημένοι από ποτέ».
Η Ρουμανία λοιπόν από παράδειγμα «διαρροής» έγινε παράδειγμα «επιστροφής εγκεφάλων». Γιατί επένδυσε. Γιατί συνεργάστηκε, γιατί βρήκε τη θέληση.
Αν όλα αυτά μοιάζουν πολύ μακρινά, δεν είναι. Κι ίσως εδώ να βρίσκεται η πραγματική τροφή για σκέψη.
