Αναζήτηση
H έκρηξη των σκανδάλων στην Εκκλησία τις τελευταίες ημέρες φέρνει στην
επιφάνεια χρονίζουσες καταστάσεις αδιαφάνειας, αντιδημοκρατικότητας και
αυτάρεσκης ερμητικότητας, που επικρατούν στην κορυφή του διοικητικού
μηχανισμού της Εκκλησίας – ή πάντως σε μέρος του – σε τέτοια μάλιστα ένταση
που η κοινή γνώμη εύλογα, αν και λανθασμένα, θεωρεί ότι αυτό αφορά το σύνολο
της Εκκλησίας.
Οι τελευταίες διακηρύξεις του Αρχιεπισκόπου, που με έμφαση αυτοπροβάλλονται ως
διαδικασίες κάθαρσης και που υιοθετήθηκαν από την Ιεραρχία, δεν αποτελούν παρά
μια απόπειρα – και αυτή δειλή – της δημιουργίας αίσθησης ότι κάτι κινείται.
Ψευδαίσθησης όμως στην ουσία. Τίποτε δεν κινείται. H αντιμετώπιση της
κατάστασης με τα νοσηρά φαινόμενα και τις νοσηρές εκδηλώσεις που επικρατούν
στην κορυφή του διοικητικού μηχανισμού της Εκκλησίας προϋποθέτει την
κατεδάφιση του κλειστού συστήματος εξουσίας φεουδαρχικού τύπου που αυτός
αποτελεί.
Κάθε κλειστό σύστημα εξουσίας χαρακτηρίζεται από απουσία δημοκρατικής
λειτουργίας, απουσία διαφάνειας, απουσία ελέγχου. Όπου, όμως, απουσιάζει
δημοκρατία, διαφάνεια και έλεγχος αναπτύσσονται και ευδοκιμούν τρόποι
συμπεριφοράς που έχουν στον πυρήνα τους στοιχεία αυταρχικότητας και που
διεκδικούν το ανεξέλεγκτο – ακόμη κι αν πρόκειται για συμπεριφορές που
αυτονόητα αποδοκιμάζονται από την ευρύτερη κοινή γνώμη και πάντως τους
πιστούς.
Αυτό το κλειστό σύστημα εξουσίας ως καθημερινή πρακτική, η οποία ασκείται με
τρόπο δεσποτικό και που συνήθως εκδηλώνεται ως επιβολή, αποκλείει και καταργεί
κάθε γνήσια σχέση με το ευαγγελικό μήνυμα.
Φοβάμαι ότι όταν κοπάσει ο θόρυβος και το κλειστό σύστημα εξουσίας αδιατάρακτα
συνεχίσει να υπάρχει, ίδιες ή πάντως παρόμοιες νοσηρές καταστάσεις θα
εκτρέφονται και παρόμοια νοσηρά φαινόμενα θα εκδηλώνονται. Είναι βαθύτατα
λυπηρό ότι το κλειστό αυτό σύστημα εξουσίας χρησιμοποιεί τον χριστιανισμό ως
ιδεολογία προκειμένου να διευκολύνεται στην άσκηση της εξουσίας του. Εν τω
μεταξύ, θα συνεχίζεται η κατάπνιξη της ελευθερίας και των δικαιωμάτων των
απλών ιερέων, δηλαδή εκείνων των λειτουργών που βρίσκονται εγγύτερα στους
καθημερινούς ανθρώπους. Του απλού παπά που ακόμη και μέσα στην αμάθειά του
πασχίζει να φέρει σε πέρας την αποστολή του.
H Κυβέρνηση, η Πολιτεία, έχει υποχρέωση να αντιμετωπίσει, όπως και όσο είναι
δυνατό και χωρίς θεσμικές υπεκφυγές, την απουσία δημοκρατίας, διαφάνειας και
ελέγχου στους κόλπους της Εκκλησίας. Πάντως, έχει υποχρέωση να περιφρουρήσει
τα δικαιώματα των απλών ιερέων-πολιτών που μένουν ανυπεράσπιστα μέσα στο
κλειστό αυτό διοικητικό πλαίσιο.
Ο Λευτέρης Κουσούλης είναι επικοινωνιολόγος.
