ΟΤΑΝ έχουμε να κάνουμε με εκλογές, οι «θεσμικές» κινήσεις υποκρύπτουν συνήθως πολιτικές σκοπιμότητες.

ΕΝ Ελλάδι έχουμε πικρή πείρα αν πρόκειται για εκλογική νομοθεσία. Υπάρχει ο νόμος Κουτσόγιωργα και ο νόμος Μητσοτάκη. Αμφότεροι υπερέβησαν τις στοχεύσεις των εμπνευστών τους και λειτούργησαν ως μπούμερανγκ. Υπάρχει ο νόμος Σκανδαλίδη του 2003 που κλάδεψε το πρώτο κόμμα και ο νόμος Παυλόπουλου που άφησε το δέντρο να μεγαλώσει με το bonus των πενήντα εδρών. Ενδιαμέσως, είχαμε την εκλογή δημάρχων με 42%, ένα νομοθέτημα των καραμανλικών που τους έκανε τη ζωή εύκολη στις αυτοδιοικητικές του 2006.

ΧΩΡΙΣ να μπούμε σε λεπτομέρειες, πρόκειται για παρεμβάσεις που δεν έχουν να κάνουν με τη λειτουργία της δημοκρατίας, αλλά με το παιχνίδι εξουσίας και τους συσχετισμούς μεταξύ των κομμάτων. Για τον ψηφοφόρο δεν αλλάζει κάτι. Αυτό που μπορεί απλώς να δει είναι να βγαίνει διαφορετικό ή διαφοροποιημένο αποτέλεσμα από την κάλπη. Ακόμη και οι ακραίες εκδοχές –το σκληρό πλειοψηφικό ή η απλή αναλογική –έχουν να κάνουν με το αν θα είναι αναγκαίες οι συνεργασίες ή όχι. Κι αυτό αφορά, βεβαίως, τις ηγεσίες. Οχι τον κόσμο.

ΑΠΟ την άποψη αυτή, έχει ψαχνό η πρωτοβουλία του Αντώνη Σαμαρά που υιοθέτησε ο Βαγγέλης Βενιζέλος για σταυρό στις ευρωεκλογές. Πρόκειται για κίνηση εκδημοκρατισμού που δίνει μεγαλύτερη δύναμη στον ψηφοφόρο. Αυτός μπορεί να επιλέξει –και μάλιστα σε εθνικό επίπεδο. Αρα στο αποτέλεσμα θα έχουμε μεγαλύτερη αντιπροσωπευτικότητα. Σπάνια –σχεδόν ποτέ –η ηγεσία δίνει μέρος της εξουσίας της στη βάση. Εν προκειμένω, την εξουσία να επιλέξει την εκλόγιμη λίστα.

ΑΝ επιχειρήσει κανείς να αποκωδικοποιήσει την κίνηση που ήρθε από τον Πρωθυπουργό, καταλήγει σε ενδιαφέροντα συμπεράσματα.

ΠΡΩΤΟΝ, επί Σαμαρά η διακυβέρνηση της χώρας τείνει να εξέλθει από το πρωθυπουργοκεντρικό μοντέλο. Το επέβαλε ο Ανδρέας Παπανδρέου, θεμελιώνοντάς το στο κλάδεμα των υπερεξουσιών του Προέδρου της Δημοκρατίας με την αναθεώρηση του Συντάγματος το 1985-86. Εκτοτε κυριάρχησε, ανεξαρτήτως κόμματος, για να παρακμάσει από το 2007 και μετά. Ο Σαμαράς είναι ο πρώτος έλληνας πρωθυπουργός που λειτουργεί συνειδητά ως χειριστής –και συντηρητής –κυβερνήσεων συνασπισμού. Οχι γιατί του λείπει ο βολονταρισμός. Αλλά γιατί δεν υπάρχει άλλος τρόπος. Φάνηκε με αλλά και χωρίς τον Κουβέλη στην κυβέρνηση. Φαίνεται και στη συνεργασία με τον Βενιζέλο.

ΔΕΥΤΕΡΟΝ, ο Σαμαράς φαίνεται να βλέπει ότι η εποχή απαιτεί μινιμαλισμό. Οχι όμως με την έννοια του να κρύβεσαι ή να μην αποφασίζεις. Ισα ίσα ο Πρωθυπουργός κάνει συχνά μικροδιαχείριση στη λογική ότι «στην Ελλάδα πρέπει να είσαι από πάνω». Μινιμαλισμός με την έννοια του «όσο πιο λίγο τόσο πιο πολύ». Το να δώσεις εξουσία πίσω στη βάση μέσω της τρισταυρίας στις ευρωεκλογές σού δίνει πολύ μεγαλύτερη δύναμη από το να γίνεις αλεξικέραυνο κομματικών διευθετήσεων ή από το να πας να «φορέσεις» έναν προαποφασισμένο κατάλογο ονομάτων σε ένα εκνευρισμένο εκλογικό σώμα που τείνει να αμφισβητήσει τα πάντα.

ΑΝ τα πράγματα έχουν έτσι, πρόκειται για πρωθυπουργία με στοιχείο υπέρβασης ορίων/αλλαγής προτύπου –αυτό που οι ξένοι αποκαλούν transgression. Αλλά και επιχείρημα υπέρ της εργασίας το γουικέντ –αφού Σάββατο συμφωνήθηκε με τον Βενιζέλο η σταυροδοσία στις ευρωεκλογές.

Τελευταία Νέα