Πακέτο μέτρων, για τον περιορισμό της σπατάλης στο Δημόσιο, η οποία

προσλαμβάνει εκτεταμένες διαστάσεις σε μεγάλες κατηγορίες δημοσίων δαπανών,

προβλέπεται σε νομοσχέδιο που καταρτίζει το υπουργείο Οικονομίας και

Οικονομικών. Στόχος είναι να κατατεθεί στη Βουλή μαζί με τον νέοπροϋπολογισμό,

στις 21 Νοεμβρίου.

Τα μέτρα θα αφορούν στη θέσπιση μηχανισμών αυστηρών ελέγχων στις δαπάνες που

πραγματοποιούν όλοι οι φορείς του Δημοσίου, από τα νοσοκομεία και τους

Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης μέχρι τα υπουργεία. Ο φιλόδοξος στόχος του

νέου τρόπου ελέγχου και αξιολόγησης των δαπανών, καθώς και των άλλων

παρεμβάσεων που θα προβλέπονται στο νομοσχέδιο, θα είναι ο δραστικός

περιορισμός των δημοσίων δαπανών, κάτι που μέχρι τώρα πάντα εξαγγέλλεται αλλά

ποτέ δεν επιτυγχάνεται, με αποτέλεσμα η Ελλάδα να είναι μονίμως

«κατηγορούμενη» από τους διεθνείς οργανισμούς (Ευρωπαϊκή Ένωση, ΔΝΤ, ΟΟΣΑ) για

το θέμα αυτό. Στο πλαίσιο της λιτότητας στις δημόσιες δαπάνες, που επιχειρεί

να θέσει σε εφαρμογή η κυβέρνηση, εντάσσονται και οι μεγάλες περικοπές των

επιχορηγήσεων που θα προβλέπονται στον προϋπολογισμό του 2003, όπως προκύπτει

από το προσχέδιό του που κατατέθηκε ήδη στη Βουλή.

Η πολιτική αυτή για το 2003 θα συμπληρωθεί με τις περιορισμένες αυξήσεις στους

μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων και την αναβολή, για το 2004, του νέου ενιαίου

μισθολογίου στο Δημόσιο.

Μεταξύ των μέτρων που θα περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο, είναι:

1. Η δημιουργία κέντρου δημοσιονομικού ελέγχου, το οποίο θα

πραγματοποιεί εξονυχιστικούς ελέγχους, όχι μόνο για τη νομιμότητα αλλά και για

την αποτελεσματικότητα κάθε δαπάνης. Η υπηρεσία αυτή θα ασκεί ελέγχους σε όλες

τις δαπάνες των υπουργείων, των επιχορηγούμενων φορέων (νοσοκομείων κ.ά.),

καθώς και των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, προκειμένου να διαπιστώνεται

αν τηρούνται οι νόμιμες διαδικασίες, αλλά και αν η πρόοδος του έργου

δικαιολογεί τα χρήματα που έχουν διατεθεί. Οι έλεγχοι θα αφορούν σε όλες τις

δαπάνες που πραγματοποιούνται με δημόσιο χρήμα. Μέχρι σήμερα, ο έλεγχος στους

διάφορους φορείς του Δημοσίου αφορά στο αν υπάρχουν τα δικαιολογητικά

εκτέλεσης της δαπάνης και δεν επεκτείνεται στο αποτέλεσμά της.

2. Η αναβάθμιση της οικονομικής επιθεώρησης. Η νέα αναβαθμισμένη

υπηρεσία θα αναλάβει να αντιμετωπίσει το φαινόμενο της διαφθοράς στο Δημόσιο,

αποτέλεσμα της οποίας είναι και η μεγάλη σπατάλη δημόσιων πόρων που γίνεται

σήμερα. Θα πρόκειται, στην ουσία, για μια υπηρεσία «εσωτερικών υποθέσεων», που

θα εστιάζει τη δράση της στον χώρο των οικονομικών δοσοληψιών του Δημοσίου με

τρίτους αλλά και μεταξύ των υπηρεσιών του. Στους τομείς που θα ελέγχονται

περιλαμβάνονται οι προμήθειες, τα δημόσια έργα κ.ά.

3. Η ομαδοποίηση όλων των κατηγοριών δαπανών του Δημοσίου και η θέσπιση

συγκεκριμένων κριτηρίων για την αξιολόγησή τους. Από την αξιολόγηση αυτή θα

κρίνεται η εξέλιξη των δαπανών αυτών στο μέλλον. Τα κριτήρια εξετάζονται ήδη

σε συσκέψεις του υφυπουργού Οικονομικών κ. Γ. Φλωρίδη, υπεύθυνου για την

κατάρτιση του νομοσχεδίου, με τους συνεργάτες του.

4. Η εφαρμογή του θεσμικού πλαισίου που προβλέπει την υποχρεωτική

τήρηση ισολογισμών από όλους τους επιχορηγούμενους κρατικούς φορείς.

5. Η ενεργοποίηση του ειδικού λογαριασμού, μέσα από τον οποίο θα

τηρούνται όλες οι υποχρεώσεις των δημόσιων νοσοκομείων και των ασφαλιστικών

ταμείων, προκειμένου να εξασφαλίζεται η έγκαιρη αποπληρωμή τους και η

διαφάνεια στον τομέα αυτόν. Το μέτρο προβλέπει, μεταξύ άλλων, τη δέσμευση

συγκεκριμένων ποσών από τα έσοδα των νοσοκομείων από νοσήλια, που θα

κατευθύνονται στον συγκεκριμένο λογαριασμό για να εξοφλούνται οι υποχρεώσεις

τους προς τους προμηθευτές φαρμάκων κ.ά.

Η μόνη λύση

Για την ηγεσία του οικονομικού επιτελείου, ο δραστικός περιορισμός των

κρατικών δαπανών είναι ο βασικός άξονας στον οποίο θα στηριχθεί η εκτέλεση του

προϋπολογισμού του 2003, δεδομένου ότι τα περιθώρια για μεγάλη αύξηση των

εσόδων είναι περιορισμένα, λόγω και της δέσμευσης της κυβέρνησης για μη

επιβολή νέων φορολογιών.

Μέσα από την πολιτική αυτή, εκτιμούν τα στελέχη του οικονομικού επιτελείου, θα

επιτευχθούν οι δύσκολοι στόχοι του νέου προϋπολογισμού, που τώρα γίνονται

ακόμη πιο δύσκολοι λόγω της αναθεώρησης, προς το δυσμενέστερο, από την

Eurostat, του ποσοστού του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ, καθώς και του

ελλείμματος της γενικής κυβέρνησης.

Παράλληλα εκτιμούν ότι, με τον τρόπο αυτόν θα δημιουργηθούν τα περιθώρια για

την ικανοποίηση μιας σειράς μεγάλων υποχρεώσεων που έχει αναλάβει το Δημόσιο

για το προεκλογικό έτος 2004, μεταξύ των οποίων είναι και η εφαρμογή του νέου

ενιαίου μισθολογίου στο Δημόσιο, που αρχικά προβλεπόταν ότι θα εφαρμοζόταν το

2003 αλλά αναβλήθηκε για ένα έτος λόγω μεγάλου κόστους.

Ψαλίδι στις επιχορηγήσεις

Τα μέτρα του νομοσχεδίου δεν αναμένεται να αποδώσουν άμεσα και τουλάχιστον για

το πρώτο διάστημα του 2003. Γι’ αυτό, σε πρώτη φάση, οι εξοικονομήσεις δαπανών

στον νέο προϋπολογισμό θα στηριχθούν στις περικοπές των επιχορηγήσεων προς

τους κρατικούς φορείς. Αυτές προκύπτουν, άλλωστε, και από το προσχέδιο του

προϋπολογισμού του 2003 που κατατέθηκε ήδη στη Βουλή. Σύμφωνα με το προσχέδιο,

οι επιχορηγήσεις προς όλους τους φορείς του Δημοσίου πλην των ασφαλιστικών

ταμείων θα σημειώσουν μείωση κατά 2,7% σε σχέση με φέτος. Η κατηγορία αυτή των

δαπανών θα σηκώσει το κύριο βάρος της εκτέλεσης του νέου προϋπολογισμού.

Πρόκειται για επιχορηγήσεις που δίδονται σε εκατοντάδες φορείς του Δημοσίου

(αθλητικά σωματεία, εκπαιδευτικά και κοινωφελή ιδρύματα κ.ά.), οι οποίοι το

επόμενο έτος θα πληρώσουν την πολιτική λιτότητας στο Δημόσιο.

Το νέο σύστημα αξιολόγησης

Προς το τέλος του 2003 αναμένεται να ολοκληρωθεί και το νέο σύστημα

αξιολόγησης των δαπανών των βασικών υπουργείων με τη θέσπιση συγκεκριμένων

κριτηρίων, στα οποία θα στηρίζεται η διαδικασία αυτή. Ήδη, το Γενικό

Λογιστήριο του Κράτους έχει καταρτίσει πιλοτικό πρόγραμμα με συγκεκριμένα

κριτήρια αξιολόγησης της απόδοσης των δαπανών του υπουργείου Παιδείας. Το

πρόγραμμα αυτό θα περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο για τις δημόσιες δαπάνες, ενώ

ανάλογο πρόγραμμα θα καταρτισθεί και για τα άλλα βασικά υπουργεία.