Τα βράδια Δευτέρας τον χειμώνα του 2004, οι βιβλιοθήκες στις σχολές διοίκησης επιχειρήσεων των αμερικανικών πανεπιστημίων άδειαζαν και οι φοιτητές κάθονταν στο λόμπι των σχολών τους για να παρακολουθήσουν το «Apprentice», ένα ριάλιτι σόου με πρωταγωνιστή τον εκκεντρικό Ντόναλντ Τραμπ. Το πρόγραμμα μαγνήτιζε τους επίδοξους τραπεζίτες, διαχειριστές κεφαλαίων κι επιχειρηματίες, διότι ο Τραμπ μιλούσε τη στυγνή γλώσσα της αγοράς στην τηλεόραση. Κάθε εβδομάδα, πριν από τη λήξη του παιχνιδιού, κοιτούσε στα μάτια έναν από τους εκκολαπτόμενους επιχειρηματίες που είχαν αποτύχει στην αποστολή που τους είχε αναθέσει και τους έλεγε αυτάρεσκα: «Απολύεσαι!».

Η σκληρότητα της πραγματικής ζωής μετατράπηκε ξαφνικά σε διασκέδαση με ποπκόρν και κόκα-κόλα. Το πρόγραμμα ήταν τόσο πετυχημένο που διήρκεσε 14 σεζόν στην Αμερική κι έβαλε τον Τραμπ, έναν αμφιλεγόμενο επιχειρηματία του κατασκευαστικού κλάδου, στα σπίτια όλων των αμερικανικών νοικοκυριών. Προφανώς ο Τραμπ ετοίμαζε τον εαυτό του και ταυτόχρονα προετοίμαζε την Αμερική και τον κόσμο για κάτι που θα συνέβαινε μια δεκαετία αργότερα. Οι εποχές βέβαια ήταν διαφορετικές. Το 2004, τρία μόλις χρόνια μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, η Αμερική ζούσε ακόμη την αντιτρομοκρατική φρενίτιδα, ο Τζορτζ Μπους πανηγύριζε για τη νίκη του στο Ιράκ και ετοιμαζόταν για την επανεκλογή του απέναντι στον άχρωμο Τζον Κέρι. Τα κατάφερε σχετικά εύκολα.

Το 2008, όταν ολόκληρη η Αμερική ζούσε το φαινόμενο Ομπάμα, ενός φωτογενούς αφροαμερικανού και αντισυμβατικού –απέναντι στην Κλίντον –υποψηφίου με σλόγκαν την αλλαγή, γνώρισε σχεδόν ταυτόχρονα την άλλη πλευρά του ίδιου μιντιακού φαινομένου. Μια σελέμπριτι για την άλλη Αμερική. Λεγόταν Σάρα Πέιλιν, ήταν στα νιάτα της βασίλισσα της ομορφιάς, εξίσου φωτογενής, κουβαλούσε μεγαλύτερα ποσοστά αντισυμβατικότητας από τον Ομπάμα και διαφήμιζε με καταπληκτική περηφάνια την άγνοιά της για τα θέματα εξωτερικής πολιτικής. Η Πέιλιν, που αργότερα πρωταγωνίστησε κι αυτή σε ριάλιτι, άνοιξε φαρδιά πλατιά τον δρόμο για τον Τραμπ οκτώ χρόνια μετά.

Το 2016 μοιάζει όμως σαν άλλος αιώνας. Η Αμερική μπορεί να μη βιώνει την ύφεση που σαρώνει τη Νότια Ευρώπη, αλλά τα εργατικά στρώματα και η μεσαία τάξη βλέπουν τα εισοδήματά τους να συρρικνώνονται, τις δουλειές να φεύγουν σε άλλες ηπείρους και αδυνατούν να βρούν τα οφέλη της παγκοσμιοποίησης που οι ηγεσίες υποσχέθηκαν την τελευταία δεκαετία του 20ού αιώνα. Το κόστος των ανισοτήτων είναι πια εμφανές και το μεγάλο ποσοστό των λευκών της μεσαίας Αμερικής βράζει από θυμό απέναντι στην πολιτική και επιχειρηματική ελίτ της χώρας. Η αμερικανική κοινωνία, που τον προηγούμενο αιώνα γλίτωσε από τον φασισμό και ό,τι τον ακολούθησε με τραγικές συνέπειες στην Ευρώπη, είναι πια κι αυτή αντιμέτωπη με το δηλητήριο του λαϊκισμού του μίσους και της δημαγωγίας. Που τον έβαλε αργά και γλυκά μέσα στα σπίτια της, σε ανύποπτο χρόνο.