Υπάρχει η αισιόδοξη οπτική: η βραζιλιάνικη δημοκρατία είναι ζωντανή και θορυβώδης. Αντίθετα με ό,τι συνέβη στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου ή στη Χειμερινή Ολυμπιάδα στο Σότσι, που εξελίχθηκαν σε επίδειξη δύναμης απολυταρχικών καθεστώτων, οι διαδηλωτές καταλαμβάνουν τους δρόμους του Μουντιάλ στη Βραζιλία απαιτώντας κάτι περισσότερο από «άρτον και θεάματα». Υπάρχει και μια δεύτερη αισιόδοξη οπτική: όπως επισημαίνει στη «Λιμπερασιόν» ο βραζιλιάνος ανθρωπολόγος Ζοζέ Σέργιο Λέιτε Λόπες, «το Παγκόσμιο Κύπελλο λειτούργησε ως πυροκροτητής για μία σειρά αξιώσεων και ίσως αυτό να είναι το βασικό κληροδότημά του». «Το ποδόσφαιρο δεν είναι πια το όπιο του λαού» προσυπογράφει ο συνάδελφός του Ρομπέρτο ντε Μάτα. Ποτέ άλλοτε οι Βραζιλιάνοι δεν είχαν ασχοληθεί τόσο με την πολιτική, ποτέ άλλοτε δεν εμφανίζονταν τόσο αυστηροί απέναντι στους κυβερνώντες. Κάποιοι φτάνουν να αναρωτιούνται αν πρέπει ή όχι να στηρίξουν την ιερή σελεσάο. Κάτι πρωτοφανές μετά τη δικτατορία (1964-1985).

Υπάρχει και μια λιγότερο αισιόδοξη οπτική: η παγκοσμιοποιημένη «γιορτή του ποδοσφαίρου» αρχίζει αύριο σε μια χώρα όπου έξι στους δέκα πολίτες θεωρούν τη φιλοξενία του Μουντιάλ ένα πανάκριβο λάθος – με κόστος περίπου 8,5 δισ. ευρώ. Οι εργαζόμενοι στο μετρό του Σάο Πάολο, την πόλη όπου διεξάγεται αύριο το εναρκτήριο ματς Βραζιλία – Κροατίας ανέστειλαν χθες την απεργία που είχαν αρχίσει την περασμένη Πέμπτη, απειλούν όμως να την επαναλάβουν αύριο αν δεν επαναπροσληφθούν οι 42 συνάδελφοί τους που απολύθηκαν εξαιτίας της. Το Κίνημα Αστεγων Εργαζομένων ανακοίνωσε πως δεν θα οργανώσει διαδηλώσεις: έλαβε διαβεβαίωση των Αρχών ότι θα χτιστούν χιλιάδες νέες κατοικίες χαμηλού κόστους. Το Κίνημα Passe Livre (Δωρεάν Μετακινήσεις), όμως, από το οποίο ξεκίνησε το μεγάλο κίνημα διαμαρτυρίας του περασμένου Ιουνίου, δεν δεσμεύεται για τίποτα. Και οι εκπαιδευτικοί απεργούν για 42η ημέρα με το σύνθημα: «Ενας δάσκαλος αξίζει περισσότερο από τον Νεϊμάρ».

ΗΜΙΤΕΛΗ ΕΡΓΑ. Πολλά από τα νέα αεροδρόμια ή τους τερματικούς σταθμούς που άρχισε να φτιάχνει ενόψει Μουντιάλ η Βραζιλία παραμένουν ημιτελή. Ξένοι δημοσιογράφοι αναγκάστηκαν να περιμένουν τη Δευτέρα δύο ώρες για ένα ταξί στο Γκουαρούλος του Σάο Πάολο. Με άλλα λόγια, η προσγείωση απειλεί να είναι απότομη για πολλούς ξένους φιλάθλους. Δεν είναι τυχαίο ότι η πρόεδρος της χώρας Ντίλμα Ρουσέφ ένιωσε υποχρεωμένη να παρακαλέσει τον (φιλόξενο και εγκάρδιο, κατά παράδοση) λαό της να επιδείξει «ευθυμία» και «ευπρέπεια».

Συνολικά 40 εκατ. Βραζιλιάνοι βγήκαν από τη φτώχεια επί διακυβέρνησης Λούλα. Η οικονομική επιβράδυνση όμως απειλεί πλέον τα κεκτημένα της περιόδου εκείνης. Και η Ρουσέφ δεν έχει ούτε το χάρισμα ούτε το έρεισμα του προκατόχου της∙ όταν επιμένει ότι οι δαπάνες για το Μουντιάλ δεν επηρέασαν τις κοινωνικές δαπάνες, αντιθέτως, το Κοινοβούλιο ενέκρινε πρόσφατα την αύξηση του προϋπολογισμού για την παιδεία από το 6,4% στο 10% του ΑΕΠ μέσα στην επόμενη δεκαετία, την ακούν πολύ λίγοι. Οι περισσότεροι Βραζιλιάνοι βλέπουν μόνο την ελεεινή κατάσταση των δημόσιων υπηρεσιών, την αύξηση της εγκληματικότητας, τα ημιτελή έργα με την αποφορά της διαφθοράς και παράλληλα, τα δισεκατομμύρια που δαπανήθηκαν ώστε να χτιστούν ή να ανακαινιστούν 12 στάδια σε ισάριθμες πόλεις, ανάμεσά τους και το Μανάους, μια βιομηχανική πόλη βαθιά μέσα στον Αμαζόνιο, ενώ η FIFA πρότεινε τη διεξαγωγή των αγώνων σε οκτώ πόλεις.

Με απεργίες μέσα στο Μουντιάλ απειλούν πέραν των εργαζoμένων στο μετρό του Σάο Πάολο και εκείνοι στο μετρό του Ρίο.