Το πείραμα του ΤΑΠΑ

It’s the economy, χωρίς άλλο χαρακτηρισμό, για να μην ακουγόμαστε προσβλητικοί. Αν υπάρχει ένας συμβολισμός που προκύπτει από τη νέα σύνθεση στο Διοικητικό Συμβούλιο του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων, αυτός είναι η αναπτυξιακή διάσταση. Με επικεφαλής την Αθηνά Χατζηπέτρου, οικονομολόγο με ένσημα στην ελεγκτική και οικονομική διαχείριση, η δύναμη κρούσης συμπληρώθηκε χθες με την ιστορικό – μουσειολόγο Αλεξάνδρα Χαριτάτου (Ελληνικό Ιστορικό και Λογοτεχνικό Αρχείο) και τέσσερις γενικούς γραμματείς της νέας διακυβέρνησης: τους Γιώργο Διδασκάλου (υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού), Γρηγόρη Δημητριάδη (Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Εξωστρέφειας), Λεωνίδα Χριστόπουλο (Ψηφιακής Διακυβέρνησης) και Δημήτρη Σκάλκο (Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ).

Δεν είναι απίθανο η σύνθεση αυτή, πρωτόγνωρη για τα δεδομένα της νεοελληνικής παθογένειας, να προκαλέσει από καχυποψία ως επιθέσεις της μείζονος αντιπολίτευσης. Η «τεχνοκρατική» κυβέρνηση αποκτά ήδη την πρώτη μικρογραφία της στη μορφή ενός ΔΣ. Θα καταφέρουν οι γενικοί γραμματείς να διαχειριστούν το ειδικό προϊόν του πολιτισμού παράλληλα με τις ήδη απαιτητικές αρμοδιότητές τους; Θα συνταιριάξουν την ανάγκη για «άλμα προς τα εμπρός» με τους συμβολισμούς (εθνικούς, αισθητικούς και καλλιτεχνικούς) που συνεπάγεται η άσκηση πολιτιστικής πολιτικής; Και επιτέλους, γιατί δεν επιλέχθηκε ένας αρχαιολόγος για να φέρει την άνοιξη;

Καιρός του πράττειν

Κανείς δεν είπε ότι η ανασύσταση του ΤΑΠΑ αποκλείει το ρίσκο. Καιρός του πράττειν, όμως, αν αφουγκραζόμαστε όλοι σωστά το μήνυμα που έστειλε το 39,85% του εκλογικού σώματος. Η πρωτοβουλία της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη (φωτογραφία) – προφανώς σε συνεννόηση με την ηγεσία της νέας διακυβέρνησης – υποδεικνύει ένα άλλο «παράδειγμα». Και φέρνει πιθανότατα ανατριχίλες στους θιασώτες των ελεγχόμενων ΔΣ, των ισορροπιστών και των κρατικοδίαιτων απαράτσικ. Οι λέξεις και μόνο που συνοδεύουν το σκεπτικό του υπουργείου θα αρκούσαν για να ανταριάσουν την αριστεροσύνη όσων επιθυμούν την «αγορά» μακριά από το «κράτος». Εχουμε και λέμε: «στρατηγική μεγιστοποίησης των εσόδων», «πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα για την τοπική οικονομία και επιχειρηματικότητα», «ενδυνάμωση του πολιτιστικού τουρισμού». Η τοποθέτηση, άλλωστε, ενός γενικού γραμματέα Εξωστρέφειας και ενός Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ μιλούν από μόνες τους. Στο βάθος προβάλλει το ιερό δισκοπότηρο της «αυτοχρηματοδότησης του πολιτισμού», η οποία εξειδικεύεται στην καθολική εφαρμογή του ηλεκτρονικού εισιτηρίου, στις ψηφιακές εφαρμογές και στον τόκο που μπορεί να εισπράξει κανείς από το περίφημο rebranding της χώρας. Είναι ίσως πολύ αργά, αλλά κάποτε οφείλουμε να σβήσουμε κάτω από το brand «Ελλάδα» τα «δωμάτια προς ενοικίαση», τη χωριάτικη σαλάτα και τα γύψινα εκμαγεία πέριξ της Ακρόπολης. Κάποτε οφείλουμε να χωρέσουμε τα κρουαζιερόπλοια που δεν επιλέγουν για περιήγηση μόνο το Μουσείο Ακρόπολης, αλλά φτάνουν ως το Εθνικό Αρχαιολογικό. Τις θεματικές εκδρομές στις αρχαιότητες του Αιγαίου από ξένα πανεπιστήμια. Και – με όλους τους περιορισμούς της δημοσιογραφικής καταγραφής – την αναζωογόνηση της υπαίθρου μέσω ενός δικτύου συνεργαζόμενων πόλεων.