Κότες δίχως πούπουλα

Το κουίζ της εβδομάδας: Σε ποιoν ανήκει το ανέκδοτο «Αυτές οι κότες γιατί ανθίζουν, μαμά;», με το οποίο θα ανοίγουν οι άπτεροι (αντίθετα με τις αφίσες για την παράσταση) αριστοφανικοί «Ορνιθες» κατά Νίκο Καραθάνο στην Επίδαυρο; Και ποιον φωτογραφίζει;

Ο ευρών θα αμειφθεί με θέση στο… κοτέτσι της ελληνικής πολιτικής.

«Ερως Εσταυρωμένος». Ηταν ο τίτλος του διηγήματος στο οποίο ο Γρηγόριος Ξενόπουλος βάσισε το θεατρικό του «Στέλλα Βιολάντη», που πρωτοπαρουσιάστηκε το 1909 και τα τελευταία χρόνια ελάχιστα έχει παρουσιαστεί. Τελευταία φορά στην Αθήνα ανεβάστηκε στη σκηνή το 1977 από τον Σταμάτη Φασουλή και το θρυλικό Ελεύθερο Θέατρο, με τους Υβόννη Μαλτέζου (Στέλλα), Νένα Μεντή (Μαρία), Κώστα Αρζόγλου (Παναγή), Μίρκα Παπακωνσταντίνου (θεία Νιόνια). Δύο τα κρατούμενα για παρακάτω: το σπάνιο του ανεβάσματος αποτελεί άξονα του Μπουλουκιού, ενός συνασπισμού νέων θεατρανθρώπων, αλλά και καθιερωμένων όπως η Νένα Μεντή. Το Μπουλούκι δημιουργήθηκε τη σεζόν που πέρασε, δίνοντας ως πρώτο δείγμα δουλειάς τον «Βουρκόλακα» του Αργύρη Εφταλιώτη, που είχε την τιμητική του φέτος και με τη «Μαζώχτρα», από τις παραστάσεις που ξεχώρισε στις καλύτερες ο γράφων (στο Μικρό Γκλόρια από την καλοκουρντισμένη νεανική ομάδα, με σκηνοθέτη τον νέο Κώστα Παπακωνσταντίνου, που είχε προτείνει και τους «Χαλασοχώρηδες» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη). Στον «Βουρκόλακα» έπαιζαν η Μεντή και οι Ηλίας Λάτσης, Ηλιάνα Γαϊτάνη (την απολαύσαμε –και να τραγουδάει –στην κομψή «Κυρία της Νύχτας» κατά Γιάννη Μαρή, σε σκηνοθεσία Φρόσως Λύτρα, στην εντυπωσιακή αυλή του θερινού Gazarte –προλάβετε να την δείτε!), σε σκηνικά Μαργαρίτας Χατζηιωάννου, κοστούμια Απόλλωνα Παπαθεοχάρη, ο οποίος είχε σκηνοθετήσει στο (οικογενειακό του) «Πάνθεον» τους «Αθλους του Ηρακλή» και το μιούζικαλ «Βίκτορ Βικτόρια», ενώ ετοιμάζεται να σκηνογραφήσει εκεί τον νεανικό «Ρωμαίο και Ιουλιέτα» κατά Δημήτρη Λιγνάδη και να σκηνοθετήσει μεγάλη παραγωγή. Ο Παπαθεοχάρης θα σκηνογραφήσει τη «Στέλλα Βιολάντη», που ο 29χρονος σκηνοθέτης του «Βουρκόλακα» (1894) Γιώργος Λύρας ετοιμάζει για τον Δεκέμβριο, πιθανότατα στο Θησείον.

Στέλλα, ξύπνησες; Ο Γιώργος Λύρας, βοηθός και του Σταμάτη Φασουλή –που υπέγραφε τη «Στέλλα» του 1977 –με τον οποίο δουλεύουν στη Σίφνο τη δραματουργία της επικείμενης (στο Θέατρον του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού, από Ιανουάριο) «Νίκης» του Χρήστου Χωμενίδη, στα πρότυπα του επιτυχημένου «Τρίτου στεφανιού» (όπου ο Φασουλής είχε συνεργαστεί με τον Θανάση Νιάρχο), έχει πάρει τα δικαιώματα για τη «Στέλλα Βιολάντη» από τον Απρίλιο, από την κληρονόμο του Ξενόπουλου. Κάτι που δεν φαίνεται να έπραξε το Εθνικό και ο Βαγγέλης Χατζηγιαννίδης, που ετοιμάζει το βασισμένο στο θεατρικό του Ξενόπουλου «Στέλλα κοιμήσου», και βρήκε απέναντί του την κληρονόμο που φέρεται να μη δίνει άδεια σε ή σε χρήση δίχως δικαιώματα. Πώς θα το λύσει το Εθνικό θα φανεί σύντομα, όμως ο Γιώργος Λύρας (φωτογραφία) προχωράει στη δική του «Βιολάντη» με την Ευγενία Δημητροπούλου / Στέλλα, τον Δημήτρη Παπανικολάου / Παναγή (εξαιρετικό Αίγισθο στην «Ορέστεια» κατά Γιάννη Χουβαρδά), τη Νεκταρία Γιαννουδάκη / Μαρία, την Ηλιάνα Γαϊτάνη / θεία Νιόνια, την Αθηνά Σακαλή / Ασημίνα και τον Μάρκο Παπαδοκωνσταντάκη ως Χρηστάκη Ζαμάνη, το «αντικείμενο του πόθου» στο έργο, που δουλεύει στο Αγγλικό Τυπογραφείο της Ζακύνθου και ερωτεύεται την κόρη του μεγαλέμπορα Παναγή Βιολάντη.

Σε ζώνη ουδέτερη. Με το Μπουλούκι, που λέγαμε, ο Λύρας θα ψάξει για τη συνέχεια και άλλα άπαιχτα ή σπάνια παιζόμενα έργα των δύο τελευταίων αιώνων, χωρίς να αφήσει το σύγχρονο ρεπερτόριο. Μιλάω για δύο μικρά έργα της Ρουμάνας Αλεξάντρα Μπαντέα, το «Aller/Retour» και το αναφερόμενο στον Αττίλα και τα κατεχόμενα στην Κύπρο «Varosha 13 de Juillet», για τα οποία (όταν ήρθε στην Ελλάδα) του παραχώρησε τα δικαιώματα να τα συνθέσει και να σκηνοθετήσει σε μια παράσταση, υπό τον τίτλο «No man’s land». Υπονοώντας τις ουδέτερες ζώνες στις οποίες βρίσκονται οι ήρωες και των δύο έργων, στη μία περίπτωση στις όχθες του Δούναβη στη Ρουμανία του Νικολάι Τσαουσέσκου και στην άλλη στην κατεχόμενη Κύπρο, «προσπαθώντας», όπως μου εξηγεί ο νέος σκηνοθέτης, «να αποφασίσουν αν θα περάσουν απέναντι ή θα μείνουν στον τόπο τους». Η παράσταση, σε μετάφραση Βένιας Σταματιάδη, η οποία και θα παίζει μαζί με τον Ηλία Λάτση και την Αλκηστη Γρύμπλα, σε σκηνικά – κοστούμια Απόλλωνα Παπαθεοχάρη, με μουσική του νεότατου Αντώνη Παπακωνσταντίνου (θα υπογράφει τη μουσική και στη «Στέλλα Βιολάντη»), θα ξεκινήσει στις 19 Οκτωβρίου στο Από Μηχανής Θέατρο, κάθε Τετάρτη και Πέμπτη. Ενώ στα τέλη Οκτωβρίου θα ανοίξει (με δύο παραστάσεις) το ελληνογαλλικό θεατρικό Φεστιβάλ A la greque –που οργανώνει το Γαλλικό Ινστιτούτο –στο Ιδρυμα Κακογιάννη. Προτού τον Νοέμβριο, χάρη και στο Ρουμανικό Ινστιτούτο και το Ελληνικό Πολιτιστικό Κέντρο, μεταφερθεί και στο Palais de Βehague του Παρισιού και πιθανότατα σε Ρουμανία και Κύπρο.

Η Κοιμωμένη φορούσε κόκκινα γάντια

Περιοδεύουν στην Αυστραλία, με «Ενα ταξίδι αλλιώς», την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές. Υστερα από περιοδείες σε 13 πολιτείες των Ηνωμένων Πολιτειών, Καναδά, Βρετανία, Αυστραλία και από τα Ζωνιανά ώς τις Οινούσσες. Τολμηρά. Με γλώσσα ελληνική. Η Hippo Theatre Group, που ίδρυσαν το 2009 οι Φώτης Δούσος και Αλέξανδρος Ράπτης και έκανε επιτυχία δύο χρονιές στη Θεσσαλονίκη (στο Studio Vis Motrix και στο Blackbox) και περιόδευσε με την «Ωραία Κοιμωμένη²», έργο βασισμένο στο παραμύθι «για ενηλίκους και τα παιδιά που τους συνοδεύουν», όπως λέει ο Φώτης Δούσος στην άλλη άκρη της γραμμής από τη Μελβούρνη, ετοιμάζεται για αθηναϊκή καριέρα τον Οκτώβριο, στο δραστήριο 104. Γραμμένη έμμετρα – «κάτι που μας δίνει αφηγηματικές δυνατότητες» – από την Καλλιόπη Φύκαρη, με τους Γιώργο Σοφικίτη, Βαλεντίνα Κάντα (φωτογραφία) και την υποβλητική ηλεκτρονική μουσική της ομάδας και του Νάσου Πατσίκα, τούτη η «Κοιμωμένη» δεν αφυπνίζεται από πρίγκιπα αλλά από τη συνειδητοποίησή της, θέτοντας επί τάπητος – κατά τους δημιουργούς – «την ανθρώπινη χειραφέτηση, την αναζήτηση της προσωπικής ελευθερίας, το γκρέμισμα των ψευδαισθήσεων». Σαν την εποχή μας ένα πράγμα. Σηκώνοντας κόκκινο γάντι στην ουσία (όχι σαν κάτι άλλους…). Προτού οι Hippo ετοιμάσουν τα «Η αυγή και ο ανθός» του Θωμά Βελισσάρη και «Μια φορά κι ένα… φτερό» και σχολικές εκπαιδευτικές δραστηριότητες, σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.