Η πόλωση ως πολιτικό φαινόμενο, εφόσον δεν προκύπτει ως δηλητηριώδες παράγωγο διχαστικών κρίσεων, αποτελεί συνήθη πρακτική κομματικής συσπειρώσεως.

Κλασική δηλαδή συνταγή. Της οποίας τα συστατικά προέρχονται συνήθως από αναμηρυκασμό άγονων στερεοτύπων και ευκαιριακών αφορισμών. Και η οποία, χωρίς να είναι ποτέ άμοιρη κινδύνων, συνήθως παροπλίζεται απομειούμενη μόλις κλείσουν οι κάλπες. Παρότι ελλοχεύουν πάντοτε τα ενδεχόμενα υποτροπών. Τα επίχειρα των οποίων επωμίζεται τελικά ο τόπος. Και τα πληρώνει ο πολίτης.

Εάν λοιπόν αυτά ισχύουν σε ομαλές περιόδους αντιπαραθέσεων για την εξουσία, οπωσδήποτε ισχύουν στο πολλαπλάσιο σε αδυσώπητους καιρούς, όπως αυτούς που η χώρα βιώνει την τελευταία πενταετία! Κυρίως σε ό,τι αφορά τις χειρότερες (και επικινδυνότερες) εκδοχές τους. Αυτονόητο το γιατί. Και μετρήσιμες οι συνέπειες. Με όρους όχι απλώς ζημιογόνων εντάσεων, αλλά και ζωτικότερους. Που άπτονται παραμέτρων ακόμη και της εθνικής ασφάλειας και κυριαρχίας! Και που αυτονόητα σχετίζονται με στρατηγικές δυνατότητες και αναγκαίες αντιστάσεις.

Κι αυτό μάλιστα όταν όλο αυτό το διάστημα: Ενώ αναδύονται προφανείς κίνδυνοι σε κρίσιμα ζητήματα που απαιτούν εσωτερικές συναινέσεις, λειτουργούν έκδηλα φαινόμενα έως και στυγνών αποδομήσεων! Που είναι αρκούντως αισθητές. Και για τις οποίες δεν ωφελεί να κλείνουμε τα μάτια.

Γιατί με το να παραμερίζεις κάτι, αυτό δεν παύει ασφαλώς να υπάρχει. Απλώς επιλέγονται (και επιλιπαίνονται) βολικές εν πολλοίς αυταπάτες. Με τις οποίες είτε αναβάλλονται είτε παρακάμπτονται ζητήματα που απαιτούν υπεύθυνη διαχείριση. Διευκολύνονται δηλαδή αβασάνιστες διολισθήσεις από το ενόψει κακό, στο επόμενο και αναποδράστως χειρότερο. Η αλήθεια. Χωρίς αναισθητικό. Ως ο μόνος τρόπος για την ανάσχεση τέτοιας κατιούσας. Και ταυτόχρονα η ενεργοποίηση της επιθυμητής αναστροφής. Που να τερματίζει την παθογενή εσωστρέφεια. Και να υπερβαίνει την παγιούμενη αδυναμία.

Γι’ αυτό ακριβώς (αλλά όχι μόνο) προβάλλει έντονα όσο ποτέ η ανάγκη συλλογικής αυτοσκοπήσεως. Προκειμένου:

1. Να αποφευχθεί όσο γίνεται η έωλη πεπατημένη! Που οριοθετείται τα τελευταία χρόνια: Και από αλλεπάλληλες διακομματικές αναμετρήσεις. Και από περίσσευμα διχαστικών συνδρόμων. Και από αδυναμία ορθοτομήσεως παραγωγικών διαδρομών και ιχνηλατήσεως σωστικών διεξόδων. Των αναγκαίων δηλαδή εκείνων υπερβάσεων που θα προλάβουν μοιραίες ρήξεις. Και θα ανασχέσουν ολέθριες απολήξεις. Οι οποίες, εφόσον επέλθουν, δεν θα είναι καθόλου αναστρέψιμες. Το χειρότερο!

2. Να επαναπροσδιορισθούν οι άμεσες (και εξόφθαλμες) προτεραιότητες, με όρους εθνικής υπευθυνότητος και συνειδητής συλλογικότητος. Που λειτουργεί οπωσδήποτε πέραν και πάνω από στενούς κομματικούς υπολογισμούς, παραταξιακές εμμονές και ιδεολογικές αγκυλώσεις. Και ταυτοχρόνως να προκριθούν θαρραλέες τομές. Με όρους ρεαλισμού. Και με συνειδητοποιημένο μέτρο πραγματισμού. Που να δημιουργούν επιτέλους, αν μη τι άλλο, κάποιες δυνάμει προοπτικές. Ή τουλάχιστον, εάν όχι τη δυναμική τους, τουλάχιστον την ελπίδα τους. Και αυτό αποτελεί κάτω από τις περιστάσεις μονοδρομική επιλογή. Χωρίς εναλλακτικά υποκατάστατα.

Ο,τι και αν αυτό σημαίνει. Και στο οποίο εν πάση περιπτώσει συμπτύσσεται η ασήκωτη ευθύνη όλου του πολιτικού φάσματος. Αυτά εάν αναλυθούν σφαιρικά συνιστούν τελικά δείκτες προφανών ελλειμμάτων του πολιτικού λόγου. Με την ευρύτερή του έννοια. Καθώς αυτός αναλώνεται σε περιστασιακές (και συνήθως καταγγελτικές) σημάνσεις, αποφεύγοντας τα ουσιαστικότερα. Που κείνται πέραν των στενόκαρδων μικροκομματικών παιγνίων και μεθοδεύσεων. Αρκεί να δει ένας ψύχραιμα όσα συμβαίνουν γύρω μας και για μας. Και τα οποία είναι ως εάν δεν μας αφορούν. Και εννοούμε τις καθ’ όλα ιστορικές ανατροπές που συντελούνται στην περιοχή. Και τα επαναδιατασσόμενα στρατηγικά ισοζύγια. Οπως συμβαίνει: α) Με την επισήμανση του μεγαλυτέρου (ίσως παγκοσμίως) ενεργειακού κοιτάσματος στην αιγυπτιακή ΑΟΖ. β) Με τη ρωσική ανάπτυξη νέων δυνάμεων στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. γ) Την ήδη ενεργοποιούμενη επαναπροσέγγιση Τουρκίας – Ισραήλ. δ) Με την επαναμφισβήτηση των θαλασσίων συνόρων στον αιγαιωτικό χώρο από την Αγκυρα και τις ανάλογες διαθέσεις για προαγωγή τετελεσμένων.

Αυτά δυστυχώς αντί να προεξάρχουν δεν εντάσσονται στον διακομματικό διάλογο. Ή καλύτερα στα παίγνια εξουσίας.

Ο Α. Λυκαύγης είναι δημοσιογράφος – πολιτικός αναλυτής