Εδώ και πέντε χρόνια, ξυπνάμε και κοιμόμαστε με την αγωνία «τι θα γίνει στο τέλος». Κάποιοι φαντάζονται ένα τέλος ολικής παρακμής, άλλοι βλέπουν τελικά επιτυχίες και θριάμβους, ενώ οι περισσότεροι, οι βυθισμένοι στο «πένθιμο μούδιασμα», περιμένουν παθητικά να δουν την έκβαση στην τηλεόραση, με τη μύχια αίσθηση ότι «δεν μπορεί, κάτι θα γίνει στο τέλος». Και μερικοί λένε «να σκεφτούμε». Ποιοι είναι οι ψυχολογικοί μηχανισμοί που χαρακτηρίζουν την Ελλάδα της κρίσης; Ποια είναι η εσωτερική λογική του κυρίαρχου πολιτικού – μιντιακού λόγου και ποιες οι επιπτώσεις του στην ψυχική ζωή των ανθρώπων; Τι σημαίνει «τρέλαινε, διαίρει και βασίλευε;» Αυτά και πολλά ακόμη ερωτήματα θέτει ο Νίκος Σιδέρης στη νέα του μελέτη με τίτλο «Το κατά Διαβόλου ευαγγέλιο» όπου αναλύει σε βάθος την ψυχολογία της κρίσης που ταλανίζει τη χώρα μας. Και συνάγει πρακτικά συμπεράσματα που παρέχουν εργαλεία για να κατανοήσουμε βαθύτερα τη λογική της πολιτικής μας ζωής. Δεν είναι η πρώτη φορά που ο γνωστός ψυχίατρος και ψυχαναλυτής προσπαθεί να συμβάλει στην κατανόηση της κρίσης, η οποία όπως τονίζει στην εισαγωγή του «δεν είναι απλά οικονομική, αλλά ολική.» Στο παρελθόν έχει αναφερθεί επίσης στους μηχανισμούς του τρομακτικού καταναλωτικού ναρκισσισμού –η νοοτροπία τού «καμαρώνω επειδή καταναλώνω» –και τις μοιραίες επιπτώσεις του στην ανθρώπινη σχέση («Δεν παίζεις μόνο εσύ. Υπάρχουν κι άλλοι!», 2010) αλλά και στους μηχανισμούς του πένθιμου μουδιάσματος («Μιλώ για την κρίση με το παιδί», 2013). Τώρα εξετάζει συνολικά την παθολογία των ανθρώπινων σχέσεων η οποία στον πυρήνα της συνίσταται «στην υποκατάσταση τού να ζεις ανθρώπινα με άλλους ανθρώπους (όσο είναι ανθρωπίνως δυνατόν) από το καθένας για πάρτη του, σώσε το τομάρι σου, όλοι εναντίον καθενός, όλοι εναντίον όλων, φά’ τους να μη σε φάνε!» πράγμα που καταλήγει στην άρνηση όσων διδάσκει το Ευαγγέλιο, δηλαδή του «Αγαπάτε αλλήλους». Η άρνηση αυτή, λέει ο Σιδέρης, «τροφοδοτεί και υποδαυλίζει τρομακτικά αποθέματα αρνητικότητας και κακίας που ενυπάρχουν στον ανθρώπινο ψυχισμό και προβάλλει ένα νέο υπόδειγμα κοινωνικής ύπαρξης: το κατά Διαβόλου ευαγγέλιο, που ο πυρήνας του συνοψίζεται στην εντολή «Μισείτε αλλήλους»!».