Περίπλοκα προβλήματα ανακύπτουν από μια ενδεχόμενη απόσχιση της Σκωτίας. Το διαπιστώνει σε χθεσινή του ανακοίνωση ο ευρωβουλευτής Νίκος Ανδρουλάκης. Παρεμπιπτόντως, σε άλλη ραδιοφωνική του δήλωση διαπίστωσε χθες ότι «αυτά που συμβαίνουν στο ΠΑΣΟΚ» δεν τον απασχολούν. Το σκωτικό ζήτημα είναι, ομολογουμένως, πιο ενδιαφέρον.

Το γεγονός ότι εκτός από ευρωβουλευτής ο Ανδρουλάκης συμβαίνει να είναι και γραμματέας του ΠΑΣΟΚ, δεν τον υποχρεώνει να κατηφορίσει από τα χάιλαντς της ευρωπαϊκής πολιτικής στα αλώνια του κομματικού αναβρασμού. Το γεγονός ότι είναι το δεύτερο στην ιεραρχία στέλεχος δεν δείχνει να τον δεσμεύει ούτε από τις επίσημες απόψεις του κόμματος –όπως τις εκφράζει ο πρόεδρος, επικαλούμενος την προγραμματική συμφωνία. Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ζήτησε την αναθεώρηση του εκλογικού νόμου και του μπόνους των 50 εδρών στο πρώτο κόμμα. Ο γραμματέας όμως από το Στρασβούργο βρήκε αυτό το αίτημα «συνδικαλιστικό».

Η προσωπική ανάγκη του Ανδρουλάκη να κρατηθεί μακριά από την πασοκική κουζίνα δεν είναι δύσκολο να εξηγηθεί. Τι λόγο έχει ένα νέο στέλεχος να τσαλακωθεί στην αρένα των συντροφικών ανταγωνισμών; Τι λόγο έχει να ταυτιστεί με τόσο ηλεκτρισμένες ποταπότητες; Καλύτερα δεν είναι να κρατηθεί ψηλά; δεν είναι να σνομπάρει τις κομματικές συνεδριάσεις, όπως έκανε την Κυριακή που δεν εμφανίστηκε καν στο Κάραβελ;

Τον βολεύει να είναι αλλά και να μην είναι γραμματέας. Να έχει το αξίωμα αλλά να το φοράει πάνω από αδιάβροχο, μιλώντας σαν αμέτοχος πολιτικός αναλυτής.

Η λευκή απεργία του Ανδρουλάκη, η ευκολία με την οποία αποστασιοποιείται φυσικά και πολιτικά από την κομματική ζωή, αρκεί για να περιγράψει την κατάσταση στο ΠΑΣΟΚ. Την κατάσταση ενός κόμματος όπου εντός γραμμής δεν είναι καν αυτός που υποτίθεται ότι την εκφράζει. Ενός κόμματος που επιτρέπει στον γραμματέα του να πολιτεύεται ως «μερικής απασχόλησης» –υποδυόμενος ταυτόχρονα και τον ευρωβουλευτή.

Η απάντηση στο γιατί ο Ανδρουλάκης μπορεί να καρπώνεται και τους δύο ρόλους, είναι ανατριχιαστικά απλή: γιατί κανείς δεν είναι σήμερα σε θέση να τον υποχρεώσει να διαλέξει. Θα έπρεπε άλλωστε να κληθεί να διαλέξει πριν ανακοινωθεί καν η υποψηφιότητά του –τότε που κάποιοι σύντροφοί του επισήμαιναν το ασυμβίβαστο, υποψιαζόμενοι ότι οι μηχανισμοί ακόμη και συρρικνωμένοι μπορούν να επηρεάσουν τη σταυροδοσία.

Στο σημερινό ΠΑΣΟΚ τέτοιοι κανόνες είναι πολυτέλεια. Η κρίση για μερικούς κρύβει όντως ευκαιρίες. Απόδειξη ότι μπορεί κανείς, χαλαρά, να σταδιοδρομεί ως πολυθεσίτης: ολίγον γραμματέας, ολίγον ευρωβουλευτής και πολύ παραθυρόβιος πασοκολόγος.