Έντυπη Έκδοση
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου του tanea.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
Αν είστε συνδρομητής μπορείτε να συνδεθείτε από εδώ:
Σύνδεση μέλους
Αν θέλετε να γίνετε συνδρομητής μπορείτε να αποκτήσετε τη συνδρομή σας εδώ:
Εγγραφή μέλους
Το ερώτηµα αν ο χώρος παράγει κυκλοφορία ή η κυκλοφορία παράγει χώρο αναφέρεται σε όλη την ιστορία της πόλης. Ο κυκλοφοριακός σχεδιασµός πρέπει να υπηρετεί τη λειτουργία της πόλης, να καθοδηγείται από τον χώρο και να εξυπηρετεί τους στόχους του πολεοδοµικού σχεδιασµού. Χρήσεις γης και µεταφορές είναι σαφώς δύο συστήµατα που αλληλοεπηρεάζονται. Για να είναι το σύστηµα µεταφορών αποτελεσµατικό και αποδοτικό πρέπει να σχεδιάζονται οι χρήσεις γης σε συνάρτηση µε αυτό. Αντίστροφα, για να είναι αποτελεσµατική η λειτουργία της πόλης, πρέπει το σύστηµα µεταφορών να προσαρµόζεται σε αυτήν, µε κατάλληλη χωροθέτηση των δικτύων. Με άλλα λόγια, οι δύο αυτοί τοµείς του σχεδιασµού, η πολεοδοµία και οι µεταφορές, θα πρέπει να θεωρούνται ως ένα ενιαίο σύστηµα, έτσι ώστε να υπάρχουν τα καλύτερα δυνατά αποτελέσµατα για τη λειτουργία των πόλεων.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο στόχος που θα πρέπει να θέσει η στρατηγική της αστικής κινητικότητας είναι κατ' αρχάς η αύξηση των μετακινήσεων με βιώσιμα μέσα, η αναβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής των πολιτών και η μείωση της παραγωγής ρύπων. Η αναβάθμιση αυτή αφορά το δομημένο περιβάλλον μιας πόλης, το αστικό πράσινο και τα υπόλοιπα στοιχεία του δημόσιου χώρου της, όπως επίσης και την ίδια τη γεωμετρία, τη δομή και τα χαρακτηριστικά του αστικού της ιστού, καθώς και το σύστημα των μεταφορών και των ροών των καθημερινών μετακινήσεων. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο πως σε αυτήν την κατεύθυνση, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την αρμόδια Ευρωπαϊκή Γραμματεία, τονίζεται ότι η στρατηγική των μεταφορών δεν μπορεί να λειτουργήσει μόνη της αλλά πρέπει να συνδυάζεται με την πολιτική των χρήσεων γης που τις καθοδηγούν, με την πολιτική για την ενέργεια, με την πολιτική για το κλίμα, με την πολιτική για την κυκλική οικονομία και τη βιωσιμότητα των πόρων, με την πολιτική για την προσβασιμότητα κ.ο.κ.
Στο πλαίσιο αυτό απαραίτητο στοιχείο των Σχεδίων Βιώσιµης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) είναι ο συσχετισµός των χρήσεων γης µε τον κυκλοφοριακό σχεδιασµό, η προώθηση των αστικών αναπλάσεων, η προώθηση της προσβάσιµης αλυσίδας µετακίνησης, η δηµιουργία ολοκληρωµένων δικτύων ήπιας µετακίνησης σε κάθε δήµο, και όχι αποσπασµατικά, η ενίσχυση του αστικού πρασίνου, η ενεργειακή αναβάθµιση του αστικού χώρου. Πλήθος παραδειγµάτων παρόµοιων πολιτικών ενίσχυσης της βιώσιµης κινητικότητας µέσα από ΣΒΑΚ έχουν εφαρµοστεί µε µεγάλη επιτυχία σε ευρωπαϊκές πόλεις και όχι µόνο. Μερικές από τις βέλτιστες πρακτικές που έχουν καταγραφεί είναι: η προώθηση των µεικτών χρήσεων υψηλών πυκνοτήτων γύρω από σταθµούς δηµόσιας συγκοινωνίας, η δηµιουργία περιοχών ήπιας κυκλοφορίας και περιοχών χωρίς αυτοκίνητο, διαµορφώσεις φιλικές στον πεζό και τον ποδηλάτη, σχεδιασµός χώρων πρασίνου και πολλές άλλες. Εν κατακλείδι, τα ΣΒΑΚ είναι η επιτοµή τόσο του συνδυασµένου όσο και του συµµετοχικού σχεδιασµού. Και σαν τέτοια πρέπει να τα θεσµοθετήσουµε, να τα υιοθετήσουµε και να τα προωθήσουµε, µέσω ολοκληρωµένων στρατηγικών και πολιτικών.
Ο Ευθύμιος Μπακογιάννης είναι γενικός γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, επίκουρος καθηγητής ΕΜΠ
