Αναζήτηση
Η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με μια πρόκληση που θα απασχολήσει και τις επόμενες γενιές: ποτέ μέχρι σήμερα ένας τόσο μεγάλος αριθμός ανθρώπων δεν βρέθηκε στην ανάγκη να διαφύγει από πολιτικές διώξεις και εμπόλεμες συρράξεις. Πολλοί από αυτούς τους ανθρώπους αναζητούν προστασία σε εμάς, στην Ευρώπη. Και θα πρέπει να υπολογίζουμε ότι, εξαιτίας των διαφόρων κρίσεων στη γειτονιά μας, η κατάσταση αυτή θα μπορούσε να επιμείνει για αρκετά χρόνια. Εμείς, οι Ευρωπαίοι, το χρωστάμε στους εαυτούς μας και στον κόσμο να ανταποκριθούμε στη μεγάλη αυτή πρόκληση, στηρίζοντας τους ανθρώπους που αναζητούν τη βοήθειά μας.
Ενα πράγμα είναι σαφές: η μέχρι στιγμής αντίδρασή μας δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες που η Ευρώπη θέτει στον εαυτό της. Η Ευρώπη πρέπει να σταματήσει να διστάζει και η Ευρωπαϊκή Ενωση πρέπει να αναλάβει δράση. Για τον λόγο αυτόν θα πρέπει να ακολουθήσουμε μια ευρωπαϊκή πολιτική ασύλου και μετανάστευσης, που θα βασίζεται στην αρχή της αλληλεγγύης και στις κοινές μας ανθρώπινες αξίες. Σε αυτή την προσπάθεια δέκα σημεία είναι πρωτεύουσας σημασίας:
Θα πρέπει σε όλη την Ευρώπη να επικρατούν ανθρώπινες και αξιοπρεπείς συνθήκες κατά την υποδοχή των προσφύγων. Για τον σκοπό αυτόν θα χρειαστεί να θεσπίσουμε ευρωπαϊκές προδιαγραφές, που θα πρέπει να τηρούνται από όλα τα κράτη-μέλη.
Ενας ενιαίος ευρωπαϊκός κώδικας ασύλου θα πρέπει να εγγυάται στους χρήζοντες προστασίας πρόσφυγες ένα καθεστώς ασύλου, που θα ισχύει συνολικά σε ολόκληρη την ΕΕ. Για τούτο θα χρειαστούμε σε βάθος χρόνου μια νέα, πολύ πιο φιλόδοξη εναρμόνιση της ευρωπαϊκής πολιτικής ασύλου.
Απαιτείται μια δίκαιη αναδιανομή των προσφύγων στην Ευρώπη. Ενας μεγάλος αριθμός γερμανών πολιτών ασχολείται περισσότερο από κάθε άλλη φορά με την υποδοχή και ενσωμάτωση των προσφύγων στην κοινωνία μας. Η αλληλεγγύη αυτή θα διατηρηθεί όμως σε βάθος χρόνου μόνο εάν όλοι διαπιστώσουν ότι επικρατεί δικαιοσύνη στην Ευρώπη. Μια κατάσταση όπως η σημερινή, κατά την οποία μόνο λίγα κράτη-μέλη επωμίζονται όλη την ευθύνη, είναι τόσο αναποτελεσματική όσο κι ένα σύστημα το οποίο θα κατανέμει το φορτίο μονομερώς σε χώρες που τυχαίνει να αποτελούν τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ. Χρειάζεται, επομένως, μια αναπροσαρμογή της ισχύουσας Συνθήκης του Δουβλίνου. Απαιτούνται δεσμευτικά και αντικειμενικά κριτήρια για την ποσοστιαία κατανομή προσφύγων στα κράτη-μέλη, αναλόγως των δυνατοτήτων τους.
Η Ευρώπη χρειάζεται μια κοινή ευρωπαϊκή διαχείριση των συνόρων. Εδώ δεν πρόκειται μόνο για την ασφάλεια των συνόρων, αλλά πολύ περισσότερο για την ευρωπαϊκή ευθύνη στη διαδικασία καταγραφής και περίθαλψης των προσφύγων.
Θα πρέπει να προσφέρουμε άμεση βοήθεια στα κράτη-μέλη, που αυτή τη στιγμή επιβαρύνονται ιδιαίτερα. Η Γερμανία ήταν το μόνο κράτος-μέλος που προσέφερε άμεση βοήθεια προκειμένου να βελτιωθεί η κατάσταση των προσφύγων στα ελληνικά νησιά. Η ΕΕ και τα κράτη-μέλη θα πρέπει να αποδειχθούν πιο αποτελεσματικά παρέχοντας στις χώρες πρώτης υποδοχής έμπρακτη και οικονομική υποστήριξη χωρίς χρονοτριβή. Στη Γερμανία θα πρέπει να φροντίσουμε ώστε κυρίως οι δήμοι και οι κοινότητες να μπορέσουν να ανταποκριθούν στην τεράστια αυτή πρόκληση. Για τον σκοπό αυτόν θα πρέπει να τους παράσχουμε συστηματικά και για μεγάλο χρονικό διάστημα οικονομική υποστήριξη.
Δεν επιτρέπεται να παρατηρούμε άπραγοι ανθρώπους που προσπαθούν να έρθουν σε εμάς να διακινδυνεύουν τη ζωή τους. Η Μεσόγειος δεν μπορεί να αποτελεί μαζικό τάφο προσφύγων. Εδώ διακυβεύονται οι ανθρωπιστικές αξίες της Ευρώπης, θα λέγαμε μάλιστα και η ευρωπαϊκή αντίληψη για την ανθρώπινη υπόσταση. Ξεκινήσαμε για τον λόγο αυτόν την περασμένη άνοιξη μια κοινή προσπάθεια διάσωσης στη Μεσόγειο, την οποία μακροπρόθεσμα θα πρέπει να σταθεροποιήσουμε πανευρωπαϊκά, θέτοντας τους αντίστοιχους μηχανισμούς στη διάθεση της ΕΕ.
Μακροπρόθεσμα θα μπορούμε να βοηθήσουμε τους πρόσφυγες που χρειάζονται προστασία μόνο, εάν όσοι δεν δικαιούνται άσυλο επιστρέψουν στις χώρες προέλευσής τους. Γι’ αυτό θα πρέπει να αναγάγουμε την επιστροφή στις χώρες προέλευσης σε κεντρικό ζήτημα των σχέσεών μας με τις χώρες αυτές και να είμαστε πρόθυμοι να συνδέσουμε την παροχή τεχνικής και οικονομικής βοήθειας προς αυτά τα κράτη με την εποικοδομητική τους συνεργασία στο συγκεκριμένο ζήτημα. Ηδη υφιστάμενα κίνητρα, όπως διευκολύνσεις στη χορήγηση θεωρήσεων ταξιδίου (visa), θα μπορούσαν να επεκταθούν.
Θα πρέπει να συνεννοηθούμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο ποια κράτη θεωρούμε ασφαλείς χώρες προέλευσης. Ολα τα κράτη των Δυτικών Βαλκανίων επιδιώκουν την ένταξή τους στην ΕΕ. Δικαίως τους διανοίγονται προοπτικές ένταξης στην Ενωση. Αυτό όμως σημαίνει επίσης ότι δεν μπορούμε να τα αντιμετωπίζουμε ως κράτη-διώκτες. Ενα κράτος το οποίο πληροί τις προϋποθέσεις ένταξης στην ΕΕ θα έπρεπε να αντιμετωπίζεται από ολόκληρη την ΕΕ ως ασφαλές.
Η Γερμανία χρειάζεται έναν μεταναστευτικό νόμο. Χρειαζόμαστε μια έξυπνη, μια κεντρική μεταναστευτική πολιτική, που θα παρέχει τη δυνατότητα της νόμιμης διαμονής για εργασία. Το σύστημα παροχής ασύλου θα πρέπει να απαλλαγεί από αυτή την ευθύνη.
Μια ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή πολιτική ασύλου και μετανάστευσης περιλαμβάνει και νέες πολιτικές πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτίων που αναγκάζουν τους ανθρώπους να εγκαταλείψουν τις χώρες της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής. Η σταθεροποίηση καταρρεόντων κρατών και ο περιορισμός της βίας και των εμφύλιων πολέμων στις χώρες προέλευσης θα πρέπει να συνδυάζονται με συντονισμένες προσπάθειες για οικονομική ανάπτυξη και δημιουργία πραγματικών οικονομικών και κοινωνικών προοπτικών, κυρίως για τους νέους ανθρώπους. Ολες οι προσπάθειες της παγκόσμιας κοινότητας, και κυρίως της ΕΕ και του ΟΗΕ, θα πρέπει να επικεντρώνονται ειδικά σε αυτό.
Ολα τα παραπάνω αποδεικνύουν ότι το πολιτικό πλαίσιο διαχείρισης της κρίσης παύει πλέον να είναι εθνικό, κυρίως σε ό,τι αφορά τη μεταναστευτική πολιτική. Μόνο από κοινού και μόνο σε ευρωπαϊκό επίπεδο θα μπορέσουμε να βρούμε βιώσιμες λύσεις. Για τον λόγο αυτόν η μεταναστευτική πολιτική αποτελεί το σημαντικότερο πεδίο πολιτικής, στο οποίο θα πρέπει με ζήλο και πεποίθηση να προωθήσουμε το εγχείρημα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Η Γερμανία είναι πάντα πρόθυμη να προωθήσει με όλες της τις δυνάμεις το κοινό εγχείρημα μιας μεταναστευτικής πολιτικής βασιζόμενης στην αλληλεγγύη.
Ο Ζίγκμαρ Γκάμπριελ είναι αντικαγκελάριος και υπουργός Οικονομίας και Ενέργειας της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας. Ο Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάγερ είναι υπουργός Εξωτερικών της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας
