ΣΚΑΚΙ

«Είναι ζήτημα χαρακτήρα. Πολλοί άνθρωποι χάνουν τα κίνητρά τους πολύ γρήγορα.

Άλλοι, οι ελάχιστοι, μπορούν να τα διατηρήσουν για πολύ καιρό. Αγαπώ το σκάκι,

ακόμη και σήμερα είμαι ευτυχής όταν αναλύω παρτίδες. Μ’ αρέσει, όπως μου άρεσε

πάντα, να κερδίζω και συνεχίζω να μισώ την ήττα. Το να παίζω καλά είναι

σημαντικό για την πνευματική και ηθική μου πληρότητα».

Τα λόγια αυτά του Κασπάροφ, σε πρόσφατη συνέντευξή του πριν από την έναρξη του

ματς με τον Κράμνικ, ηχούν πλέον διαφορετικά. Ο μεγάλος Γκάρι βρίσκεται στην

πιο δύσκολη στιγμή της καριέρας του. Η πρώτη μεγάλη ήττα του από το 1985 που

κέρδισε τον Κάρποφ και έγινε παγκόσμιος πρωταθλητής, είναι προ των πυλών. Την

ήττα από το κομπιούτερ της ΙΒΜ δεν την αποδέχεται. Λέει ότι η ΙΒΜ πέτυχε μια

επικοινωνιακή νίκη, όχι όμως μια τίμια νίκη πάνω στη σκακιέρα: «Δεν υπάρχει

ήττα, διότι δεν πιστεύω ότι αυτός ο υπολογιστής υπήρξε ποτέ. Η ΙΒΜ «έκλεψε»

στο παιχνίδι αρνούμενη να δημοσιοποιήσει το μοντέλο έρευνας της μηχανής. Είναι

φανερό ότι κατά τη διάρκεια του ματς, οι αποφασιστικές κινήσεις παίχτηκαν από

ανθρώπινο χέρι. Ακόμη και σήμερα, οι μεγαλύτεροι ειδικοί στην πληροφορική δεν

μπορούν να εξηγήσουν πώς ο Ντιπ Μπλου μπόρεσε να παίξει κόντρα στη λογική των

υπολογιστών».

Είναι βαρύ να κατηγορείς μια πολυεθνική επιχείρηση για τέτοια απάτη. Ωστόσο

έχει δίκιο να υποπτεύεται, λιγότερο δίκιο να δημοσιοποιεί τις υποψίες του,

διότι αυτός ο συγκεκριμένος υπολογιστής εξαφανίστηκε τόσο απρόσμενα όσο έξαφνα

εμφανίστηκε. Έζησε μερικούς μήνες και διαλύθηκε.

Η Ιστορία επαναλαμβάνεται;

Σε κάθε περίπτωση, αν χάσει από τον Κράμνικ δικαιολογίες δεν θα μπορεί να

βρει. Ο 25χρονος Μοσχοβίτης είναι ένα μεγάλο ταλέντο που την τελευταία

πενταετία εναλλάσσεται με τον 29χρονο Ινδό Ανάντ στη δεύτερη και την τρίτη

θέση της διεθνούς λίστας αξιολόγησης. Όταν ο Κασπάροφ γινόταν παγκόσμιος

πρωταθλητής, ο Κράμνικ ήταν μόλις 10 ετών και φοιτούσε στη Σχολή Σκακιού

«Κασπάροφ-Μποτβίνικ». Και γι’ αυτό μία νίκη επί του Κράμνικ ήταν για τον

Κασπάροφ ο τελευταίος μεγάλος αγωνιστικός του στόχος: «Αν κερδίσω τον

Κράμνικ», δήλωσε πρόσφατα, «θα είμαι ο πρώτος αθλητής στην Ιστορία που κέρδισε

τη γενιά που τον ακολουθεί!».

Όμως, να που η Ιστορία μπορεί και να επαναλαμβάνεται κάπου κάπου. Ο Κασπάροφ

είναι νεώτερος από τον Κάρποφ κατά 11 χρόνια, 10 μήνες και 20 μέρες. Και ο

Κράμνικ είναι νεώτερος από τον Κασπάροφ κατά 12 χρόνια, 2 μήνες και 12 μέρες.

Και σήμερα που ίσως αναδεικνύεται ένα άλλο μεγάλο αστέρι στο παγκόσμιο σκάκι,

ένας παίκτης κατά 24 χρόνια νεώτερος από τον Κάρποφ, ο Ανατόλι είναι ακόμη στο

προσκήνιο ευρισκόμενος (για πόσο όμως;) στη 12 θέση της διεθνούς λίστας

αξιολόγησης. Ο Κασπάροφ είχε καταφέρει να τον γκρεμίσει από τον θρόνο όταν

ήταν ακόμη 34 χρόνων. Ο ίδιος αντέχει μέχρι

τα 37 ­ και είναι ήδη 15 χρόνια πρωταγωνιστής! Το 6-4 εις βάρος του όμως είναι

πολύ δύσκολο πλέον να ανατραπεί στις τελευταίες έξι παρτίδες, απέναντι σε έναν

παίκτη που χάνει σπάνια. Αυτό που δείχνει να ανατρέπεται είναι η τάξη των

πραγμάτων. Και η εικόνα ενός Κασπάροφ που από «δράκος του Μπακού» γίνεται

περισσότερο ανθρώπινος. Αλλά προσωπικά ­ και ας μου επιτραπεί κατ’ εξαίρεσιν

το πρώτο πρόσωπο εδώ ­, καθώς τον έχω συναντήσει δύο φορές δημοσιογραφικά,

ίσως και να τον προτιμώ έτσι.

Πού υπερέχει ο Κράμνικ

Είναι δύσκολο να κάνει κανείς μια εμπεριστατωμένη κριτική του ματς σε τόσο

σύντομο χρονικό διάστημα, ακόμη περισσότερο διότι το ματς δεν έχει τελειώσει

ακόμα. Αυτό όμως που μοιάζει ήδη εκπληκτικό είναι ότι ο Κράμνικ δείχνει

καλύτερος σε αυτόν ακριβώς τον τομέα, στον οποίο ο Κασπάροφ έφερε επανάσταση

το 1985: στην προετοιμασία των ανοιγμάτων. Της πρώτης φάσης της παρτίδας

δηλαδή, όπου η θεωρία, η προετοιμασία με υπολογιστές και με ομάδα σκακιστών

παίζουν τον πρώτιστο ρόλο. Ο Κράμνικ μέχρι τώρα έδειξε καλύτερα

προετοιμασμένος στον τομέα αυτό που από την αρχή οι ειδικοί θεωρούσαν ως τον

κρισιμότερο. Αποκορύφωμα ήταν η δεύτερη ήττα του Κασπάροφ στο ματς, στη 10η

παρτίδα των αγώνων που παίχτηκε την περασμένη Τρίτη. Οι δύο αντίπαλοι έπαιξαν

19 κινήσεις θεωρία (γνωστές δηλαδή βαριάντες) και ο Κασπάροφ εγκατέλειψε στην

25η κίνηση! Είναι πράγματι απίστευτο, καθώς η ήττα αυτή είναι πιθανόν η

βαρύτερη στην αγωνιστική ιστορία του Αρμενοεβραίου σκακιστή.

Ο Κασπάροφ ήρθε στο Λονδίνο με το σύνηθες ­ τα τελευταία χρόνια ­ επιτελείο

του: τον Αντρέι Σαχάροφ και τον Γιούρι Ντοχογιάν, με την προσθήκη και δύο νέων

Ρώσων γκραν μετρ: του Αντρέι Καρλόφ και του Μιχαήλ Κομπάλια. Ο Κράμνικ έφερε

πολύ μεγαλύτερα ονόματα: τον Εβγκένι Μπαρέεφ, Ρώσο και έναν από τους

κορυφαίους σκακιστές στον κόσμο (αυτή τη στιγμή είναι Νο 10), καθώς και δύο

από τους κορυφαίους δυτικούς σκακιστές: το Νο 1 της Γαλλίας Ζοέλ Λοτιέ και το

Νο 1 της Ισπανίας (αν δεν λάβουμε υπόψη τον «εισαχθέντα» εκεί, Σίροφ) Μιγκέλ

Ιλέσκας. Επιπλέον, ο Κράμνικ έχει στη φαρέτρα του και μια πολύ σημαντική

εμπειρία: υπήρξε αναλυτής του Κασπάροφ στο ματς με τον Ανάντ το 1995!

Ο Έλληνας διεθνής μετρ και αναλυτής του αγώνα στη σελίδα www. chess. gr Ηλίας

Κουρκουνάκης υποστηρίζει πάγια ότι για να γίνει κάποιος παγκόσμιος πρωταθλητής

πρέπει να φέρει κάτι νέο στο σκάκι. Τουλάχιστον έτσι γινόταν έως τώρα. Εδώ

βλέπουμε τον Κράμνικ να χτυπάει τον Κασπάροφ ακριβώς στο σημείο που αποτέλεσε

τον δικό του ανανεωτικό άνεμο! Ίσως υπάρχουν και άλλα στοιχεία που δεν

μπορούμε να δούμε ακόμη. Υπάρχει όμως και μια άλλη πεζή πραγματικότητα. Ο

Κασπάροφ βρίσκεται σε μια ηλικιακή καμπή και ο Κράμνικ στην ωριμότερη, ίσως,

στιγμή της καριέρας του.