Αν δεν υπήρχε ο Νίκος Φίλης οι φανατικοί ιεράρχες θα έπρεπε να τον επινοήσουν. Ποτέ δεν είχαν στο υπουργείο τέτοιον ιδανικό παρτενέρ. Εναν υπουργό που τους δίνει λόγο ύπαρξης και τους τροφοδοτεί ρίχνοντας λάδι στη φωτιά τους. Εναν υπουργό που τους επιτρέπει να ρυμουλκήσουν και την ηγεσία της Εκκλησίας στον επιθετικό συντηρητισμό τους.

Τι άλλο έχει καταφέρει ο Φίλης επισπεύδοντας την αλλαγή των «προγραμμάτων σπουδών» στα Θρησκευτικά; Ο υπουργός Παιδείας έχει δώσει στο θέμα περιωπή σύγκρουσης για τον κοσμικό χαρακτήρα της εκπαίδευσης. Στην πραγματικότητα το μάθημα στα σχολεία δεν έχει ούτε την κατηχητική ισχύ που φαντάζονται οι υποστηρικτές του. Ούτε η γραφειοκρατική του εκκοσμίκευση, όπως επιχειρείται, θα απελευθερώσει τάχα τους μαθητές από την εκκλησιαστική επιρροή. Πιστός δεν γίνεσαι χάρη στα Θρησκευτικά. Αθεος δεν γίνεσαι χωρίς αυτά. Η σύγκρουση για το μάθημα είναι συμβολική.

Ο τρόπος που ο Φίλης μετέχει στη σύγκρουση υπονομεύει τον διακηρυγμένο στόχο του. Αν εννοούσε να αλλάξει όντως τον τρόπο διδασκαλίας του μαθήματος, δεν χρειαζόταν να αιφνιδιάσει την άλλη πλευρά. Ούτε χρειαζόταν να την ερεθίσει με εμπρηστικά σχόλια («τι έκανε στην Κατοχή η Εκκλησία;»), που θα συγχωρούνταν σε έναν σχολιαστή της «Αυγής» αλλά όχι σε έναν υπουργό που υποτίθεται ότι έχει την πολιτική ευφυΐα για να φτάσει ελισσόμενος στον σκοπό του.

Εκτός αν σκοπός ήταν η σύγκρουση καθεαυτή. Εκτός αν ο Φίλης επιζητούσε, όπως και στο παρελθόν, μια αφορμή για να δώσει διαπιστευτήρια αριστερής ορθοδοξίας, του ιδίου και της κυβέρνησής του. Η στιγμή είναι κατάλληλη για δογματικές ανδραγαθίες. Μακιγιάρουν την αυτοεικόνα του ΣΥΡΙΖΑ ως φορέα αριστερού μετασχηματισμού λίγο πριν από το Συνέδριό του. Και, παραλλήλως, δίνουν την ευκαιρία στον κυβερνητικό του εταίρο να επανασυστηθεί στο υπερσυντηρητικό του ακροατήριο. Αυτού του τύπου οι ψεύτικοι πολιτισμικοί πόλεμοι με τους ΑΝΕΛ –όπως κι εκείνοι για το τζαμί ή για το σύμφωνο συμβίωσης –ανήκουν πια στη ρουτίνα της συγκατοίκησης με τον ΣΥΡΙΖΑ. Είναι ανώδυνα, αμοιβαίως τονωτικά, καβγαδάκια.

Το πραγματικό πολιτικό ερώτημα είναι κατά πόσο ο καβγάς που πυροδότησε ο Φίλης μπορεί να εξελιχθεί σε σχίσμα μεταξύ της κυβέρνησης και της Εκκλησίας. Μέχρι στιγμής, η σχέση της Αρχιεπισκοπής με το Μαξίμου δεν έχει κλονιστεί. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Ιερώνυμος απευθύνεται πάντοτε στον Τσίπρα παρακάμπτοντας τον υπουργό του. Ο Φίλης αντιμετωπίζεται ως μονοπρόσωπη αίρεση σε μια κυβέρνηση της οποίας η ευλάβεια είναι συστηματικότερη από τις εκδηλώσεις της αριστερής της ταυτότητας.

Ο Τσίπρας έχει δείξει ότι υπολογίζει την Εκκλησία ως πολιτικό μέγεθος. Θα ήταν έκπληξη αν δεν αναζητούσε και τώρα τρόπο να θάψει τη διαφορά. Αλλωστε τα αντιθρησκευτικά του Φίλη εξάντλησαν την πολιτική τους χρησιμότητα. Ηταν μια δόση όπιο για τους συριζαίους.

Τελευταία Νέα