Project Syndicate

Οταν κοιτάζει κανείς έξω από ένα παράθυρο, είναι εύκολο να ξεγελαστεί από την αντανάκλαση του προσώπου του στο τζάμι και να μη βλέπει καλά τον υπόλοιπο κόσμο. Αυτό φαίνεται ότι συμβαίνει όταν παρατηρητές από τις ΗΠΑ, που είναι επηρεασμένοι από τις συζητήσεις στο εσωτερικό της δικής τους χώρας για την οικονομία, βλέπουν την Ελλάδα.

Για παράδειγμα, ο Τζόσεφ Στίγκλιτς θεωρεί τη λιτότητα στην Ελλάδα ως θέμα ιδεολογικής επιλογής ή κακής εφαρμογής των οικονομικών, όπως ακριβώς γίνεται στις ΗΠΑ.

Η αλήθεια είναι ότι η ύφεση στην Ελλάδα δεν σχετίζεται πολύ με το υπερβολικό βάρος χρέους. Τα προβλήματα της Ελλάδας δημιουργήθηκαν από έλλειψη δημοσιονομικού ελέγχου. Επομένως το πρόβλημα δεν είναι ότι η λιτότητα στην Ελλάδα δοκιμάστηκε και απέτυχε. Το πρόβλημα είναι ότι, παρά τη χωρίς προηγούμενο γενναιοδωρία της διεθνούς κοινότητας, η δημοσιονομική πολιτική ξέφυγε από οποιοδήποτε έλεγχο και χρειαζόταν μεγάλες αλλαγές. Το 2007 η Ελλάδα δαπανούσε 14% του ΑΕΠ περισσότερο από όσο παρήγε –ποσοστό διπλάσιο από αυτό της Ισπανίας. Ο τρόπος για να μειωθούν τα οικονομικά προβλήματα είναι να μειωθούν οι δαπάνες χωρίς να μειωθεί η παραγωγή. Το πρόβλημα είναι ότι η Ελλάδα παράγει πολύ λίγα από αυτά που θέλει να καταναλώσει ο κόσμος. Η χώρα δεν παράγει μηχανήματα, ηλεκτρονικά ή χημικά. Η Ελλάδα θα πρέπει να αναπτύξει τις παραγωγικές της δυνατότητες εάν θέλει ανάπτυξη. Οι διαρθρωτικές αλλαγές με βάση την τρέχουσα συμφωνία χρηματοδότησης δεν θα το πετύχουν αυτό. Αντίθετα, η Ελλάδα θα πρέπει να επικεντρωθεί στην υιοθέτηση ενεργών πολιτικών που θα προσελκύσουν ανταγωνιστικές εταιρείες σε παγκόσμιο επίπεδο –η Ιρλανδία έχει πολλά να διδάξει σε αυτό και ο Στίγκλιτζ έχει πολλά λογικά σχετικά πράγματα να πει.

Δυστυχώς αυτό δεν είναι κάτι που φαίνεται να πιστεύουν πολλοί Ελληνες. Η μεγάλη πλειοψηφία ψήφισε ΣΥΡΙΖΑ που θέλει να μεταφέρει πόρους στην αύξηση μισθών και τις επιχορηγήσεις και δεν αναφέρει καν τις εξαγωγές ως μέσο ανάπτυξης. Θα είναι συνετό να θυμάται κανείς ότι το να έχει τον Στίγκλιτς ως οπαδό και τους Podemos ως συμβούλους δεν έσωσε τη Βενεζουέλα από την υπερπληθωριστική καταστροφή που τώρα βιώνει.

Ο Ρικάρντο Χάουσμαν, πρώην υπουργός Σχεδιασμού της Βενεζουέλας και πρώην επικεφαλής οικονομολόγος της Inter-American Development Bank, είναι καθηγητής Οικονομικής Ανάπτυξης στο Χάρβαρντ.