Φωκίων Ξένος

Στο «Travel Bugs» αφηγείται τις περιπέτειες δυο μικροσκοπικών ηρώων, του Λου Σκαθαριού και του Ιάσονα Πασχαλίτσα, καθώς ταξιδεύουν μέσα στη βαλίτσα ενός κοριτσιού που γυρίζει την Ευρώπη με την οικογένειά του. Η ταινία, που θα προβληθεί στο φεστιβάλ, αποτελεί πιλότο της τηλεοπτικής σειράς 26 πεντάλεπτων επεισοδίων in development (Neda Film).

«Η Αθήνα με όλες τις αντιφάσεις της»

Ποια ήταν η ιδέα πίσω από την ταινία ώστε να απευθυνθείτε στους μικρούς θεατές;

Στο «Travel Bugs» συνδυάζουμε το stop motion animation με τη live action κινηματογράφηση ενθέτοντας τους animated χαρακτήρες πάνω σε πραγματικά πλάνα και τοποθεσίες. Με αυτόν τον τρόπο έχουμε την ευκαιρία να παρουσιάσουμε στα παιδιά τις πόλεις και τους προορισμούς όπως πραγματικά δείχνουν μέσα από τη ματιά των πρωταγωνιστών μας. Η ιδέα προέκυψε από τη σχέση μου με τους τέσσερις ανιψιούς μου που πάντα με ρωτούν περίεργες ερωτήσεις για τα ταξίδια μου και μαγεύονταν από τις εικόνες και τις ιστορίες. Μαζί με τις παραγωγούς μου Ισαβέλλα Αλοπούδη και Αμάντα Λιβανού και τη συν-σεναριογράφο Γεωργία Ζάχαρη αναρωτηθήκαμε πώς θα μπορούσε να δείχνει ένα travel show για παιδιά. Πώς θα ήταν να κουβαλούσα τα ανίψια μου μαζί στη βαλίτσα μου;

Ποια είναι η Αθήνα που φαίνεται στη διάρκεια των 8 λεπτών;

Εχοντας την ευκαιρία να γυρίσουμε τον πιλότο στην Αθήνα, ήθελα να αποδώσω όλες τις αντιφάσεις της πόλης βάζοντας τους χαρακτήρες σε διαφορετικές καταστάσεις. Είναι το μέρος το οποίο μεγάλωσα και ζω, όποτε τη γνωρίζω αρκετά καλά. Μαζί με τον κινηματογραφιστή της ταινίας Δημήτρη Λαμπρίδη θέλαμε να αναδείξουμε την ομορφιά αλλά και τον χαοτικό χαρακτήρα της Αθήνας που προσωπικά βρίσκω πολύ δημιουργικό. Ο Λου και ο Ιάσονας έχουν την ευκαιρία να συγκρίνουν τους αρχαίους προορισμούς και τα μνημεία με την κουλτούρα του γκραφίτι και τα στενά δρομάκια, όπως θα έκανε και κάθε άλλος μικρός επισκέπτης.

Υπάρχουν μελλοντικά σχέδια για το «Travel Bugs» ή άλλα animations;

Το «Travel Bugs» έχει ήδη ξεκινήσει το φεστιβαλικό του ταξίδι από το Animasyros, όπου βραβεύτηκε με ειδική μνεία καλύτερης ελληνικής ταινίας animation, και τώρα συνεχίζει στο Φεστιβάλ Παιδικού Κινηματογράφου της Αθήνας. Στην προκειμένη φάση, ενώ ο πιλότος πηγαίνει στα φεστιβάλ με παιδικό περιεχόμενο, γράφουμε καινούργια επεισόδια και προσπαθούμε να οργανώσουμε μια διεθνή συμπαραγωγή με τη στήριξη του προγράμματος MEDIA Creative Europe και του ΕΚΚ που χρηματοδότησε τον πιλότο – ταινιάκι. Ελπίζουμε η βαλίτσα του «Travel Bugs» να ταξιδέψει σε καινούργιους προορισμούς και έπειτα στις οθόνες σας. Μια άλλη ελληνική παραγωγή animation, της οποίας είχα την ευκαιρία να είμαι μέρος ως σκηνοθέτης επεισοδίων και μέλος της δημιουργικής ομάδας, είναι το «Γέγονε: Μέσα στο μουσείο» για την ΕΡΤ. Η σειρά δημιουργήθηκε από τη σεναριογράφο Βάσια Χατζηγιαννάκη και τον σκηνοθέτη Γιάννη Ζιώγκα – πρόκειται για μια παιδική ανθολογική σειρά animation δέκα επεισοδίων. Η κρατική τηλεόραση συνεργάστηκε με πέντε μουσεία της Αττικής (Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Μουσείο Ακρόπολης, Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, Αρχαιολογικό Μουσείο Βραυρώνας, Αρχαιολογικό Μουσείο Κεραμεικού), τα οποία διάλεξαν τα δύο πιο δημοφιλή τους εκθέματα για παιδιά. Κάθε επεισόδιο διηγείται την ιστορία ενός εκθέματος. Το «Γέγονε: Μέσα στο μουσείο» έχει ξεκινήσει και προβάλλεται στην ΕΡΤ2 στις 09.45 κάθε Σάββατο και έπειτα στο ERTFLIX, ενώ θα ενταχθεί και στα εκπαιδευτικά προγράμματα των μουσείων.

Ποιοι είναι πιο «αυστηροί» κριτές: τα παιδιά ή οι ενήλικοι;

Θεωρώ τα παιδιά πιο ειλικρινές κοινό, όχι πιο αυστηρό. Νομίζω, υπάρχει μια τάση να νομίζουμε ότι τα παιδιά ικανοποιούνται απλά με έντονα χρώματα, δυνατούς ήχους και τραγούδια. Η ηλικία παίζει τεράστιο ρόλο προφανώς, αλλά αν κάποιος παρατηρήσει τις πιο πετυχημένες σειρές και ταινίες τα παιδιά ψάχνουν αντίστοιχα με τους ενήλικους κάποιον χαρακτήρα να ταυτιστούν και μια καθαρή πλοκή να ακολουθήσουν. Το παιδικό κοινό είναι πολύ δυσκολότερο να το ικανοποιήσεις διότι δεν λειτουργεί με βάση τη λογική και ένα αξιακό σύστημα όπως οι ενήλικοι. Τα παιδιά έχουν μια διαισθητική σχέση με τα οπτικοακουστικά μέσα και αν δεν καταφέρεις να διατηρήσεις αυτή τη λεπτή ισορροπία ταύτισης και περιέργειας, θα είναι τα πρώτα που θα σ’ το πουν.

Αν μπορούσατε να μπείτε ως «αόρατος» χαρακτήρας στο σύμπαν ενός διάσημου animation, ποιο θα επιλέγατε;

Νομίζω, το πιο φιλικό αλλά και διασκεδαστικό σύμπαν του οποίου θα ήθελα να είμαι μέρος είναι εκείνο της ταινίας «A Town Called Panic» («Panique Au Village», 2009). Η ταινία είναι και η πρότασή μου στους μικρούς και μεγάλους αναγνώστες αφού πρώτα επισκεφθούν το εκπληκτικό Φεστιβάλ Παιδικού Κινηματογράφου και δουν ταινίες στη μεγάλη οθόνη.

Aγγελος Τσαούσης

Ο νεαρός κινηματογραφιστής, ο οποίος πλέον εργάζεται στο Μόναχο για τo European Southern Observatory, ακολούθησε επί επτά χρόνια τα παιδιά της ομάδας Ρομποτικής Ρομά από τον Δενδροπόταμο Θεσσαλονίκης μέχρι το ταξίδι τους σε παγκόσμιο διαγωνισμό στο Σεντ Λούις των ΗΠΑ για την ταινία του «Far.Go.Bots».

«Οι Ρομά χωρίς στερεότυπα»

Πώς ανακαλύψατε το θέμα της ομάδας Ρομποτικής από Ρομά του Δενδροποτάμου;

Ηταν το 2014, όταν ζούσα στην Αθήνα και αναζητούσα το θέμα της επόμενης ταινίας. Κατά τύχη έπεσα σε ένα άρθρο για την «πρώτη ομάδα Ρομποτικής Ρομά» από τον Δενδροπόταμο Θεσσαλονίκης που θα ταξίδευε στο Σεντ Λούις του Μιζούρι τιμητικά για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Lego. Την επομένη τηλεφώνησα στον «Φάρο του Κόσμου», το κέντρο προστασίας ανηλίκων Ρομ, το οποίο έχει δημιουργήσει ο πατέρας Αθηναγόρας, συστήθηκα και του είπα ότι θέλω να τους γνωρίσω. Πράγμα που έγινε λίγες ημέρες μετά και τότε αποφάσισα ότι θα τους ακολουθούσα στις ΗΠΑ με δικά μου έξοδα. Το πρώτο ταξίδι έγινε το Πάσχα εκείνης της χρονιάς. Πήγαινα ερευνητικά στην αρχή, για να δω αν βγαίνει κάποια ιστορία, αλλά πολύ γρήγορα εξεπλάγην με τα παιδιά και κατάλαβα ότι εδώ ξετυλίγεται μια μοναδική ιστορία. Τελικά τους ακολούθησα για τα επόμενα επτά χρόνια.

Πώς προσεγγίσατε τα παιδιά ώστε να εμπιστευθούν εσάς και την κάμερα; Εδειξαν διάθεση από την αρχή;

Ο σύνδεσμος ήταν ο π. Αθηναγόρας, ο οποίος άνοιξε την πόρτα στον «Φάρο» και στα σπίτια των παιδιών. Στη συνέχεια με εμπιστεύθηκαν και τα ίδια, για να μου ανοίξουν την πόρτα της ζωής τους.

Τι σας συγκινεί προσωπικά από αυτή την ιστορία που καταγράψατε; Υπάρχει έντονο το στοιχείο της ελπίδας…

Κατ’ αρχάς ισχύει ότι έχουμε στερεότυπα σχετικά με τους Ρομά, και αυτό ήταν το πρώτο εμπόδιο που προσπάθησα να καταρρίψω, στον ίδιο μου τον εαυτό. Επρεπε να αντιμετωπίσω τα παιδιά πιο «καθαρά», χωρίς φίλτρο και παρωπίδες. Και, για να είμαι ειλικρινής, σε αυτό με βοήθησαν τα ίδια τα παιδιά, επειδή είχαν μονίμως πιο καθαρή ματιά. Βλέποντας την αγωνία τους και την αστείρευτη αίσθηση εξερεύνησης, λειτούργησε και για μένα ως κίνητρο για να πάρω κουράγιο και να καταγράψω την ιστορία τους.

Ποιοι είναι πιο «αυστηροί» κριτές: τα παιδιά ή οι ενήλικοι;

Τα παιδιά έχουν πιο «καθαρή» ματιά, επειδή τους λείπουν τα φίλτρα, και την εκφράζουν με πιο σαφή τρόπο. Οι ενήλικοι είμαστε πιο αυστηροί κριτές απέναντι στην τέχνη.

Ποια είναι τα μελλοντικά σχέδιά σας για τη δημιουργία ταινιών;

Η ταινία διήρκεσε επτά χρόνια επειδή έτσι είχα προαποφασίσει, επηρεασμένος από το «Boyhood» του Λινκλέιτερ. Ηθελα να καταγράψω μια αλλαγή με την έννοια της εξέλιξης. Ενα από τα παιδιά, για παράδειγμα, μπήκε στο Μουσικών Σπουδών Θεσσαλονίκης και ο Θοδωρής σπουδάζει πλέον στο Σικάγο. Οπότε ένα από τα επόμενα πρότζεκτ είναι η πορεία του για το τι γίνεται από δω και πέρα.