Φυγή προς τα εμπρός, όπως θα έλεγε και ο Γιάννης Σκαρίμπας, είναι ό,τι απαιτείται σήμερα για να αποκτήσουν τα Πανεπιστήμιά μας τη θέση που τους αξίζει διεθνώς και να θωρακιστούν από τις επιθέσεις τυχάρπαστων ιδιωτικών πρωτοβουλιών. Τα ελληνικά Πανεπιστήμια οφείλουν να γίνουν συναγωνιστικά με γνώμονα την ποιότητα στο περιεχόμενο των σπουδών τους, σε σύγκριση με άλλα Πανεπιστήμια του εξωτερικού.

Μόνον έτσι θα διασφαλιστούν τα δικαιώματα των φοιτητών μας στο μέλλον και θα ανακουφιστούν οι γονείς τους, γνωρίζοντας ότι τα παιδιά τους φοιτούν σε εκπαιδευτικά ιδρύματα εφάμιλλα –αν όχι καλύτερα –από εκείνα του εξωτερικού, όπου απαιτείται μια περιουσία για σπουδές και δυστυχώς η πρόσβαση είναι επιτρεπτή μόνο για τους έχοντες και κατέχοντες…

Οι επικείμενες πρυτανικές εκλογές αποτελούν ευκαιρία επανεκκίνησης της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης και, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά το μεγαλύτερο Πανεπιστήμιο της χώρας, οι στόχοι είναι περισσότερο από προφανείς.

Συνοψίζονται δε, στα παρακάτω σημεία:

– Προστασία του δημόσιου χαρακτήρα του Πανεπιστημίου και ενίσχυσή του. Μόνο έτσι τα Πανεπιστήμια μας, τα οποία χρηματοδοτούνται από τους φόρους των πολιτών, δεν θα καταντήσουν… χωματερές για τα παιδιά των ασθενέστερων οικονομικά τάξεων όταν επιτραπεί η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων στη χώρα μας.

– Αξιοποίηση των πόρων που διαθέτει το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών αλλά και δωρεών, για να βελτιωθούν οι κτιριακές εγκαταστάσεις και να εκσυγχρονιστούν οι υποδομές, ώστε να αναβαθμιστεί η καθημερινότητα και η ποιότητα ζωής φοιτητών, καθηγητών και υπαλλήλων.

– Διεκδίκηση κονδυλίων από ευρωπαϊκά προγράμματα για την έρευνα, την καινοτομία και την τεχνολογία, προκειμένου να υπάρξει παράλληλα κινητικότητα και στον χώρο της εργασίας.

– Διασύνδεση και συνεργασία του Πανεπιστημίου με διεθνή εκπαιδευτικά ιδρύματα, καθώς και Προγράμματα Σπουδών σε ξένες γλώσσες –κυρίως στην αγγλική –ώστε να είναι προσιτά και ελκυστικά σε αλλοδαπούς φοιτητές, οι οποίοι θα πρέπει να διευκολύνονται για την άδεια διαμονής και σπουδών στη χώρα μας.

– Σύνταξη νέου οργανογράμματος, καθώς οι διοικητικοί υπάλληλοι δεν επαρκούν και περαιτέρω μείωση είναι ολοφάνερο ότι θα βάλει σε κίνδυνο τη λειτουργία του Πανεπιστημίου, αν σκεφτεί κανείς ότι στη χώρα μας ο μέσος όρος της αναλογίας μεταξύ διοικητικών υπαλλήλων με τους καθηγητές και τους φοιτητές είναι πολύ πιο κάτω από τον μέσο ευρωπαϊκό. Οπότε τι είδους Πανεπιστήμια σχεδιάζει το υπουργείο Παιδείας μας μειώνοντας διαρκώς το προσωπικό; Εκείνα όπου οι καθηγητές εκτός από το μάθημα βγάζουν και… φωτοτυπίες, εκτελούν χρέη γραμματέα και μαζί με τους φοιτητές –όταν δεν λύνονται γραφειοκρατικά προβλήματα στον τομέα της καθαριότητας, όπως συνέβη στη Φιλοσοφική Σχολή του ΕΚΠΑ –καθαρίζουν και τους χώρους των Πανεπιστημίων; Αυτονόητο είναι ότι ο χώρος του Πανεπιστημίου είναι ιερός και θα πρέπει να προστατεύεται από οτιδήποτε θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια των εργαζομένων και των φοιτητών, καθώς και την περιουσία του ιδρύματος. Οι χώροι πρέπει να φυλάσσονται και να διατηρούνται καθαροί προς όφελος όλων όσοι είτε εργάζονται είτε σπουδάζουν στα Πανεπιστήμια.

– Ορθολογικότερη οργάνωση των σχολών και των τμημάτων ώστε να λειτουργούν αποτελεσματικότερα προς όφελος των φοιτητών. Επίσης, εκσυγχρονισμός όλων των προγραμμάτων σπουδών (προπτυχιακών – μεταπτυχιακών) και, βεβαίως, δημιουργία νέων. Επίσης, εφαρμογή και ανάδειξη των σύγχρονων τρόπων διδασκαλίας, όπως η εξ αποστάσεως εκπαίδευση και το e-learning.

–Αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου με τη συμμετοχή και των φοιτητών στη διαδικασία αυτή, ώστε να παράγεται το καλύτερο αποτέλεσμα για όσους φοιτούν στο δημόσιο Πανεπιστήμιο.

Τέλος, οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε με παρρησία το θέμα των λεγόμενων «αιώνιων» φοιτητών δίχως δαιμονοποίηση και χωρίς να ψάχνουμε αποδιοπομπαίους τράγους, στους οποίους να φορτώσουμε την ευθύνη για τη δυσλειτουργία των Πανεπιστημίων της χώρας μας.

Θα πρέπει λοιπόν να υπάρξει ειδικό καθεστώς για τους εργαζόμενους φοιτητές, όπως επίσης όσοι «παλιοί» ενδιαφέρονται να λάβουν το πτυχίο τους να το προσπαθήσουν σε εύλογο χρονικό διάστημα, με επικαιροποίηση βεβαίως των σπουδών τους, κάτι το οποίο φυσικά θα είναι προς όφελός τους.

Δίχως πράξεις, δράση και τόλμη τα Πανεπιστήμιά μας θα συνεχίσουν να απογοητεύουν φοιτητές, καθηγητές, αλλά κυρίως την κοινωνία, που αφουγκράζεται την ανάγκη για αλλαγή και την περιμένει με ώριμη πλέον συνείδηση –γιατί πολλές κουβέντες έχουμε κάνει για το τι πρέπει να γίνει στα Πανεπιστήμιά μας. Υπάρχουν καλές προθέσεις και πολύ ωραίες ιδέες. Αλλά αυτές πλέον δεν αρκούν ούτε έχουν τη δύναμη από μόνες τους να προσανατολίσουν το Πανεπιστήμιό μας στο μέλλον.

Ηρθε πλέον η ώρα των αποφάσεων και, κυρίως, των πράξεων.
Ο Θεόδωρος Π. Φορτσάκης είναι καθηγητής Δημοσίου Δικαίου στη Νομική Αθηνών, υποψήφιος πρύτανης

του ΕΚΠΑ