«Η θυματοποίηση δεν σου δίνει αθωότητα για πάντα»

Εχει «εκπαιδευτεί» από μικρή να εξυπηρετεί τ’ αδέρφια της και να απαλύνει κάθε δυσφορία τους. Στο δικηγορικό γραφείο όπου εργάζεται ως δακτυλογράφος νιώθει μονίμως ανεπιθύμητη. Βλέπει με τη φαντασία της διάφορα βίαια περιστατικά που έχουν ως θέμα τους τον τραυματισμό της. Οταν την καλεί ο αδερφός της, που μόλις έχει χωρίσει, δεν μπορεί να πει όχι. Φτάνει, λοιπόν, «σ’ αυτή την απομακρυσμένη βόρεια χώρα, γενέτειρα, όπως εν καιρώ αποκαλύφθηκε, των προγόνων της οικογένειάς μας, ενός αφανούς αν και κακοποιημένου γένους που με το μουλαρίσιο πνεύμα του είχε περάσει σύνορα και σύνορα και είχε πεταχτεί σε λάκκους…». Η ιδέα της εβραϊκότητας που αντιμετωπίζεται με καχυποψία από τον ντόπιο πληθυσμό επισημάνθηκε με το που κυκλοφόρησε το μυθιστόρημα της Καναδής Σάρα Μπερνστάιν, η οποία με την ανώνυμη αφηγήτρια της «Σπουδής στην υποταγή» (εκδ. Διόπτρα, στην καίρια μετάφραση της Εφης Τσιρώνη, 2023) έφτασε ως τη βραχεία λίστα του Μπούκερ και συμπεριλήφθηκε στη λίστα με τους 20 καλύτερους νέους βρετανούς συγγραφείς που δημοσιεύει ανά δεκαετία το βρετανικό περιοδικό «Granta». «Και η Ιστορία… ήταν μέρος του προβλήματος. Είχα την αίσθηση ότι οι ντόπιοι, παρά την ευυποληψία του αδερφού μου, παρά την εξουσία της ιδιοκτησίας που απολάμβανε μαζί με όλα της τα οφέλη, ήξεραν τι ήμαστε, από πού είχαμε έρθει, από το μέρος που κάποτε υπήρξε στην άλλη μεριά του δάσους, το όνομα του οποίου τώρα αρθρωνόταν μόνο ψιθυριστά». Κι όμως, τα φαινόμενα είναι για να απατούν – όπως πιθανότατα η οπτική μέσα από την οποία οι αναγνώστες οδηγούνται στην τελική ανατροπή, όταν ο αδερφός της αφηγήτριας αρχίζει να χάνει την αντίληψη και τις δυνάμεις του.