Κατεβάζει τους θεούς από τον Ολυμπο και τους ανεβάζει στη σκηνή. Δεν τους αφήνει να παιδέψουν τους θνητούς, αλλά τους «παιδεύει» ο ίδιος βάζοντάς τους να βρίσκονται για ένα ολόκληρο 24ωρο στο σανίδι, όσο διαρκεί η νέα του παραγωγή «Μount Olympus» («Ορος Ολυμπος») που έχει ήδη κερδίσει κοινό και κριτικούς από τον Ιούνιο, οπότε έκανε πρεμιέρα στο Βερολίνο. Οσο για τους θεατές; Ε, είναι συνηθισμένοι καθώς δεν είναι η πρώτη φορά που ο ανήσυχος βέλγος εικαστικός, χορογράφος και σκηνοθέτης επιλέγει να ανεβάσει μια πολύωρη παράσταση, από την οποία δεν θα λείπουν ούτε τούτη τη φορά το χιούμορ, η ανατροπή και η πρόκληση. Ο Γιαν Φαμπρ στήνει τον δικό του Ολυμπο απέναντι από τον δικό μας –στη Θεσσαλονίκη –και μας εξηγεί για ποιο λόγο «αποκαθηλώνει» το δωδεκάθεο εν έτει 2015.

Πώς θα περιγράφατε την παράσταση «Ορος Ολυµπος»;

Ενα θαυμαστό και ονειρικό τοπίο στο οποίο ηθοποιοί που θα ξυπνούν και θα κοιμούνται διαδοχικά θα παρουσιάζουν και θα ονειρεύονται τις ουτοπικές τους επιθυμίες, τους φόβους και τα οράματά τους. Η σκηνή του έργου «Ορος Ολυμπος» θα καταληφθεί ώρα με την ώρα από διαφορετικούς χαρακτήρες τραγωδιών και μύθων, που θα συναντιούνται στο πεδίο της μάχης του πολέμου και του έρωτα. Θεοί και ημίθεοι, μυθολογικές μορφές, ήρωες και καθημερινοί άνθρωποι. Ο,τι αφορά τους θνητούς θα βρει τη θέση του σ’ αυτή την παράσταση.

Ποιοι είναι οι ήρωές σας; Στην εποχή µας οι περισσότεροι µοιάζουν να έχουν χάσει την ελπίδα τους στον όποιο Θεό;

Οι ήρωές μου κατοικούν σε μια αυτοεξορία, στην οποία το κοινό έρχεται να τους επισκεφθεί. Είναι οι μαχητές της ομορφιάς, που βρίσκονται σε διαρκή διαμάχη με τη δική τους ύβριν. Μερικές φορές ένα θεϊκό σύννεφο ενέργειας τίθεται σε λειτουργία και υπό την έννοια αυτή επιστρέφουν σε μια τραγωδία, επειδή παραδίδουν την ανθρώπινη ασημαντότητά τους σε αυτήν τη θεία ενέργεια. Διότι η τραγωδία μάς δείχνει το ναυάγιο που κάποτε ήταν ο άνθρωπος, ο οποίος τώρα έχει πέσει θύμα των γυπών και των κυνηγόσκυλων. Η αρχαία ελληνική τραγωδία είναι πάνω από όλα μια ελεγεία για όσα απομένουν μετά τον αρχικό σπαραγμό, όταν ο άνθρωπος έχει καταρρεύσει.

Γιατί επιλέξατε να αφιερώσετε τη νέα σας δουλειά στην αρχαία Ελλάδα;

Ολη μου η δουλειά είναι μια προετοιμασία για τον θάνατο. Το θέατρό μου είναι θέατρο του φαρμακού (σ.σ.: ο κακούργος που μετατρεπόταν σε εξιλαστήριο θύμα): και θα σε φαρμακώσει, και θα σε γιατρέψει. Ο σκοπός του φαρμακού ήταν βαθιά ριζωμένος στην ελληνική κοινωνία. Στη δυτική έχουμε μια λύση για κάθε πρόβλημα, ενώ η ελληνική εξύμνησε το ιδανικό της σύγκρουσης, κι αυτό –κατά τη γνώμη μου –ενσωματώνει σε μεγάλο βαθμό την ουσία του δράματος: όλα περιστρέφονται γύρω από τη σύγκρουση. Είμαι ένας καλλιτέχνης που εξυμνεί τις συγκρούσεις, είτε μέσω των εικαστικών μου έργων είτε μέσω των γραπτών μου είτε μέσω των θεατρικών μου παραστάσεων, διότι μέσα από τη σύγκρουση τρομοκρατώ το μυαλό μου για να σκεφτεί με διαφορετικό τρόπο. Ο ηθοποιός μεταφέρει τη σύγκρουση στο ίδιο του το σώμα. Το δράμα είναι εκεί. Μπορείτε να δείτε ακόμη και σήμερα τις αρχαίες ελληνικές τραγωδίες να συμβαίνουν στην κοινωνία μας. Δημιούργησα αυτή την παραγωγή ωθούμενος από την ανάγκη να σκεφτούμε τι σημαίνει κάθαρση για μας σήμερα σε πολιτικό, κοινωνικό και φιλοσοφικό επίπεδο.

Μήπως επειδή η χώρα µας βρίσκεται διαρκώς στην επικαιρότητα λόγω της οικονοµικής κρίσης;

Αν δείτε τόσο την εικαστική μου δουλειά όσο και τα κείμενά μου της δεκαετίας του 1980, θα παρατηρήσετε ότι η ελληνική μήτρα ήταν πάντα παρούσα. Πρακτικά άρχισα να ασχολούμαι με το συγκεκριμένο εγχείρημα πριν από περίπου τρία χρόνια μαζί με τον γερμανό ειδικό του θεάτρου Χανς Τις Λέμαν και τη σταθερή συνεργάτιδά μου, δραματουργό Μαρία Μάρτενς. Δούλεψα πάνω σε διάφορα κείμενα για τα όνειρα, τους εφιάλτες και την αϋπνία, διότι κατά τη γνώμη μου υπάρχει μια βαθιά σχέση μεταξύ της τραγωδίας και του ονείρου. Επίσης ζήτησα από τον Γερόεν Ολουσλέγκερς –έναν σημαντικό βέλγο συγγραφέα –να ξαναγράψει τις τραγωδίες. Συμπερασματικά, επέλεξα όσες σχετίζονται με την οικογένεια και σ’ αυτές μπορεί να δει κανείς θέματα που αφορούν τον αγώνα γύρω από τη δύναμη, την κοινωνική θέση, την ερωτική πράξη. Κάναμε πρόβες για έναν ολόκληρο χρόνο, κάτι που δεν συμβαίνει πλέον στην Ευρώπη, κι αναζήτησα εκ νέου τη γέφυρα ανάμεσα στην περφόρμανς και στο θέατρο.

Προσπαθείτε να δοκιµάσετε τα όρια των άλλων; Διότι σε µια 24ωρη παράσταση δεν δοκιµάζονται µόνο οι ερµηνευτές, αλλά και οι θεατές.

Οι ηθοποιοί ξεκουράζονται και κοιμούνται σε τακτά χρονικά διαστήματα κατά τη διάρκεια της παράστασης. Οταν κοιμούνται, τα όνειρά τους, η φυσική και πνευματική τους κατάσταση επηρεάζουν τη δράση τους. Κάθε παράσταση αποτελεί εμπειρία και για όσους βρίσκονται πάνω και για όσους βρίσκονται κάτω από τη σκηνή, διότι και το κοινό έχει αποφασιστικό ρόλο, αφού η παράσταση απαιτεί ενεργή εμπλοκή. Απευθύνομαι στις βίαιες παρορμήσεις τους, στα όνειρά τους, στη σφοδρή επιθυμία τους. Κινώ μια διαδικασία αλλαγής μέσω της μεταμόρφωσης όχι μόνο του ηθοποιού αλλά και του θεατή. Το θέατρό μου είναι ένα είδος τελετουργικού καθαρμού και το να μοιραστείς μια 24ωρη εμπειρία σε πραγματικό χρόνο με άλλους ανθρώπους είναι κάτι πνευματικό.

info

Η παράσταση «Ορος Ολυμπος» στις 10/10 στις 19.00 στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης.

Είσοδος 15 ευρώ για 8 ώρες, 20 ευρώ για 16 ώρες και 30 ευρώ για 24 ώρες