Η κοινή ευρωπαϊκή λύση για το Προσφυγικό πέθανε, ζήτω το σχέδιο Μέρκελ! Αυτό αναμενόταν να συζητηθεί σήμερα στη μίνι προσύνοδο κορυφής που είχε προγραμματιστεί μεταξύ δέκα κρατών – μελών της ΕΕ – συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας – με την Τουρκία στο κτίριο της Μόνιμης Αντιπροσωπείας της Αυστρίας στις Βρυξέλλες. Ωστόσο μέχρι χθες το βράδυ ανοιχτό παρέμενε το ενδεχόμενο η συνάντηση να αναβληθεί λόγω της ακύρωσης της επίσκεψης τού Αχμέτ Νταβούτογλου στη βελγική πρωτεύουσα.

Πρόκειται για τη λεγόμενη «συμμαχία των προθύμων», ώστε να διερευνηθεί η δυνατότητα απευθείας μετεγκατάστασης προσφύγων από την Τουρκία στο έδαφός τους.

Η ιδέα κυοφορείται εδώ και αρκετές εβδομάδες και, σύμφωνα με πληροφορίες, κερδίζει έδαφος στους κόλπους και της Κομισιόν και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Και επειδή το σχέδιο μετεγκατάστασης έχει αποτύχει (όπως παραδέχθηκε, εμμέσως πλην σαφώς, προχθές η γερμανίδα καγκελάριος) και η πίεση και η κριτική που δέχεται η Ανγκελα Μέρκελ στο εσωτερικό της χώρας της για την πολιτική ανοικτών θυρών που εφάρμοσε απαιτούν άμεση διαχείριση, γι’ αυτό και η σπουδή για εμπλοκή του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο.

Στο νέο σχέδιο, το οποίο προβλέπει την απευθείας μετεγκατάσταση 400.000 προσφύγων από τουρκικό έδαφος στη Γερμανία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η Ελλάδα και η Τουρκία έχουν τον βασικό ρόλο. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τόσο το Βερολίνο όσο και οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες επαναλαμβάνουν τις τελευταίες ημέρες ότι η συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας είναι το κλειδί για την αντιμετώπιση του ζητήματος.

Η κεντρική ιδέα βασίζεται στο σχέδιο Σάμσον, από το όνομα του ηγέτη των ολλανδών Εργατικών και κυβερνητικού εταίρου Ντίντερικ Σάμσον, ο οποίος και το πρωτοπαρουσίασε στον ολλανδό πρωθυπουργό Μαρκ Ρούτε. Το αρχικό σχέδιο Σάμσον εξάλλου έχει παρουσιαστεί τις τελευταίες εβδομάδες σε σειρά ευρωπαϊκών πρωτευουσών, συμπεριλαμβανομένης της Αθήνας. Προέβλεπε την επαναπροώθηση των προσφύγων με πλοία στην Τουρκία και την εκεί επεξεργασία των αιτημάτων τους για άσυλο. Σε αντάλλαγμα, οι πρόθυμες ευρωπαϊκές χώρες (Ελλάδα, Γαλλία, Γερμανία, Ολλανδία, Σουηδία, Βέλγιο, Λουξεμβούργο και ενδεχομένως Σλοβενία, Φινλανδία και Πορτογαλία) θα δέχονται πρόσφυγες απευθείας από το τουρκικό έδαφος.

Βέβαια, μια τέτοια επιχείρηση απαιτεί την πλήρη συνεργασία της Αγκυρας, κυρίως στην εφαρμογή της συμφωνίας επανεισδοχής με την Ελλάδα (αλλά και με την ΕΕ), ώστε η Τουρκία να δέχεται πίσω στο έδαφός της τους παράτυπους μετανάστες. Προς την εφαρμογή τού εν λόγω σχεδίου κινείται η απόφαση της Ελλάδας να χαρακτηρίσει – κατόπιν γερμανογαλλικής παρότρυνσης – την Τουρκία «ασφαλή τρίτη χώρα». Επί της ουσίας αυτό σημαίνει ότι οι πρόσφυγες δεν θα μπορούν να έρχονται πλέον στην Ελλάδα ή στην Ευρώπη για να υποβάλουν αίτημα ασύλου, αφού υποτίθεται ότι θα πληρούνται οι προϋποθέσεις για να καταγραφούν στην Τουρκία. Αυτό είναι και το πιο προβληματικό σημείο που ήδη προκαλεί αντιδράσεις, καθώς θεωρείται ανατροπή βασικών κατακτήσεων του ευρωπαϊκού νομικού πολιτισμού.

Ερωτηματικό παραμένει το τι θα ζητηθεί από την Ελλάδα σε αυτή την περίπτωση, αλλά και τι νόημα θα έχει πλέον η λειτουργία των hotspots και η καταγραφή των αιτούντων άσυλο στα ελληνικά νησιά, εφόσον υποτίθεται ότι θα προωθούνται στην Τουρκία και ότι το ΝΑΤΟ δεν θα αφήνει τους διακινητές να φεύγουν από τα τουρκικά παράλια.

Και βέβαια, δεν έχει απαντηθεί τι θα γίνει με τις αυξημένες ροές που αναμένονται την άνοιξη. Θα δεχθεί η Τουρκία να φιλοξενήσει χιλιάδες πρόσφυγες ή θα τους αφήνει να μπαίνουν στις βάρκες με προορισμό τα ελληνικά νησιά; Υποτίθεται ότι η δεύτερη επιλογή θα είναι δύσκολη εφόσον η παρουσία του ΝΑΤΟ επί της ουσίας θα υποδεικνύει τους διακινητές στις τουρκικές Αρχές και θα τις αναγκάζει να συνεργαστούν. Πιο δύσκολο, όμως, είναι το θέμα των παράτυπων μεταναστών καθώς η Τουρκία δεν εφαρμόζει ούτε τη συμφωνία επανεισδοχής με την Ελλάδα, ενώ για να εφαρμόσει την ανάλογη συμφωνία με την ΕΕ ζητά ως αντάλλαγμα την κατάργηση των θεωρήσεων.

Τελευταία Νέα