Δρόμοι

Ο συγγραφέας…

…. Ζοζέ Σαραμάγκου, στην «Ιστορία της πολιορκίας της Λισαβώνας», βάζει τον

κεντρικό ήρωα, έναν διορθωτή κειμένων, να το διασκεδάζει προσθέτοντας λεξούλες

στο χρονικό των Σταυροφοριών. H πονηρή πένα του θέλει τους σταυροφόρους να μη

σταματούν στη Λισαβώνα για να την υπερασπιστούν από τους μουσουλμάνους

εισβολείς. Και ας σταμάτησαν. Όταν γραφτεί, ακόμη και η πιο απατηλή λεξούλα

διεκδικεί τη δόξα τής αλήθειας. Ο άγγελος της Ιστορίας δεν εμφανίζεται με

φωτοστέφανο, αλλά με μια φοβερή πένα με κόκκινο μελάνι, έτοιμος για διαγραφές.

Ένας άλλος συγγραφέας, ο Μπαρτ Έρμαν, έρχεται να πει πως η χριστιανική πίστη

διαμορφώθηκε με τέτοιες λεξούλες, ή μάλλον με τη διαγραφή τους («Χαμένοι

χριστιανισμοί»).

Στους πρώτους…

… τρεις χριστιανικούς αιώνες, εκείνοι που ονομάζονταν χριστιανοί πίστευαν σε

τόσο διαφορετικά πράγματα, που οι σημερινές διαφορές μεταξύ καθολικών και

προτεσταντών θα ωχριούσαν μπροστά τους. «Τον δεύτερο και τρίτο χριστιανικό

αιώνα υπήρχαν φυσικά χριστιανοί που πίστευαν σε έναν Θεό» γράφει ο Έρμαν. «Μα

ήταν και άλλοι που επέμεναν πως υπήρχαν δύο Θεοί. Κάποιοι τους ανέβαζαν σε

τριάντα. Και κάποιοι άλλοι έλεγαν πως ήταν 365. Τον δεύτερο και τρίτο αιώνα

υπήρχαν χριστιανοί που πίστευαν πως η Εβραϊκή Γραφή (η χριστιανική Παλαιά

Διαθήκη) ήταν εμπνευσμένη από τον έναν και αληθινό Θεό. Άλλοι πίστευαν πως

ήταν εμπνευσμένη από τον Θεό των Εβραίων, που δεν ήταν ο αληθινός Θεός. Και

άλλοι πως ήταν εμπνευσμένη από μια δαιμονική θεότητα. Άλλοι πάλι πίστευαν πως

δεν ήταν εμπνευσμένη καθόλου».

Οι πιστοί…

… αυτοί, που όλοι μαζί ονόμαζαν τους εαυτούς τους χριστιανούς, είχαν τα δικά

τους ιερά κείμενα. Υπήρχαν ευαγγέλια της Μαρίας Μαγδαληνής, του Πέτρου και του

Θωμά, δίδυμου αδελφού του Χριστού. Υπήρχαν επίσης και άλλες αποστολικές

επιστολές και άλλες αποκαλύψεις. Το βιβλίο του Έρμαν μοιάζει με άλμπουμ γεμάτο

«αποκόμματα» από τις γραφές του χριστιανισμού. Τα 27 βιβλία που σήμερα

ονομάζουμε Κενή Διαθήκη και που αποτελούν τα επίσημα κείμενα της πίστης

εμφανίστηκαν για πρώτη φορά το 367 μ.X. Έκτοτε, πολλά κείμενα ξεχάστηκαν,

καταδικάστηκαν στην αφάνεια, επικρίθηκαν ως αιρετικά, μούχλιασαν σε

μοναστηριακά μπουντρούμια.

Ο κόσμος…

… που γνωρίζουμε και που διαμορφώθηκε κυρίως από τον χριστιανισμό, άραγε πώς

θα ήταν σήμερα, αν ο χριστιανισμός ήταν κάτι τελείως διαφορετικό από αυτό που

είναι; Τι θα είχε συμβεί αν είχαν επικρατήσει οι χριστιανοί που πίστευαν σε

365 Θεούς; αναρωτιέται ένας άλλος συγγραφέας, ο Πίτερ Μάνσο, που έχει γράψει

τη «Βίβλο του αιρετικού». Φυσικά, τέτοιες απορίες ανήκουν στη σφαίρα της

φαντασίας. Ό,τι έγινε, έγινε. Ούτε ο πιο πονηρός διορθωτής δεν θα μπορούσε να

αλλάξει τα κανονικά κείμενα. Αυτά έσβησαν οριστικά τον πνευματικό πυρετό των

πρώτων χριστιανικών αιώνων. Σήμερα, υποθερμία. Οι εκκλησιαστικοί ηγέτες

ασχολούνται με πιο πεζά θέματα, όπως η διεύρυνση της εξουσίας τους στον μάταιο

τούτο κόσμο.