By the book

Γκόλφω Μαγγίνη Κίνησις, Βίος, Καιρός, Τέχνη, Πόλις. Φαινομενολογικές προσεγγίσεις Εκδ. Πατάκης, 2018, σελ. 526 Τιμή: 25 ευρώ Για το μόνο που δεν μπορούμε να παραπονεθούμε σ’ αυτή τη χώρα είναι πως δεν έχουμε σύγχρονη φιλοσοφική παραγωγή. Η Γκόλφω Μαγγίνη είναι μια σταθερή διαχρονικά συνιστώσα αυτής της προσπάθειας. Εδώ εκ πρώτης όψεως φαίνεται να αναλύονται οι […]

Leonardo Padura Η διαφάνεια του χρόνου Μτφ. Κώστας Αθανασίου, Εκδ. Καστανιώτη, 2018, σελ. 573 Τιμή: 23 ευρώ Ο Κουβανός Λεονάρδο Παδούρα ξεκίνησε να γράφει ένα μυθιστόρημα που ήθελε να είναι όσο πιο καθαρόαιμο αστυνομικό γινόταν, έγραψε όμως, όπως συνήθως γίνεται στην περίπτωσή του, ένα σύνθετο αστυνομικό, κοινωνικό, ιστορικό και ψυχολογικό μυθιστόρημα που έχει ως αφετηρία […]

Δεν συνιστά ακριβώς τάση, έχει όμως ανάλογα χαρακτηριστικά: τα μυθιστορήματα που βασίζονται σε αληθινά γεγονότα, οι αυτοβιογραφίες που αμφισβητούν τα όρια του ρεαλισμού και οι προσωπικές ημερολογιακές καταχωρίσεις κατέχουν σχετικά σημαντικό μερίδιο των πρόσφατων εκδόσεων ξένης λογοτεχνίας. Τα παραδείγματα του Ερίκ Βιγιάρ, του Χαβιέρ Θέρκας ή και του Εντουάρ Λουί είναι χαρακτηριστικά, όχι όμως ότι […]

Αν κάνει κανείς μια βόλτα από τα βιβλιοπωλεία, θα διαπιστώσει πως ένα μεγάλο μέρος του αναγνωστικού κοινού –και φυσικά όχι μόνο –δεν μπορεί να διαθέσει τα απαραίτητα χρήματα για την αγορά βιβλίων. Υπάρχουν μεγαλύτερες ανάγκες για την επιβίωση. Αρα θα πρέπει να καταβληθεί προσπάθεια ώστε το βιβλίο να γίνει ξανά ένα από τα πρωταρχικά συστατικά […]

Mια εβδομάδα έχει σχεδόν περάσει στο Μπέλφαστ του 1981, από το θάνατο του διοικητή του IRA και απεργού πείνας Μπόμπι Σάντς και η πόλη ζει στη δίνη των Ταραχών, στο επίκεντρο δηλαδή εκτεταμένων επεισοδίων που έχουν μετατρέψει την πόλη σε πεδίο μάχης. Ο Στρατός και η αστυνομία στους δρόμους, τα ελικόπτερα πετάνε πάνω από τα […]

Τι είναι αυτό που κάνει να διαβάζεται ως ένα συγκλονιστικό ανάγνωσμα το «Ημερολόγιο ενός συνθέτη (1982-2012)» του Χάρη Βρόντου ακόμη κι αν μισογνωρίζει ή αγνοεί κανείς παντελώς –όπως μπορεί να συμβαίνει και το ακριβώς αντίθετο –ονόματα ή τα ίδια τα πρόσωπα που τα φέρουν, γεγονότα και καταστάσεις ώστε ακόμη κι όταν μνημονεύονται ή σχολιάζονται με […]

Η Γαλλία είναι σαφώς μια χώρα που μας ενδιαφέρει εδώ στην Ελλάδα, μια χώρα με την οποία παραδοσιακά υπάρχει σύνδεση (και συμμαχία) σε διάφορους τομείς, με προεξάρχοντα αυτόν της τέχνης. Το νέο, ανοιξιάτικο τεύχος του περιοδικού (δε)κατα είναι εξ ολοκλήρου αφιερωμένο στη Γαλλία, θέλοντας να διευρύνει τις γνώσεις μας για το τι τρέχει σήμερα στη […]

Ας θυμηθούμε την εικόνα από το περίφημο τραγούδι των Σταύρου Ξαρχάκου και Νίκου Γκάτσου στην ταινία «Ρεμπέτικο»: στο «Μάνα μου Ελλάς», ο τραγουδιστής απευθύνεται με σπαρακτικό τρόπο στη «μάνα Ελλάδα» η οποία στη συγκυρία της Καταστροφής ξεπουλάει τα παιδιά της, τη στιγμή που η ίδια (εξακολουθεί να) βαυκαλίζεται με τα «αρχαία της στολίδια». Στο εξαιρετικά […]

Συνήθως η αποτίμηση γίνεται μετά θάνατον. Αυτό δεν ισχύει μόνο για τους ανθρώπους, ισχύει και για τα έργα τους, δηλαδή και για τα κινήματα, τα ιδεολογικά ρεύματα, τις πνευματικές και καλλιτεχνικές τάσεις μιας εποχής που αφήνουν τα ίχνη τους μέσα στον χρόνο. Από αυτή την άποψη, η βιογραφία του Πάνου Γαβαλά δικαίως γράφεται τώρα, που […]

Ο Θεόδωρος Π. Λιανός, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Ντέιβις της Καλιφόρνιας και ομότιμος καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, δεν κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την ευρισκόμενη σε σύγχυση σήμερα ανθρωπότητα. Μας προειδοποιεί ότι είμαστε ήδη μερικές φάσεις έπειτα από αυτή την κρούση. Στο βιβλίο, με επιστημονική αυστηρότητα, η οποία όμως δεν φοβάται να […]

Χωρίς αμφιβολία ο κόσμος αλλάζει. Μια ματιά γύρω μας είναι αρκετή για να πιστοποιήσει πως σχεδόν τίποτε από όσα θεωρούσαμε δεδομένα πριν από λίγα χρόνια δεν έχει κρατηθεί αναλλοίωτο. Ενώ μόλις είκοσι χρόνια πριν διαβάζαμε πως το τέλος της κοινωνικής εξέλιξης έχει τελειώσει με τον δυτικό άνθρωπο, τίποτα δεν θα μπορούσε να απέχει περισσότερο από […]

Ο Πλάτων στους «Νόμους» ορίζει την Πολιτεία ως μίμησιν της άριστης πολιτείας, της θείας, της τέλειας. Αν μεταφέρουμε τον ορισμό στα μαθηματικά, θα αντιληφθούμε πως υπάρχει ένα πεδίο τιμών που ανα-φέρονται σ’ ένα πεδίο αναφοράς. Για να το κάνουμε λιανά: αν υποθέσουμε πως στην κοινωνία των ανθρώπων διαπιστώνουμε την ύπαρξη ή τη συνύπαρξη πολλών τίμιων […]

Το αστυνομικό μυθιστόρημα «Οι φόνοι της κίσσας» δεν είναι ένα μεγαλοφυές αστυνομικό μυθιστόρημα αλλά.. δύο! Είναι ένα μυθιστόρημα που εξελίσσεται μέσα σε ένα άλλο μυθιστόρημα. Ένα έξυπνο συγγραφικό εύρημα που προσθέτει γοητεία στην ήδη πετυχημένη δουλειά του διάσημου βρετανού συγγραφέα Άντονι Χόροβιτς. Έχοντας ως πρότυπο τις περιπέτειες της Αγκάθα Κρίστι και του Σέρλοκ Χολμς το […]

Ο Τζορτζ Σόντερς, o κορυφαίος Αμερικανός διηγηματογράφος και νικητής του Booker 2017για το πρώτο του μυθιστόρημα«Λήθη και Λίνκολν», έρχεται στην Αθήνα για να συναντήσει τους αναγνώστες του, το Σάββατο 30 Ιουνίου στις 20:00στοΠΟΛΙΣ Art Café(Πεσμαζόγλου 5, Αίθριο Στοάς Βιβλίου). Ο δημοφιλής συγγραφέας θα συνομιλήσει με τον μεταφραστή των βιβλίων του στην Ελλάδα,Γιώργο-Ίκαρο Μπαμπασάκη,για το παρόν […]

Οποιος χάνει τη γη του χάνει τον κόσμο. Τι συμβαίνει όμως όταν εκείνοι που τα χάνουν όλα είναι πορτογάλοι έποικοι στην Ανγκόλα; Αρκετοί έφτασαν εκεί για να ξεφύγουν από τη φτώχεια της Λισαβόνας και άλλοι για να καταπατήσουν έναν ξένο τόπο. Πάνω σ’ αυτό το συλλογικό ηθικό και πολιτικό δίλημμα, που προκαλεί ακόμη και σήμερα […]

Το Μακεδονικό είναι εξαιρετικά ευαίσθητο πρόβλημα: συνδέεται άμεσα με τις ταυτότητες των δύο όμορων κρατών, διεγείρει μνήμες και πάθη που, αντί να συμβάλλουν στη διαύγασή του, το περιπλέκουν περισσότερο. Ωστόσο εμείς για την καλύτερη κατανόηση των θέσεων των δύο συγγραφέων, για την αξία των διαφορετικών ή και αντίθετων απόψεων που θα υπάρξουν, αλλά και για […]

Σε ένα από τα διηγήματα αυτής της συλλογής, του άγνωστού μας Γιόζεφ Μίλμπεργκερ, με τον τίτλο «Ο κουβαλητής των στεφανιών», ένας συνταγματάρχης στο περικυκλωμένο από τους συμμάχους λιμάνι του Ροστόκ, στη Βαλτική, αδυνατεί να πιστέψει στην ήττα του γερμανικού στρατού. Αποφασίζει εντέλει να διαφύγει. Γεμίζει τις τσέπες του με στρατιωτικά ρολόγια και επιχειρεί να διασχίσει […]

Επιτέλους, έχουμε στα νέα ελληνικά κείμενο της «Αινειάδας» που το διαβάζεις και το καταλαβαίνεις –που το διαβάζεις και το καταλαβαίνεις ως ποιητικό κείμενο και που το απολαμβάνεις ως υψηλής κλάσεως ποίηση. Διότι, ναι, η ποίηση μεταφράζεται –αρκεί αυτός που τη μεταφράζει να γνωρίζει και τι μεταφράζει και πώς (πρέπει να) μεταφράζει κάθε φορά που καταπιάνεται […]

Θα μου επιτρέψετε σήμερα να καταφύγω και σε μερικές προσωπικές καταθέσεις αλλά και της γενιάς μου πάνω σ’ ένα θέμα που πραγματικά με καίει, δεδομένου πως η ζωή μου είναι ζυμωμένη με την εκπαίδευση όλων των βαθμών και των ειδών. Δίδαξα σε δημόσια και ιδιωτικά σχολεία μέσης εκπαίδευσης, σε νυκτερινά εμποροϋπαλλήλων στην πρωτεύουσα και σε […]

Χωρίς να υπάρχει κάτι κοινό στους τίτλους των έξι ποιητικών βιβλίων που έχει δημοσιεύσει μέσα σε είκοσι χρόνια ο ποιητής Βαγγέλης Χρόνης («Σύμμαχος χρόνος», «Νέοι στον Αδη», «Ενα χωνάκι θλίψη», «Η ευθύνη του Μαΐου», «Τα αγάλματα και οι ψυχές», «Το αρχαίο κεραμίδι»), κατά έναν δυσεξιχνίαστο, ταυτόχρονα όμως και ευεξήγητο τρόπο, ειδοποιείσαι για μια ατμόσφαιρα που […]

Επιτρέψτε μου μερικά σχετικά αυτοβιογραφικά. Το 1957 ήμουν παρών στην πρεμιέρα στο υπόγειο του «Θεάτρου Τέχνης» της «Αυλής των θαυμάτων» του Καμπανέλλη. Πριν από 60 χρόνια, στην Ανοιξη της νεοελληνικής δραματουργίας. Μαθητής Ροντήρη δεν είχα χάσει ούτε μια παράσταση του Κουν. Ημουν παρών στην εναρκτήρια παράσταση στο Υπόγειο του Αρσακείου της «Μικρής μας πόλης» του […]

Ο Σωτήρης Σαράκης γεννήθηκε το 1949 και η πρώτη του ποιητική συλλογή, Το δέρας, εκδόθηκε το 1994. Από τις εννέα συλλογές του, που προηγούνται των Σημαντικών λεπτομερειών, οι επτά πρώτες βρίσκονται τώρα συγκεντρωμένες στους τόμους Δοκιμασίες και δοκιμές (Κουκκίδα, 2011) και Στιγμή στο χάος (Κουκκίδα, 2014). Σύμφωνα με τον Αργύρη Χιόνη, ο συγκεκριμένος ποιητής ανήκει […]

Η νέα σειρά σκληρόδετων βιβλίων των εκδόσεων Καστανιώτη μάς εισάγει εδώ στο έργο του Σλοβένου Ντράγκο Γιάντσαρ (γεν. 1948), ενός από τους γνωστότερους συγγραφείς και κήρυκα της εθνικής αφύπνισης / συγκρότησης σε μια χώρα που ήθελε διακαώς να αποκολληθεί από τις αγκάλες της πάλαι ποτέ Γιουγκοσλαβίας. Από ό,τι μου έλεγε ο συγγραφέας και αρθρογράφος στο […]

Ενας συγγραφέας που δεν βασανίζει τις προτάσεις του βασανίζει τον αναγνώστη N.G. Davila, «Αποφθέγματα» Διαβάζοντας το τελευταίο αστυνομικό μυθιστόρημα της Χρύσας Σπυροπούλου Ταραγμένα νερά συνέλαβα τον εαυτό μου ν’ αναρωτιέται για τα κριτήρια που εντάσσουν ένα κείμενο στη λογοτεχνία και μια ιστορία/πλοκή στην αστυνομική λογοτεχνία. Το πρώτο προαπαιτούμενο είναι το ίδιο το κείμενο να έχει […]

Ο Λεονάρδο Παδούρα έχει δημιουργήσει ένα αρκετά φανατικό κοινό στη χώρα μας που, βρέξει – χιονίσει, αγοράζει τα βιβλία του, έρχεται να τον δει στις κατά καιρούς επισκέψεις του στην Ελλάδα που την αγαπάει και προσπαθεί να την επισκέπτεται σχετικά τακτικά. Το κοινό τον παρακολουθεί τόσο γιατί γράφει ένα είδος μυθιστορήματος που αναμειγνύει πολλά επιμέρους […]

Αρκεί η εξής επιλογική δήλωση, η οποία παρέχει εμμέσως πλην σαφώς ένα ενδεικτικό μέτρο της μεθοδολογίας, η οποία ευφυώς υιοθετείται για τις πλείστες ανάγκες των σαρωτικών αναλύσεων του θέματος: «σκέφτομαι ότι, αυθόρμητα, ενστικτωδώς, ο δημοτικός ποιητής στοιχημάτισε τόσο πολύ στο αίμα επειδή το προέκρινε σαν το μόνο άξιο και τίμιο όπλο με το οποίο θα […]

Επίμονος παρατηρητής των κραδασμών που συγκλονίζουν κοινωνικό σώμα και ατομική ψυχοσύνθεση κατά τη διάρκεια της κρίσης, ο Χρήστος Χρυσόπουλος αναλαμβάνει εδώ να αποτυπώσει τις βίαιες ψυχικές μετατοπίσεις που χαρακτηρίζουν την εποχή μας. Ο συγγραφέας χωρίς περιστροφές μάς δείχνει από τον τίτλο κιόλας τι πραγματεύεται ακριβώς. Ενα λεπτό τομίδιο που πάλλεται από την ένταση της εποχής. […]

Αν για κάτι θα πρέπει να χαρακτηριστεί ως πολύ σημαντικό το βιβλίο της Κωνσταντίας Σωτηρίου «Φωνές από χώμα», είναι γιατί τα δώδεκα κείμενα σε σχέση με τα είκοσι τέσσερα που το συγκροτούν, αν και γραμμένα στην κυπριακή διάλεκτο (να τη χαρακτηρίσουμε καλύτερα ως ντοπιολαλιά;) με άγνωστες τις περισσότερές τους λέξεις, δεν παρουσιάζουν το παραμικρό πρόβλημα […]

Ο Χάρης Βλαβιανός είναι μία από τις περισσότερο διακριτές παρουσίες της σύγχρονης ελληνικής ποίησης, καθώς τα δεκατρία προηγούμενα ποιητικά βιβλία του διαμόρφωσαν ένα όχι μόνο εκφραστικό αλλά και κοσμοθεωρητικό στίγμα, ανάλογο του οποίου δεν έχει κανένας άλλος συγκαιρινός του έλληνας ποιητής. Η δέκατη τέταρτη συλλογή του, Αυτοπροσωπογραφία του λευκού, συνεχίζει λοιπόν την πορεία ενός έργου […]

Την άνοιξη του 2017 εκδόθηκε στη Νέα Υόρκη, από τον Simon & Schuster, μια ακυκλοφόρητη συλλογή διηγημάτων του Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ, του συγγραφέα του «Μεγάλου Γκάτσμπι», που πέθανε το 1940 σε ηλικία μόλις 44 ετών. Την έκδοση, που έχει τον τίτλο «Θα πέθαινα για σένα και άλλα χαμένα διηγήματα», επιμελήθηκε η μελετήτρια του έργου του […]

Στον «Μεγάλο Αμπάι», ο Μιχάλης Μοδινός, γεωγράφος και περιβαλλοντολόγος μεταξύ άλλων, μυθιστοριογράφος και κριτικός λογοτεχνίας πλέον, πάνω απ’ όλα, αναζητούσε τις πηγές του Νείλου –του Μεγάλου Αμπάι, όπως τον λένε οι Αιθίοπες. Μαζί μ’ αυτό αναζητούσε τα βαθύτερα κίνητρα του ανθρώπου για την περιπέτεια, το ταξίδι, τη γνώση, την κατανόηση όσων δυσκολεύεται να κατανοήσει, στοχαζόμενος […]

«Φύσις φιλεί κρύπτεσθαι». Ερχεται από τον παντοτινό προφήτη της ανθρώπινης μοίρας, τον Ηράκλειτο, αυτή η διαπίστωση. Η φύση συνηθίζει, το έχει χούι, θα έλεγε η γιαγιά μου, να κρύβεται, να καταφεύγει κάθε φορά σε κρυφά μέρη, απρόσιτα, κρησφύγετα και να εμφανίζεται ξαφνικά εκεί που δεν το περιμένεις, με άλλη δυναμική, άλλη κατεύθυνση, άλλον σκοπό και […]