Το 2012 η Γιουλίτα Βόιτσικ έστησε μια καλλιτεχνική κατασκευή στην Πλατεία Ζμπαβισιέλα της Βαρσοβίας. Ενα ουράνιο τόξο, φτιαγμένο από τεχνητά άνθη. Παρότι η καλλιτέχνις επανέλαβε πολλές φορές δημόσια ότι το έργο της εκπροσωπεί την αρμονία και την ανοχή, και όχι ειδικά το κίνημα των ομοφυλοφίλων, η κατασκευή κάηκε τέσσερις φορές, από αγνώστους. Μέχρι που η Βόιτσικ απηυδισμένη έκανε μια άλλη δήλωση: αν δεν σας αρέσουν οι ομοφυλόφιλοι, τότε το ουράνιο τόξο μου συμβολίζει τον αγώνα για σεβασμό.

H γκέι κοινότητα αντιμετωπίζει πολλές δυσκολίες σε μια τόσο παραδοσιακή χώρα, στενά συνδεδεμένη με τον καθολικισμό –το 86% των πολιτών δηλώνει ότι τελεί πιστά τα θρησκευτικά του καθήκοντα σε σύγκριση με το 45% στην επίσης «πιστή» Ιρλανδία. Χθες οι Πολωνοί προσήλθαν στις κάλπες για να εκλέξουν τον πρόεδρό τους. Πρώτος ήρθε, αναπάντεχα, ο υπερσυντηρητικός υποψήφιος του εθνικιστικού κόμματος Νόμος και Τάξη Αντρέι Ντούντα, που είχε την υποστήριξη της εκκλησίας και θα αντιμετωπίσει στο δεύτερο γύρο τον σημερινό πρόεδρο Μπρονισλάβ Κομορόφσκι, γόνο αριστοκρατικής οικογένειας που εκπροσωπεί την πολωνική παράδοση.

Κάθε βήμα για την αποδοχή της διαφορετικότητας στην Πολωνία αποκτά πικρή γεύση. Το 2011 εξελέγησαν για πρώτη φορά βουλευτές ένας ομοφυλόφιλος και μια τραβεστί. Τότε, ο Λεχ Βαλέσα, πρώην πρόεδρος της χώρας και νομπελίστας, τους ζήτησε να κάτσουν στα τελευταία έδρανα «ή, ακόμα καλύτερα, πίσω από μια κολόνα». Τίποτα δεν προμήνυε τότε το μεγάλο φετινό άλμα: ο ίδιος γκέι βουλευτής, ο Ρόμπερτ Μπιεντρόν, εξελέγη δήμαρχος της πόλης Σλουπσκ, στα βόρεια της χώρας. Μετά την εκλογή αυτή, άλλοι 20 πολιτικοί της χώρας έκαναν γνωστές τις σεξουαλικές τους προτιμήσεις προς το ίδιο φύλο.

Ο αντίκτυπος είναι μεγάλος. Ο διευθυντής του περιοδικού «Ρεπλίκα» Μάριους Κουρτς περιγράφει πως στη σελίδα του εντύπου στο facebook έφηβοι και νέοι περιγράφουν όλο και πιο συχνά τη δυσκολία να γίνουν αποδεκτές οι διαφορετικές σεξουαλικές τους προτιμήσεις από συνομηλίκους. Οι διεθνείς σχέσεις παίζουν ρόλο. Το κίνημα των γκέι θυμίζει στις δημόσιες συζητήσεις την ομοφοβία που επικρατεί στη Ρωσία του Βλαντίμιρ Πούτιν –και αυτό κάνει πολλούς Πολωνούς που αντιπαθούν τη Μόσχα να το ξανασκέφτονται. Η Ανιέσκα Λάντα, από το Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων της Βαρσοβίας, υποστηρίζει ότι «η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση δεν επηρεάζει μόνο τα τελωνεία. Οι Πολωνοί ταξιδεύουν περισσότερο, βλέπουν νέα πράγματα και αυτό τους κάνει πλέον πιο ανεκτικούς».

Ομως η πανίσχυρη Καθολική Εκκλησία θεωρεί αυτές τις αλλαγές ως άμεση πρόκληση στην επιρροή της. Γι’ αυτόν τον λόγο, στην προεκλογική εκστρατεία η Κουρία εξέδωσε πολλές ανακοινώσεις όπου προειδοποιεί για την «απώλεια των αξιών» και τη «μείωση του αριθμού των γεννήσεων», τονίζοντας ότι «η Πολωνία κινδυνεύει».