Η απόφαση για την ανέγερση τζαμιού στην Αθήνα αποτελεί ένα καλό παράδειγμα της ελληνικής θεσμικής ανεπάρκειας: συγκεντρωτική λογική και περιφρόνηση βασικών ανθρώπινων δικαιωμάτων σε συνδυασμό με αδιαφορία για την αποτελεσματική εφαρμογή των αποφάσεων.

Καταρχήν θα πρέπει να σας θυμίσω ότι η Αθήνα έχει το θλιβερό προνόμιο να είναι η μοναδική πρωτεύουσα στην Ευρώπη χωρίς τζαμί. Η απόφαση για την οικοδόμηση του τζαμιού πέρασε ως τροπολογία στο νομοσχέδιο για τα αυθαίρετα και ευτυχώς ψηφίστηκε σχεδόν ομόφωνα. Δεν μπορώ όμως να καταλάβω γιατί χρειάζεται νόμος για να κτιστεί ένα τζαμί και όχι απλή απόφαση των αρμόδιων διοικητικών υπηρεσιών που θα ελέγχει αν έχουν τηρηθεί κάποιες βασικές προϋποθέσεις.

Επιπλέον το περιεχόμενο της ρύθμισης που ψηφίστηκε από τη Βουλή είναι απαράδεκτο για δύο κυρίως λόγους:

(α) Το τζαμί κρατικοποιήθηκε πριν καν κτιστεί.

(β) Ως κρατικό τζαμί είναι αυτομάτως προβληματικό ενώ ο τρόπος λειτουργίας του παραβιάζει ήδη τα δικαιώματα των μουσουλμάνων συμπολιτών μας.

Το τζαμί θα ανεγερθεί από το ελληνικό κράτος στον Βοτανικό, σε οικόπεδο του Πολεμικού Ναυτικού και θα κοστίσει περίπου 12 εκατομμύρια ευρώ. Για την ακρίβεια θα χρησιμοποιηθούν υπάρχοντα οικοδομήματα στον χώρο για να διαμορφωθεί το νέο τζαμί, το οποίο θα έχει εμβαδό μόνο 850 τ.μ. και θα χωράει το πολύ 350 άτομα.

Γιατί να αναλάβει το ελληνικό κράτος να κτίσει το τζαμί; Γιατί θα κοστίσει τόσο πολύ όταν δεν θα κτιστεί νέο κτίριο; Γιατί να κτιστεί σε δημόσιο οικόπεδο; Γιατί να είναι τόσο μικρό όταν οι μουσουλμάνοι είναι εκατοντάδες χιλιάδες; Τι θα γίνει με το εξίσου σοβαρό πρόβλημα του μουσουλμανικού νεκροταφείου; Γιατί να μην κτιστούν από τους ίδιους τους μουσουλμάνους τζαμιά και νεκροταφεία σε ιδιωτικά οικόπεδα και με τις προδιαγραφές που αυτοί επιθυμούν; Γιατί αντί να επιδιωχθεί ο απόλυτος διαχωρισμός της Εκκλησίας από το Κράτος τώρα θα κρατικοποιήσουμε και τη μουσουλμανική θρησκεία;

Η κρατικοποίηση αυτή είναι προσβλητική περισσότερο για τους ίδιους τους μουσουλμάνους: o ιμάμης θα διορίζεται από την ελληνική κυβέρνηση, η οποία θα αναλάβει και τη μισθοδοσία του! Επιπλέον στο νέο κτίριο δεν θα υπάρχει μιναρές! Το πατερναλιστικό ελληνικό κράτος «προστατεύει» άλλη μια φορά αναποτελεσματικά και ταυτόχρονα παραβιάζει βασικά δικαιώματα. Η συμπεριφορά του απέναντι στους μουσουλμάνους είναι ανάλογη εκείνης των πολιτειών του Αμερικανικού Νότου έναντι των έγχρωμων πολιτών τους στις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα. Αυτοί οι πολίτες «δεύτερης κατηγορίας» υποτίθεται ότι ήταν ίσοι με τους λευκούς – θα έπρεπε όμως να παραμένουν μακριά από αυτούς (separate but equal).

Φαντάζομαι ότι η λογική πίσω από αυτή τη «χειρουργική» αντιμετώπιση είναι ο καλύτερος έλεγχος των μουσουλμάνων που για πολλούς είναι τρομοκράτες, εγκληματίες ή και τα δύο. Δεν χρειάζεται να τονίσω πόσο ρατσιστική είναι μια τέτοιου είδους πρακτική. Είναι επιπλέον και θλιβερή για έναν απλούστατο λόγο: η τεράστια πλειονότητα των μουσουλμάνων που κατοικούν στην Ελλάδα είναι άνθρωποι που ήρθαν εδώ επειδή η Ελλάδα είναι μια χώρα με ελευθερία και (ως πρόσφατα) ευημερία. Ηρθαν στην πατρίδα μας για να γλιτώσουν από την καθημερινή παραβίαση των δικαιωμάτων τους και την οικονομική αθλιότητα στην οποία τούς είχαν καταδικάσει οι κυβερνήσεις τους. Προσφέρουν φθηνή και στις περισσότερες περιπτώσεις ανασφάλιστη εργασία σε άθλιες συνθήκες, μένουν σε τρώγλες και είναι θύματα συμμοριών, μαφιών, ρατσισμού και κυρίως αδιαφορίας και περιφρόνησης από άτομα και θεσμούς. Ηταν τόσα χρόνια καταδικασμένοι να καταφεύγουν σε υπόγεια, αποθήκες, ακόμα και σε πλατείες και γήπεδα για να ασκήσουν αυτό που οι ίδιοι θεωρούν το ιερότερο καθήκον τους.

Το ελληνικό κράτος δεν έχει δικαίωμα να κτίζει τζαμιά και να καθορίζει τον τρόπο που θα ασκήσουν τα θρησκευτικά τους καθήκοντα οι μουσουλμάνοι συμπολίτες μας. Εχει μόνο την υποχρέωση να τους αφήσει ελεύθερους να κτίσουν τα τζαμιά που οι ίδιοι χρειάζονται με τον τρόπο που θεωρούν καλύτερο, τηρώντας τη σχετική νομοθεσία. Επιπλέον το ελληνικό κράτος έχει καθήκον να τηρεί την τάξη και να προστατεύει τους πολίτες του – όλους όμως!

Να θυμίσω, ολοκληρώνοντας, τη στάση τού (εβραϊκής καταγωγής) δημάρχου της Νέας Υόρκης Μάικλ Μπλούμπεργκ πριν από έναν χρόνο, στο ζήτημα αν θα πρέπει να επιτραπεί να κτιστεί με ιδιωτικά κεφάλαια ένα τζαμί πολύ κοντά στο σημείο όπου χτυπήθηκαν οι Δίδυμοι Πύργοι από φανατικούς ισλαμιστές. Ο δήμαρχος Μπλούμπεργκ, σε μία ιστορική ομιλία του προς τα μέλη της μουσουλμανικής κοινότητας, αφού δήλωσε ότι το κτίσιμο ενός τζαμιού σε οποιοδήποτε μέρος της Νέας Υόρκης είναι προφανώς ελεύθερο και αποτελεί ένα τεστ για την προστατευόμενη από το Σύνταγμα ελευθερία της έκφρασης, κατέληξε: «Πρέπει να κάνουμε αυτό που είναι σωστό. Οχι αυτό που είναι εύκολο».

Ο Αριστείδης Χατζής είναι αναπληρωτής καθηγητής Φιλοσοφίας Δικαίου και Θεωρίας Θεσμών στο Τμήμα ΜΙΘΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών

Τελευταία Νέα