By the book

Ο Εμίλ Γκαμποριό μπορεί να μην ανήκει στους διάσημους, στις μέρες μας, κλασικούς συγγραφείς αστυνομικών μυθιστορημάτων. Η αλήθεια είναι όμως πως χωρίς τον Εμίλ Γκαμποριό δεν θα υπήρχαν , όπως οι ίδιοι είχαν παραδεχθεί, συγγραφείς όπως ο Άρθουρ Κόναν Ντόιλ, ο Μορίς Λεμπλάνκ και ο Ζορζ Σιμενόν. Ο γάλλος συγγραφέας ήταν θεμελιωτής του είδους και […]

Τι σπουδαίο μάθημα για όλα τα μειράκια της θεατρικής τέχνης, ξένα και ντόπια, που στερημένα την αρτεσιανή πηγή που τροφοδοτεί τα κείμενα καταφεύγουν στα εμφιαλωμένα και συχνά ληγμένα νερά, τα οποία μάλιστα νοθεύουν με φάρμακα και φαρμάκια. Αναφέρομαι στις μεταμοντέρνες προκλήσεις (διότι ως προκλήσεις αναγγέλλονται από τους αμήχανους δράστες) που δανείζονται διάσημα έργα του κλασικού […]

Οσο αινιγματικός κι αν είναι ο τίτλος του πρώτου μυθιστορήματος του χαρισματικού Νέιθαν Χιλ άλλο τόσο κατεργασμένη και ρεαλιστική είναι η γραφή του. Συνήθως ό,τι σαρώνει τις κριτικές στις ΗΠΑ φέρει μια διάχυτη καχυποψία. Οχι άδικα. Πλείστες όσες φορές το αφηγηματικό σιδέρωμα στις ποιοτικές δουλειές με αντάλλαγμα την εμπορική απήχηση καταλήγει σε λογοτεχνική στείρωση. Το […]

Το «Αριστερά, Πολιτική και Ποδόσφαιρο», που έγραψε ο φιλέρευνος συγγραφέας και δημοσιογράφος Θανάσης Κ. Κάππος, είναι ένα σπονδυλωτό βιβλίο που συγκεντρώνει 17 ιστορίες πολιτικής και ποδοσφαίρου με άξονα τηνΑριστερά. Σπαρταριστό, συγκινητικό, με εκπλήξεις, όπως η μαρτυρία του Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα για τη σχέση του με την μπάλα, ξεκλειδώνει μια αθέατη όψη του αθλήματος ως μέρους […]

Ο συγγραφέας στη σημείωση η οποία προηγείται του μυθιστορήματος γράφει μεταξύ άλλων τα ακόλουθα: «Είναι η ιστορία μιας πολεμικής οικογένειας, που ήρθε από την Ηπειρο στις Σπέτσες με τη στρατιά του Μοροζίνι το 1685. Σε όλη την διάρκεια της Τουρκοκρατίας, η οικογένεια αυτή πολέμησε αδιάλλακτα τους κατακτητές, ενώ όλοι ανεξαιρέτως οι γόνοι της, τρεις γενιές […]

Mια πρόχειρη εκτίμηση, διατρέχοντας τους καταλόγους μεγάλων εκδοτικών οίκων της Ευρώπης και των ΗΠΑ και τις αναγγελίες στο Amazon, οδηγεί στο συμπέρασμα πως το ενδιαφέρον για την Ιστορία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου βαίνει αυξανόμενο: περισσότεροι νέοι τίτλοι, επανεκδόσεις, επανεκτιμήσεις. Οι εξηγήσεις που δίνονται είναι ότι με την πάροδο των χρόνων έχει περιοριστεί η απαγόρευση πρόσβασης […]

Σε ποιον βαθμό δέχεται να κινδυνέψει κανείς πραγματικά γράφοντας ποίηση και να μην αραδιάζει απλά λέξεις έστω και αρμολογημένες με έναν τόσο εντελή τρόπο ώστε το ποίημα να φαίνεται πως λάμπει; Να κινδυνεύσεις εσωτερικά με έναν τρόπο που καμιά άλλη τέχνη, ακόμα και του λόγου, δεν φαίνεται να προϋποθέτει, με την έννοια ότι ανακαλύπτεις ουσίες […]

Είχα γνωρίσει προ οκταετίας τον Τομπάιας Γουλφ διαβάζοντας τη νουβέλα του Ο κλέφτης του στρατοπέδου (Πόλις), την οποία και είχα παρουσιάσει σε αυτές εδώ τις στήλες. Είδα στη συνέχεια αναδρομικά την ταινία «Αγεφύρωτες σχέσεις» –πρωτότυπος τίτλος: «This boy’s life», με την Ελεν Μπάρκιν, τον νεαρό τότε Λεονάρντο ντι Κάπριο και τον Ρόμπερτ ντε Νίρο, η […]

Το νέο μυθιστόρημα του πολυγραφότατου Γιάννη Καλπούζου με τίτλο «Γινάτι – Ο σοφός της λίμνης» θα βρίσκεται στα βιβλιοπωλεία την Πέμπτη 22 Μαρτίου από τις εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ. Ο ηπειρώτης συγγραφέας μετά το «Ιμαρέτ», τους «Άγιους και δαίμονες» και την «Σέρρα», τώρα μας ταξιδεύει με το νέο του μυθιστόρημα στα χρόνια της ιταλικής κατοχής των Ιωαννίνων […]

Ελάχιστα μυθιστορήματα έχουν δώσει φωνή σε ένα αγέννητο βρέφος. Η διαμάχη γύρω από τις επιδράσεις της περιόδου της κυοφορίας στον μελλοντικό ψυχισμό, τον χαρακτήρα, τις αντιληπτικές ικανότητες, ακόμη και τη σωματική υγεία του εμβρύου καλά κρατεί, δανειζόμενη επιχειρήματα από επιστήμες όπως η βιολογία, η φυσική, η ιατρική, η βιοηθική και η ψυχολογία. Εννοείται ότι στον […]

Η «Κωνσταντινούπολη» της Μπέτανι Χιουζ (πρωτότυπος τίτλος Istanbul) είναι το αποτέλεσμα δέκα ετών έρευνας και πέντε ετών συγγραφής. Κείμενο επτακοσίων τριάντα δύο σελίδων, υποστηριζόμενο από εξήντα τρεις εικόνες και χάρτες, από καταλόγους βασιλέων και αυτοκρατόρων, από εκατό και πλέον σελίδες σημειώσεων και επεξηγήσεων, διαβάζεται απνευστί. Το ενδιαφέρον παραμένει αμείωτο, όχι επειδή τα ιστορικά γεγονότα παρουσιάζονται […]

Γνωρίζουμε από παλαιότερες επισκέψεις στη βιβλιοθήκη του φαντασιακού χωροχρόνου, αλλά και σε εμβληματικά πονήματα περί των καβαλιστών, ότι «Γκόλεμ ήταν το όνομα του ανθρώπου που δημιουργήθηκε από συνδυασμούς γραμμάτων· κατά λέξη σημαίνει άμορφος ή άψυχος σβόλος χώματος [. . . ] Ο Ελεάζαρ της Βορμς φύλαξε τη μυστική φόρμουλα για τη δημιουργία ενός Γκόλεμ. Οι […]

«Ο λόγος είναι σπόρος». Δεν μπορεί να γνωρίζει κανείς ποιος διεκδικεί την πατρότητα της φράσης αυτής, που της επιφυλάχτηκε λαμπρή σταδιοδρομία αιώνες τώρα (δεν αποκλείεται η καταγωγή της να μπορεί να ανιχνευτεί στα Ευαγγέλια), χωρίς στο μεταξύ να έχει χάσει σε ενάργεια και κύρος στα νεότερα χρόνια, όπως τόσες λαμπρές ρήσεις που τις έχουν τα […]

Συμπληρώθηκαν εξήντα χρόνια από τότε που ο Αιμίλιος Χουρμούζιος, διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου, αλλά και το ΔΣ του ιδρύματος ενέκριναν την πρόταση του Αλέξη Σολομού να ανεβάσει Αριστοφάνη στην Επίδαυρο (1958), τρία χρόνια μετά την καθιέρωση επισήμως των Επιδαυρίων με την «Εκάβη» του Ευριπίδη με σκηνοθέτη τον Μινωτή και θηριώδη διανομή (Παξινού, Κωτσόπουλος, Συνοδινού, Αλεξανδράκης […]

Ο Έι Τζέι Φιν είναι αμερικανός συγγραφέας, γεννημένος στην Νέα Υόρκη. Έζησε για περίπου δέκα χρόνια στην Αγγλία πριν επιστρέψει στην πατρίδα του. Έχει συνεργαστεί με τους Los Angeles Times, την Washington Post και το Times Literary Supplement. Η «Γυναίκα στο παράθυρο» είναι το πρώτο του μυθιστόρημα και κυκλοφορεί στη χώρα μας από τις εκδόσεις […]

Δυστυχώς η υλοποίηση του τίτλου είναι πλέον ανέφικτη, ειδικά στον τόπο μας, αφού συστηματικά απαξιώθηκε και κυνηγήθηκε άγρια κάθε πλουραλισμός και κυρίως αυτό που υπονοεί ο όρος Βαβυλωνία, ο γλωσσικός. Στην Αρχαία Ελλάδα κάθε περιοχή και κάθε πόλη είχε το γλωσσικό της ιδίωμα. Πέρα από τις μεγάλες γλωσσικές ομάδες, την ιωνική, τη δωρική και την […]

Η ποίηση, εδώ και πολλά χρόνια, είναι μία μορφή τέχνης με λίγους αναγνώστες και ελάχιστο ακροατήριο. Οι ποιητές, ως ποιητές, πάντα δυσκολεύονταν να τα βγάλουν πέρα ως προς το ζην. Είναι τόσο πιθανό στις μέρες μας να υπάρξει ποιητής με τραπεζικό λογαριασμό από τα ποιήματά του, όσο πιθανό είναι και να απαλλαγεί από τις λωρίδες […]

«Παράδοξο», αν μη τι άλλο θα χαρακτήριζε κανείς το βιβλίο του πεζογράφου Αλέξη Πανσέληνου «Σεμινάρια δημιουργικής γραφής» («48 πνευματώδη παίγνια με μια γερή δόση υπερβολής αλλά και με αρκετή σοβαρότητα κατά βάθος», όπως το συνοψίζει το οπισθόφυλλο), αν σκεφτείς πως ένας δόκιμος συγγραφέας, όπως ο δημιουργός της «Ζαΐδας ή η καμήλα στα χιόνια», με έναν […]

Το ερώτημα που διαπερνά κάθετα το πολιτικό αφήγημα του Μίμη Ανδρουλάκη είναι σχεδόν καθολικό: Ποιος είναι ο Μίκης Θεοδωράκης; Ποιες είναι οι ακροστιχίδες που συνθέτουν το παζλ της γεωμετρίας του; Με νωπές τις μνήμες από το πρόσφατο συλλαλητήριο, το βιβλίο έρχεται να κορφολογήσει μεταιχμιακές στιγμές της πρόσφατης νεοελληνικής Ιστορίας, σε πολιτικό και πολιτιστικό επίπεδο, κάτω […]

Την Ιρσα Σιγκουρδαρντότιρ την γνωρίσαμε από τις εκδόσεις Διήγηση το 2006 και αμέσως τα βιβλία της έκαναν αίσθηση στους φίλους της αστυνομικής λογοτεχνίας. Η ισλανδή συγγραφέας, μηχανικός στο επάγγελμα, έχει ένα εντελώς διαφορετικό στυλ από τους υπόλοιπους σκανδιναβούς συναδέλφους της. Τα βιβλία της, αν και σύγχρονα αστυνομικά που ακολουθούν όλους τους τύπους, έχουν μέσα τους […]

Πόσο κοντά είναι ή επιτρέπεται να είναι η λογοτεχνία και η πολιτική; Μπορεί η επικαιρότητα, τοπική ή διεθνής, να αποτελέσει πηγή έμπνευσης για την τέχνη της μυθοπλασίας; Και κατά πόσο το πνεύμα τού (κάθε) καιρού επιβάλλει θεματικούς περιορισμούς και αφηγηματικές τάσεις; Φιλόδοξα ερωτήματα, πλην όμως ρητορικά, στα οποία η θεωρητική σκέψη επανέρχεται εδώ και αιώνες […]

Ο Ηλίας Βενέζης γεννήθηκε στο Αϊβαλί της Μικράς Ασίας το 1904 και είναι ένας από τους κυριότερους εκπροσώπους της γενιάς του ’30. Προίκισε τη νεοελληνική μας λογοτεχνία με σημαντικά έργα όπως η «Αιολική Γη», η «Γαλήνη», η «Εφταλού» κ.α. Το «Νούμερο 31328» είναι στην ουσία, το πρώτο του βιβλίο, αφού γράφτηκε το 1924, έπειτα από […]

Τα παράξενα –διαχρονικά –αυτού του τόπου και των ανθρώπων, κυρίως της εξουσίας. Στις αρχές του 20ού αιώνα, ανάμεσα στη γελοία εκστρατεία μας με φτυάρια και δρεπάνια να πάρουμε την Πόλη (1897) και την Επανάσταση στο Γουδί που έφερε τον Βενιζέλο για να αποπειραθεί να δημιουργήσει αστικό κράτος και να θεμελιώσει τον κοινοβουλευτισμό, δύο θλιβερά γεγονότα […]

Υπάρχουν συγγραφείς που όταν έχουν να διαχειριστούν αποκλειστικά την «έμπνευσή» τους, αναδεικνύονται συναρπαστικοί. Αντίθετα, όταν έχουν να «κουμαντάρουν» ένα συγκεκριμένο υλικό, όπως είναι ένα ή πολλά ταξίδια, χωρίς να χάνουν την αφηγηματική τους ευχέρεια, την περιγραφική τους δύναμη ή την ομολογουμένως υψηλού και ειδικού τύπου ευαισθησία τους, τα κείμενά τους σαν να δυσκολεύονται να βρουν […]

Ο Δημήτρης Καλοκύρης, πάντοτε επινοητικός, πάντοτε άνθρωπος με χιούμορ και πάντοτε παιγνιώδης όχι μόνο σε αυτά που λέει αλλά και στα είδη του λόγου και της τέχνης που αναμειγνύει και μεταχειρίζεται, έφτιαξε πρώτα κάποια εικαστικά έργα και κατόπιν ένα βιβλίο, με κάθε εικόνα να αντιπροσωπεύει όχι χίλιες, αλλά περίπου πενήντα λέξεις. Αρχικά, ο μέχρι πρόσφατα […]

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε μελέτη («The Economy of Culture in Europe», 2006) για λογαριασμό της Γενικής Διεύθυνσης 10, προσδιόρισε πως ο όρος πολιτισμός καλύπτει δύο διακριτούς τομείς: τον «πολιτιστικό», ο οποίος αναφέρεται σε «μη βιομηχανικά προϊόντα και υπηρεσίες, τα οποία καταναλώνονται επί τόπου» (συναυλίες, εκθέσεις τέχνης, αρχαιολογικοί χώροι, βιβλιοθήκες, μουσεία) και «σε βιομηχανικά προϊόντα, προοριζόμενα […]

Το συγγραφικό ταξίδι του Νίκου Θέμελη στη λογοτεχνία άργησε να ξεκινήσει. Γράφει το πρώτο του μυθιστόρημα σε ηλικία 50 ετών διαβεβαιώνοντας γνωστούς και φίλους πως πρόκειται για μία και μοναδική απόπειρα. Συνολικά έγραψε επτά μυθιστορήματα που άφησαν το δικό τους βαρύ σημάδι στη νεοελληνική λογοτεχνία. Είκοσι χρόνια μετά την έκδοση της «Αναζήτησης», το 1998, η […]

Στο βιβλίο της «Η ιστορία της θεραπαινίδας» («The Handmaid’s Tale») η Μάργκαρετ Ατγουντ συνδύασε δύο στοιχεία που χαρακτηρίζουν αρκετά το έργο της, το στοιχείο της δυστοπικής επιστημονικής φαντασίας και εκείνο του φεμινισμού. Το βιβλίο αυτό, που κυκλοφόρησε το 1985, της χάρισε το Βραβείο Arthur C. Clarke, το Governor General’s Award ενώ ήταν και υποψήφιο για […]

Αυτό το κείμενο αποτελεί συνέχεια της περίφημης «Ομιλίας προς τους Γερμανούς» που απηύθυνε τον Οκτώβριο του 1930 ο μεγάλος γερμανός συγγραφέας Τόμας Μαν στον γερμανικό λαό και στα κόμματα του «δημοκρατικού τόξου», όπως τα αποκαλούμε σήμερα. Εκεί ζητούσε από την αστική τάξη να συνταχθεί πολιτικά με τη σοσιαλδημοκρατία για να αποφευχθεί το μοιραίο που ήταν […]

Το νέο βιβλίο του Αντρές Μπάρμπα «Χέρια μικρά» (εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ)ανήκει στην ξεχωριστή αυτή κατηγορία βιβλίων, όπως«Τα τρομερά παιδιά»του Ζαν Κοκτώ ή«Ο άρχοντας των μυγών»του Ουίλιαμ Γκόλντινγκ, με πορτρέτα της παιδικής ηλικίας χωρίς εφησυχασμούς, που συγκινούν και σοκάρουν ταυτόχρονα, σκληρά και λυρικά, κατ’ εικόνα και ομοίωση της φάσης της ζωής που ο Ζαν-Πωλ Σαρτρ ονόμαζε «η […]

Την Τετάρτη 28 Φεβρουαρίου κυκλοφορεί στη χώρα μας, από τις εκδόσεις ΔΙΟΠΤΡΑ, το καινούργιο αστυνομικό μυθιστόρημα του Γιορν Λιρ Χορστ (Jørn Lier Horst) με τίτλο «Αδιέξοδο» και ένα νέο μυστήριο ξεκινά για τον επιθεωρητή Βίλιαμ Βίστιν, τον ήρωα του νορβηγού συγγραφέα. Γεννημένος το 1970 στο Μπάμλε της Βόρειας Νορβηγίας, ο συγγραφέας ήταν αστυνομικός επιθεωρητής στη […]

Με το νέο του βιβλίο«Οχτώ βουνά» ο ιταλός συγγραφέας Πάολο Κονιέττι εξερευνά τις περιστασιακές αλλά ακλόνητες σχέσεις των ανθρώπων, τη δυνατότητά τους να μαθαίνουν και να αναζητούν τη θέση τους στη ζωή. «Θα μπορούσα να πω πως άρχισα να γράφω αυτή την ιστορία όταν ήμουν μικρό παιδί, γιατί είναι μια ιστορία που μου ανήκει με […]

Είναι ο Αντρέ Ζιντ που έπεισε τον Ζορζ Σιμενόν να μετατρέψει σε μυθιστόρημα αυτόν τον αυτοβιογραφικό τόμο, αλλάζοντας το πρώτο σε τρίτο αφηγηματικό πρόσωπο και δίνοντας προτεραιότητα στην ποιητική αλήθεια εις βάρος της ακρίβειας. Πράγματι, ο ίδιος ο Σιμενόν δήλωνε ότι εδώ όλα είναι αλήθεια χωρίς τίποτα να είναι ακριβές. Αρχισε να τον συγγράφει στις […]