«Οχι» σε νέα παράταση της αναστολής των πλειστηριασμών για την πρώτη κατοικία και το 2015 λέει η κυβέρνηση, κλείνοντας από μέρους της κάθε παραθυράκι να κατατεθεί έστω και την τελευταία στιγμή από το υπουργείο Ανάπτυξης σχετική τροπολογία για παράταση του μέτρου 15 ημέρες πριν από τη λήξη της προθεσμίας στις 31 Δεκεμβρίου 2014.
Παρά τις επιφυλάξεις μερίδας βουλευτών τόσο της ΝΔ όσο και του ΠΑΣΟΚ που έχουν εκφράσει κατά τους προηγούμενους μήνες την πρόθεσή τους να στηρίξουν μια πρόταση για παράταση της αναστολής των πλειστηριασμών, εκτιμώντας ότι ακόμη είναι νωρίς για απελευθέρωση και μετάβαση σε νέο καθεστώς αλλά και τις αντιδράσεις της αντιπολίτευσης, η ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης δεν επεξεργάζεται κανένα τέτοιο σενάριο αλλά παραπέμπει στον Κώδικα Δεοντολογίας της ΤτΕ και στον νόμο για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά.

Χθες ο υπουργός Ανάπτυξης Κωνσταντίνος Σκρέκας εξερχόμενος από το Μέγαρο Μαξίμου μετά τη συνάντηση που είχε με τον Πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά δήλωσε ότι «το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο που περιλαμβάνει τον Κώδικα Δεοντολογίας της Τραπέζης της Ελλάδος και ο νόμος Κατσέλη προστατεύουν επαρκώς τους δανειολήπτες που αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους προς τις τράπεζες».

Καταναλωτικές οργανώσεις και εκπρόσωποι οργανώσεων δανειοληπτών εκτιμούν ότι η απόφαση αυτή της κυβέρνησης θα ανοίξει την κερκόπορτα των πλειστηριασμών προκαλώντας ντόμινο στην αγορά καθώς ακόμη οι συνθήκες δεν είναι ώριμες και τα νοικοκυριά εξαιτίας των χαμηλών εισοδημάτων και της υπερφορολόγησης των προηγούμενων μηνών είναι αδύνατο να ανταποκριθούν στις δανειακές τους υποχρεώσεις.

ΤΙ ΛΕΕΙ Η ΕΚΠΟΙΖΩ. Για έλλειψη κοινωνικής ευθύνης εκ μέρους της κυβέρνησης σχετικά με το πολύ κρίσιμο ζήτημα της αναστολής των πλειστηριασμών κάνει λόγο η ΕΚΠΟΙΖΩ αναφερόμενη στις χθεσινές δηλώσεις του υπουργού Ανάπτυξης. «Προκαλεί πραγματικά σοκ η διατύπωση της θέσης της κυβέρνησης ότι δεν υφίστανται λόγοι ανανέωσης της απαγόρευσης πλειστηριασμών, επειδή τάχα εξασφαλίζουν προστασία ο Κώδικας Δεοντολογίας και ο νόμος για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά. Η πραγματικότητα είναι τελείως διαφορετική» αναφέρει η καταναλωτική οργάνωση στην ανακοίνωσή της.
Οπως επισημαίνει, οι διατάξεις του Κώδικα Δεοντολογίας δεν αφορούν οφειλές που έχουν καταγγελθεί και κινδυνεύουν να οδηγήσουν σε αναγκαστική εκτέλεση, αλλά οφειλές που πρόκειται ή μόλις έχουν βρεθεί σε καθυστέρηση. «Με άλλα λόγια, ο Κώδικας Δεοντολογίας έχει ως σκοπό να προλάβει την υπερχρέωση και όχι να τη θεραπεύσει και καταδεικνύει άγνοια και μόνο η αναφορά του Κώδικα και των πλειστηριασμών στην ίδια πρόταση» σημειώνει.
Παράλληλα τονίζει ότι ο νόμος Κατσέλη για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, αν και αποτελεί ένα εξαιρετικά προστατευτικό νομοθετικό πλαίσιο, δεν είναι δυνατό να απορροφήσει όλους τους υπερχρεωμένους δανειολήπτες. Οι διατάξεις του αφορούν οφειλέτες που βρίσκονται σε μόνιμη αδυναμία και δεν είναι έμποροι. Εξάλλου, ακριβώς λόγω της υπερφόρτωσης αιτήσεων στα Ειρηνοδικεία όλης της χώρας, οι δικάσιμοι ορίζονται ακόμη και για το 2030.

Μάλιστα η ΕΚΠΟΙΖΩ καταγγέλλει ότι η αναστολή που δόθηκε με τον τελευταίο νόμο του 2013 έθετε ασφυκτικές προθεσμίες στους οφειλέτες, πολλοί από τους οποίους τις έχασαν, αντιμετωπίζοντας άμεσα τον κίνδυνο πλειστηριασμού ενώ, όπως λέει, την ίδια στιγμή που στελέχη τραπεζών διαμηνύουν ότι δεν τους ενδιαφέρουν οι πλειστηριασμοί κάθε Τετάρτη στα Ειρηνοδικεία όλης της χώρας βγαίνουν ακίνητα στο σφυρί.

ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ ΣΗΜΕΡΑ. Σύμφωνα με το ισχύον καθεστώς έως τα τέλη του 2014 απαγορεύονται οι πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας για δάνεια και οφειλές προς τρίτους που βρίσκονται στο στάδιο της αναγκαστικής εκτέλεσης.

Μάλιστα τα κριτήρια που προβλέπει ο νόμος προϋποθέτουν το καθαρό εισόδημα του οφειλέτη, όπως αυτό διαμορφώνεται μετά την αφαίρεση των κρατήσεων για ασφαλιστικές και φορολογικές εισφορές, να μην υπερβαίνει τα 35.000 ευρώ, η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας να είναι έως 200.000, με τη συνολική αξία της κινητής και ακίνητης περιουσίας του οφειλέτη να είναι μικρότερη ή ίση των 270.000 ευρώ και το σύνολο των καταθέσεων και των κινητών αξιών που διαθέτει να μην υπερβαίνει τα 15.000 ευρώ.
Παράλληλα στον Κώδικα Δεοντολογίας της ΤτΕ έχουν θεσπιστεί οι γενικές αρχές συμπεριφοράς τόσο για τις δανείστριες τράπεζες όσο και για τους δανειολήπτες, με στόχο την εξεύρεση εναλλακτικών τρόπων εξυπηρέτησης ή οριστικού διακανονισμού οφειλών σε καθυστέρηση, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες κάθε δανειολήπτη.

Με τον Κώδικα προβλέπονται τα βήματα, οι προθεσμίες και το ελάχιστο περιεχόμενο ενημέρωσης που οφείλουν να παρέχουν οι τράπεζες στους δανειολήπτες και αντίστροφα. Οι διαδικασίες αυτές είναι μάλιστα πιο απαιτητικές για τις περιπτώσεις δανειοληπτών που κρίνονται μη συνεργάσιμοι και μπορεί να έχουν ως συνέπεια τον εκπλειστηριασμό της κατοικίας τους.

Καθιερώνεται επίσης η υποχρέωση των τραπεζών για κατάλληλη εκπαίδευση του προσωπικού τους και δημιουργία δομών ώστε κάθε πιστωτικό ίδρυμα να μπορεί να διαχειριστεί ξεχωριστά κάθε δανειολήπτη.

Στον Κώδικα αξιοποιούνται οι έννοιες του «συνεργάσιμου» δανειολήπτη και των «εύλογων δαπανών διαβίωσης» για δανειολήπτες – φυσικά πρόσωπα.

Ατυπη δέσμευση από τις τράπεζες

Παράγοντες του υπουργείου Ανάπτυξης τόνιζαν χθες ότι ο Κώδικας, ο νόμος Κατσέλη και η άτυπη δέσμευση των τραπεζών ότι δεν θα προχωρήσουν σε πλειστηριασμούς εξασφαλίζει ότι τουλάχιστον για ένα εξάμηνο δεν θα υπάρξει πρόβλημα, διάστημα κατά το οποίο θα διαπιστωθούν τα σημεία του νέου καθεστώτος τα οποία θα χρειαστούν βελτιώσεις.

100.000 προσφυγές με δικάσιμο το 2030

Περί τις 100.000 υπολογίζονται σήμερα οι δανειολήπτες που έχουν προσφύγει στη ρύθμιση Κατσέλη και περιμένουν την εκδίκαση της υπόθεσής τους, έχοντας λάβει δικάσιμο έως και το 2030, ενώ περίπου 3.000 έκαναν χρήση των ρυθμίσεων Χατζηδάκη τους προηγούμενους μήνες.