Το θέμα μου είναι ο νόμος-πλαίσιο των ΑΕΙ και ΤΕΙ, για την εφαρμογή του οποίου γίνεται προσπάθεια πάνω από χρόνο τώρα. Σε παλαιότερο άρθρο μου («ΤΑ ΝΕΑ» 23/8/2012), με τίτλο «Εφαρμογή του ανεφάρμοστου», ισχυρίζομαι ότι ο νόμος είναι από μόνος του ανεφάρμοστος. Γι’ αυτό και στο συγκεκριμένο άρθρο υποδεικνύω μέτρα που κατά τη γνώμη μου θα μπορούσαν να τον καταστήσουν εφαρμόσιμο. Αυτά τα μέτρα αφορούν πολιτικές αποφάσεις τις οποίες πρέπει να πάρει το υπουργείο αποκλειστικά.

Ο λόγος που επανέρχομαι στο θέμα είναι ότι η 1η Δεκεμβρίου αποτελεί την καταληκτική ημερομηνία του σχετικού διαλόγου. Ξεκαθαρίζω ότι προσωπικά είμαι αντίθετος, ως ακαδημαϊκός δάσκαλος, σε όποιες αλλαγές γίνονται και προκαλούν οικονομική εξαθλίωση της δημόσιας εκπαίδευσης. Επιπροσθέτως, θα αποφύγω τις εισαγωγές σε ένα θέμα στο οποίο όσοι εμπλέκονται ή επιθυμούν να εμπλακούν είναι ενημερωμένοι και απαλλαγμένοι από σκοπιμότητες και ιδιοτέλειες. Δεν με αφορούν οι παρανοήσεις από μη ενημερωμένους ή από όσους «νομίζουν» ότι γνωρίζουν τα σχετικά θέματα. Επομένως προτείνω πως «άνευ οίκτου» μπορεί να αναιρεθεί το «ανέφικτο».

Υποθέτω ότι τον Ιανουάριο του 2013 θα υπάρχουν τα Συμβούλια Διοίκησης στα ΑΕΙ, ΤΕΙ και θα ξεκινήσουν την οργάνωση. Για να μπορέσουν να επιτελέσουν έργο θα πρέπει να έχουν αφετηρίες, πλαίσια, όρια, δυνατότητες. Επομένως πρέπει να γνωρίζουν σαφώς θέματα όπως: 1. Πόσα ΑΕΙ και ΤΕΙ θα έχει η χώρα. 2. Πόσες σχολές, μέγιστο και ελάχιστο, θα έχει το κάθε ΑΕΙ. 3. Πόσα μέλη ΔΕΠ τουλάχιστον πρέπει να έχει κάθε ΑΕΙ και πόσα κάθε σχολή. 4. Πόσα τουλάχιστον μαθήματα πρέπει να έχει κάθε κατεύθυνση σπουδών (τμήμα) για να θεωρείται τέτοια. 5. Πόσες ώρες τουλάχιστον τη βδομάδα θα διδάσκουν τα μέλη ΔΕΠ. 6. Ποια είναι τα ελάχιστα προσόντα διδασκόντων σε μεταπτυχιακά προγράμματα. 7. Ποια είναι τα γενικά αντικείμενα των διαφόρων επιστημών για να ενταχθούν τα μέλη ΔΕΠ.

Ακολουθούν μερικά προβλήματα και αλλοιώσεις που ανακύπτουν αν δεν τεθούν όρια και βάσεις από το υπουργείο.

1 Τα ΑΕΙ ιδρύονται ανεξάρτητα και μόνα τους αλλά δεν αυτοκαταργούνται. Ποιο μικρό ΑΕΙ θα ζητήσει να συγχωνευθεί σε άλλο ή να συνενωθεί με άλλο; Θα αυτοκαταργηθούν το Συμβούλιο Διοίκησης, ο πρύτανης, οι κοσμήτορες, με τετραετή θητεία; Ο ίδιος ο νόμος δεν ευνοεί συνενώσεις αφού προβλέπει 11μελή Συμβούλια Διοίκησης, δηλαδή λέει να μη γίνει συνένωση!

2Αν δεν υπάρχει «μέγιστος αριθμός» σχολών σε ένα ΑΕΙ τότε θα δούμε ΑΕΙ με 30 σχολές. Αυτό επιδιώκει ο νόμος;

3Αν δεν οριστούν κατώτατα όρια αριθμού μελών ΔΕΠ σε ΑΕΙ, σχολές, τμήματα, πώς μπορεί να θεωρηθεί αυτονόητη η απρόσκοπτη λειτουργία τους; Υπάρχει προοπτική όταν οι διδάσκοντες θα κληθούν να τα βγάλουν πέρα μόνοι τους σε αντικείμενα στα οποία δεν είναι ειδικοί;

4Ο ελάχιστος αριθμός μαθημάτων, 3ωρων εβδομαδιαίως, για τη λήψη πτυχίου ή διπλώματος, π.χ. 40, δεν είναι διαπραγματεύσιμος. Αν δεν γίνει, τότε προκύπτουν προβλήματα αξιολόγησης, αντιστοίχισης διδακτικών μονάδων και σε τελευταία ανάλυση αξιοπιστίας του προγράμματος.

5Οι ελάχιστες υποχρεώσεις διδασκαλίας των μελών ΔΕΠ δεν μπορεί να είναι θέμα του κάθε Ιδρύματος. Δεν μπορούν να υπάρχουν εξαιρέσεις. Γνωρίζουμε άλλωστε ότι μπερδεύεται η εξαίρεση με το παράθυρο και η εξαίρεση γίνεται κανόνας!

6Προφανώς η συμμετοχή-διδασκαλία σε μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών (μάστερ, διδακτορικό) απαιτεί ενεργούς ερευνητές. Η πρόσφατη ερευνητική επίδοση είναι προαπαιτούμενο. Ποιος το καθορίζει και πως; Το καθορίζει η πολιτεία, όπως κάνει για την κατάληψη θέσης ΔΕΠ.

7Οι εκλογές, εξελίξεις μελών ΔΕΠ στηρίζονται σε επιτροπές, 7μελείς, οι οποίες συγκροτούνται από συγκεκριμένες λίστες εσωτερικών και εξωτερικών εκλεκτόρων. Τα αντικείμενα πρέπει να είναι γενικά και να καθοριστούν από το υπουργείο. Λίστα με τα υπάρχοντα σήμερα αντικείμενα θα οδηγούσε σε χαοτική κατάσταση επομένως υποκειμενική.

Αν δεν εφαρμοστούν μέτρα σαν τα παραπάνω, οι αλλοιώσεις και οι στρεβλώσεις θα εμφανιστούν πολύ σύντομα.

Ο Θωμάς Βουγιουκλής είναι καθηγητής Μαθηματικών στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, πρόεδρος του ΠΤΔΕ