Πιστεύω ακράδαντα ότι το επίπεδο και η ποιότητα μιας πολιτισμένης χώρας και κοινωνίας κρίνονται (και) από τον τρόπο που μεταχειρίζεται και συνυπάρχει με τα ζώα, όλα τα ζώα και ιδιαίτερα τα ζώα συντροφιάς (κατοικίδια). Μια χώρα της οποίας οι κάτοικοι σέβονται τα ζώα σέβονται και τους ανθρώπους ανεξάρτητα από χρώμα, φυλή, καταγωγή, πεποιθήσεις οποιασδήποτε μορφής ή απόκλισης. Μια χώρα που δεν σέβεται τα ζώα δεν σέβεται κατά κανόνα και τους ανθρώπους. Και η Ελλάδα, παρά την πρόοδο που έχει γίνει τα τελευταία χρόνια, δεν φαίνεται να σέβεται επαρκώς τα ζώα. Για «αποκτήνωση των ανθρώπων» με αύξηση της κακοποίησης των ζώων έγραφαν προχθές τα «ΝΕΑ» (22/7). Τα κρούσματα πράγματι πληθαίνουν επικίνδυνα, αν και κάποια περιστατικά φθάνουν επιτέλους στη Δικαιοσύνη. Συμβαίνει να έχω ζήσει με γάτες κάθε ηλικίας, χρώματος και τσαχπινιάς, αλλά και με σκύλους. Σχεδόν όλα αυτά τα ζώα βρέθηκαν κοντά μου ως αδέσποτα από τον δρόμο και την ανάγκη προστασίας που είχαν. Προσπαθώ επίσης να φροντίζω στο μέτρο του δυνατού και άλλα αδέσποτα. Οφείλω να πω ότι σε μια περίοδο οικονομικής δυσπραγίας η οικονομική επιβάρυνση για τη φροντίδα αυτή είναι σημαντική (ίσως θα έπρεπε να προβλεφθεί κάποια… φορολογική ελάφρυνση!). Αλλά τα ζώα αυτά επιστρέφουν με την τρυφερότητά τους, την ποίησή τους, το βλέμμα τους, τη συμπεριφορά τους, την επικοινωνία τους πολλαπλώς την επιβάρυνση αυτή. Εχοντας αυτήν την προσωπική σχέση με τα ζώα οργίζομαι πραγματικά με τη βάναυση συμπεριφορά σημαντικού μέρους της ελληνικής κοινωνίας απέναντι στα ζώα.

Πρώτα απ’ όλα η Ελλάδα θα πρέπει να είναι ίσως η μοναδική χώρα στην Ευρώπη στην οποία παρουσιάζεται σε αυτή την έκταση το φαινόμενο των αδέσποτων κατοικίδιων ζώων (γάτες, σκύλοι κ.λπ.). Εγώ τουλάχιστον δεν το έχω συναντήσει σε καμιά άλλη ευρωπαϊκή πόλη. Γιατί; Υποθέτω γιατί δεν υπάρχει η απαιτούμενη ιδιωτική ή κρατική φροντίδα και ενδιαφέρον απέναντι στα ζώα. Σε ορισμένες περιπτώσεις υπάρχει η απάνθρωπη περιφρόνηση καθώς ορισμένοι συνέλληνες αφού «χρησιμοποιήσουν» τα κατοικίδια για ορισμένο χρονικό διάστημα στη συνέχεια τα εγκαταλείπουν στον δρόμο. Δεύτερον και ως αποτέλεσμα του μεγάλου αριθμού αδέσποτων, στην Ελλάδα παρατηρείται το αποτρόπαιο θέαμα των τόσο πολλών σκοτωμένων κατοικίδιων ζώων στους δρόμους, θύματα τροχαίων ατυχημάτων και σε ορισμένες (ακραίες;) περιπτώσεις εσκεμμένων πράξεων ασυνείδητων οδηγών. Και βεβαίως υπάρχει η βάρβαρη συμπεριφορά της βίαιης εξόντωσης των ζώων, όπως αυτή που ήλθε στη δημοσιότητα τις τελευταίες ημέρες του άθλιου ιδιοκτήτη ταβέρνας στα Νέα Στύρα Εύβοιας που σκότωσε με βάναυσο τρόπο μια σκυλίτσα μπροστά στα μάτια των θαμώνων. Ωστόσο αν αυτή είναι η θλιβερή πλευρά της ελληνικής πραγματικότητας, η υγιής και πολιτισμένη είναι ότι αυτόπτες μάρτυρες του περιστατικού κατέθεσαν μήνυση και περισσότερα από 2.000 άτομα διαδήλωσαν έξω από την ταβέρνα του δράστη («ΝΕΑ», 22/7).

Είναι προφανές ότι η ελληνική κοινωνία δεν πρέπει και δεν μπορεί να στιγματίζεται από τη βάναυση συμπεριφορά απέναντι στα ζώα και επιπλέον να εκτίθεται διεθνώς (επανειλημμένα έχει ο διεθνής Τύπος ασχοληθεί με το φαινόμενο στην Ελλάδα και σχετικές καταγγελίες έχουν γίνει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή). Ο πρόσφατος σχετικός νόμος για «τα δεσποζόμενα και αδέσποτα ζώα συντροφιάς» (Νόμος 4039/12) θα πρέπει να εφαρμοσθεί πλήρως και με αυστηρότητα. Ας σημειωθεί σχετικά ότι υπάρχει νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ) για την προστασία των ζώων, περιλαμβανομένου και ενός πρωτοκόλλου προσαρτημένου στη Συνθήκη (για το οποίο υπερηφανεύομαι ότι συνέβαλα στη σύνταξη του). Αλλά, πέρα από την εφαρμογή του οποιουδήποτε νόμου, αυτό που χρειάζεται είναι η κινητοποίηση και η ενεργός αντίδραση των ευαίσθητων τμημάτων της κοινωνίας και των πολιτών απέναντι στα φαινόμενα κακομεταχείρισης των ζώων. Και βεβαίως η εκπαίδευση θα πρέπει να παίξει τον ρόλο της εδώ. Το επιχείρημα που λέει ότι σε μια περίοδο κρίσης που υποφέρουν τόσοι άνθρωποι δεν μπορούμε να νοιαζόμαστε για τα ζώα είναι επιεικώς άστοχο. Οι πολίτες που εκδηλώνουν την αγάπη, ευαισθησία, αλληλεγγύη για τα ζώα είναι ακριβώς αυτοί που εκδηλώνουν πολλαπλώς τα ίδια αισθήματα και βαθύτατο ενδιαφέρον για τους συνανθρώπους. Αυτοί που μπορούν να ακούσουν τη φωνή των ζώων ακούνε με μεγαλύτερη προσοχή και καθαρότητα τη φωνή των συνανθρώπων τους. Γιατί τα ζώα διδάσκουν την αγάπη, την τρυφερότητα, την ευαισθησία, την αξία της συνύπαρξης για όλους…

Ο Π.Κ. Ιωακειμίδης είναι καθηγητής Ευρωπαϊκής Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών

Τελευταία Νέα