Οταν τείνεις (ή θέλεις) να απεμπλακείς από έναν διακρατικό συνασπισμό (στον οποίο καλώς ή κακώς επέλεξες να είσαι) θα πρέπει εκ προοιμίου: α) να έχεις επαρκώς επιμετρήσει τις δυνάμεις σου. Ωστε να μη βρεθείς αίφνης (και αλογίστως) επί κενού. Και β) να έχεις προσδιορίσει τις εναλλακτικές υπό τις δεδομένες περιστάσεις επιλογές και δυνατότητες. Με την έννοια των αντιστάσεων που ενδεχομένως (ή μάλλον με βεβαιότητα) θα απαιτηθούν. Ή να έχεις τουλάχιστον προετοιμάσει επαρκή αντισταθμιστικά υποκατάστατα. Ως δυνατότητα στρατηγικής διαχειρίσεως των συνεπειών. Του κόστους. Προκειμένου δηλαδή να μην εγκλωβισθείς σε αδυσώπητα διλήμματα και στενωπούς αδήλων (έως και καταστροφικών) επιλογών. Με μορφή ενδεχομένως ηρωικής εξόδου. Ή κρημνοβασίας.

Η κατάσταση που βιώνει σήμερα η χώρα συνοψίζεται με δραματικό τρόπο στο «μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα»! Και το μόνο που αυτήν τη στιγμή δεν προέχει είναι το «τις πταίει». Αυτό είναι για μετά. Γιατί εκείνο που σήμερα μετρά πάνω απ’ όλα είναι το δέον γενέσθαι. Με την έννοια του κατεπείγοντος. Γιατί μόνο παθολογικώς μυωπάζοντες δεν βλέπουν και εθελότυφλοι δεν αντιλαμβάνονται ότι η χώρα δεν βρίσκεται απλώς επί ρείθρων χρεοκοπικής αβύσσου, αλλά σε ακατάσχετη κατολίσθηση! Που μπορεί να αποδειχθεί μη αναστρέψιμη. Με ό,τι αυτό σημαίνει. Και σημαίνει πολλά. Κατ’ ακρίβειαν όλα.

Γιατί τελικά το διακύβευμα δεν θα είναι μόνο οικονομικό. Οι παράπλευρες συνέπειες και τα καταθλιπτικά παράγωγα τυχόν καταρρεύσεως προεκτείνονται σε όλο το φάσμα της εθνικής κυριαρχίας και γεωπολιτικής ακεραιότητος της χώρας. Καθώς οι έως και τραυματικές συνθήκες που ανακύπτουν (αποδομώντας φυσικές δυνατότητες) συμπίπτουν με κρίσιμες περιφερειακές διαμορφώσεις και επικινδύνως ανελισσόμενες υποτροπές.

Στις οποίες όχι απλώς εφαπτόμαστε, αλλά και εν πολλοίς μας αφορούν. Μας αγγίζουν. Και σε κάποιον βαθμό επαπειλούν παραμέτρους ενασκήσεως (άρα και διασφαλίσεως) εθνικών δικαιωμάτων! Τα οποία και αν δεν κατοχυρωθούν θα περισταλούν. Για να μην πούμε θα ακρωτηριασθούν. Είτε αυτά σχετίζονται με ισχυρισμούς βορείων γειτόνων. Είτε με πάγιες εξ Ανατολών απειλές.

Αυτή ακριβώς είναι σήμερα η πραγματικότητα. Που δεν μπορεί ούτε να επικαλύπτεται ούτε να αποσιωπάται. Παρότι η έως και βάναυση ελληνική καθημερινότητα μάς περισπά.

Εκείνο που επείγει σήμερα (με τη χώρα ήδη στην Εντατική) είναι να υπάρξουν όχι ασφαλώς ηρωικά ολοκαυτώματα αλλά σωστικές υπερβάσεις. Και των δεινών προβλημάτων. Και των στυγνών διλημμάτων. Που σημαίνει πρωταρχικά επαρκή και ψύχραιμη συνειδητοποίηση όχι των αδυναμιών μας, αλλά των ελαχίστων επιλογών που απέμειναν.

Γνωρίζοντας ότι τα γεγονότα μονοδρομούν τους πολιτικούς διαχειριστές του τόπου προς καθ’ όλα ιστορικές αποφάσεις. Οι οποίες περνούν ευθέως μέσα από εξίσου μονοδρομικές επιλογές. Οπως τις προσδιορίζουν οι δυναμικές μιας αναγκαίας εσωτερικής συνδιαλλαγής. Ως το κατά κυριολεξία sine qua non. Με την έννοια των διακομματικών συγκλίσεων, στη βάση ενός ελάσσονος έστω προγράμματος εθνικής σωτηρίας. Ενός δηλαδή πλαισίου «μίνιμουμ συνεννοήσεως». Υπερβαίνοντας τα διχαστικά σύνδρομα. Και παραμερίζοντας έωλα εμφυλιοπολεμικά στερεότυπα. Που αίφνης πλεονάζουν. Και που οδηγούν σε αυτοκαταστροφικούς διαγκωνισμούς! Κι αυτό δεν είναι κασσανδρολόγημα. Είναι η δεινή πραγματικότητα. Που εάν αφεθεί θα μετεξελιχθεί σε κακοήθη νεοπλασία. Υπό μετάσταση.

Αυτές οι διαλεκτικές είναι τελικά έως και αφελείς. Γιατί απλώς διατυπώνουν τα πλέον αυτονόητα. Και διαβιβάζουν τις απλουστευτικότερες συνταγές. Οι οποίες γι’ αυτόν τον λόγο είναι και οι δυσκολότερες. Γιατί το αυτονόητο είναι στα καθ’ ημάς και το αδυνατότερο! Το φυσικότερο προεξοφλείται ως αφύσικο. Καθώς τα τείχη που («χωρίς περίσκεψη») εγείρονται ανάμεσα στις ιδεολογικές και κομματικές περιχαρακώσεις όχι απλώς δυσκολεύουν, αλλά κι εν πολλοίς αποκλείουν σωστικές συγκλίσεις. Οταν και οι εταίροι και οι πέραν αυτών διασταυρώνουν είτε τον οίκτον είτε την κακεντρέχεια πάνω από τα ελληνικά πάθη και τα παθήματα. Επιτείνοντας την εθνική ταπείνωση. Που και μόνη αυτή θα έπρεπε να διαφοροποιήσει νοοτροπίες, να διορθώσει συμπεριφορές και να ανατάξει στρατηγικές και αντιστάσεις.

Ο Α. Λυκαύγης είναι δημοσιογράφος – πολιτικός αναλυτής