Έντυπη Έκδοση
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου του tanea.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
Αν είστε συνδρομητής μπορείτε να συνδεθείτε από εδώ:
Σύνδεση μέλους
Αν θέλετε να γίνετε συνδρομητής μπορείτε να αποκτήσετε τη συνδρομή σας εδώ:
Εγγραφή μέλους
Συμβολισμούς, πολιτικά μηνύματα και πλούσια ατζέντα, εστιασμένη σε θέματα ασφάλειας και άμυνας που έχουν «ειδικό βάρος» για την ελληνοαμερικανική στρατηγική σχέση, αλλά όχι μόνο, περιλαμβάνει η διπλή επίσκεψη του επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας Μάικ Πομπέο στη Θεσσαλονίκη και την Κρήτη. Σε μια κρίσιμη περίοδο διαμόρφωσης νέων ισορροπιών και συσχετισμών στην Ανατολική Μεσόγειο και σε μια συγκυρία ιδιαιτέρως κομβική για τα ελληνοτουρκικά, ο Πομπέο όχι μόνο επιστρέφει στην Ελλάδα σε διάστημα μικρότερο από έναν χρόνο και περίπου δύο εβδομάδες μετά το ταξίδι του στη Λευκωσία, αλλά και δεν έχει στο πρόγραμμά του την Αγκυρα, «σπάζοντας» άρα τη σχετική παράδοση ετών.
Εξού και η ελληνική πλευρά βλέπει στη συγκεκριμένη κίνηση επιπλέον σημαντική ενίσχυση της θέσης της ελληνικής διπλωματίας στη σταθερή τακτική της να αναδεικνύεται η Ελλάδα ως παράγοντας σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή. Την ώρα που Ελλάδα και Τουρκία έχουν καταρχήν συμφωνήσει να ξαναπιάσουν το νήμα των διερευνητικών επαφών που έκοψε η Αγκυρα το 2016 και οδεύουν προς την οριστικοποίηση ημερομηνίας, αρμόδιες πηγές «διαβάζουν» και στοχευμένο μήνυμα της Ουάσιγκτον προς την Αγκυρα ότι δεν πρέπει να υπερβαίνει τις «κόκκινες γραμμές». Οι Τούρκοι πάντως επιμένουν στις προκλήσεις, όπως φαίνεται από τους όρους που θέτει ο Ερντογάν με επιστολή του προς τους ευρωπαίους ηγέτες.
Η Αθήνα περιμένει επιβεβαίωση της στήριξης των θέσεών της σε όλα τα επίπεδα, ιδίως όμως απέναντι στις τουρκικές προκλήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, ενόσω το Στέιτ Ντιπάρτμεντ έκανε λόγο για «την ισχυρότερη σχέση που έχει υπάρξει μεταξύ των ΗΠΑ και της Ελλάδας εδώ και δεκαετίες». Και ενώ η ελληνική πλευρά προσδοκά η επίσκεψη του αμερικανού υπουργού Εξωτερικών να λειτουργήσει ως προπομπός στρατηγικών αποφάσεων, οι ΗΠΑ θέλουν να δηλώσουν σαφώς το «παρών» στην Ανατολική Μεσόγειο, όπου επιδιώκονται ανακατατάξεις και αλλαγή συσχετισμών. Στην κατεύθυνση αυτή λειτουργεί προφανώς η επιλογή της Σούδας για την κοινή παρουσία και δηλώσεις του Πομπέο και του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη. Η βάση της Σούδας ήταν και παραμένει το «αβύθιστο αεροπλανοφόρων» των αμερικανικών δυνάμεων στην περιοχή, καθώς από εκεί μπορούν να ελέγχουν όλη την Ανατολική Μεσόγειο, τον Εύξεινο Πόντο, την Ερυθρά Θάλασσα, τη Μέση Ανατολή και το Ισραήλ.
Εξοπλισμοί. Θεωρείται βέβαιο ότι στην ατζέντα των συζητήσεων Μητσοτάκη - Πομπέο, που έχουν αναπτύξει στενή προσωπική σχέση με απευθείας τηλεφωνικές επαφές (όπως πιστοποιεί και η φιλοξενία του αμερικανού ΥΠΕΞ στο σπίτι του Πρωθυπουργού στο Ακρωτήρι), θα υπάρξουν και εξοπλισμοί - πέρα από τις βάσεις. Αμερικανικό ενδιαφέρον καταγράφεται άλλωστε για το πρόγραμμα των τεσσάρων νέων φρεγατών και την αναβάθμιση των τεσσάρων φρεγατών τύπου ΜΕΚΟ, όπως έχει εξαγγείλει από τη Θεσσαλονίκη ο Πρωθυπουργός, ενώ είναι επίσης πιθανό οι συζητήσεις να επεκταθούν σε άλλα θέματα που φαίνεται να συγκεντρώνουν αμερικανικό ενδιαφέρον (Ναυπηγεία Σκαραμαγκά και Σύρου, ΕΑΒ κ.λπ.).
Αναμφισβήτητα όμως το επίκεντρο - συμβολικά και ουσιαστικά - της επίσκεψης Πομπέο είναι η Σούδα, περιοχή στρατηγικής σημασίας για την Ουάσιγκτον. Δεν είναι τυχαίο ότι στις 12 Ιουνίου, κατά την επίσκεψή του στην Κρήτη, με τον υπουργό Εθνικής Αμυνας Νίκο Παναγιωτόπουλο, ο αμερικανός πρεσβευτής Τζέφρι Πάιατ χαρακτήρισε τη βάση της Σούδας ως «κόσμημα στο στέμμα της αμυντικής συνεργασίας ΗΠΑ - Ελλάδας».
Ενα «κόσμημα» που εμπλουτίζεται διαρκώς, υπερδιπλασιάζοντας την αξία του στο πέρασμα του χρόνου και ενισχύοντας σαφώς τις δυνατότητές του. Η Σούδα ενισχύεται ακόμα περισσότερο και αναδεικνύεται σε μοναδικής σημασίας εναλλακτική, όσο οι εξελίξεις αναγκάζουν τις ΗΠΑ να σκεφτούν ενδεχόμενη αποδυνάμωση, έως και εγκατάλειψη της βάσης του Ιντζιρλίκ, λόγω της ανησυχητικά «αυτονομούμενης» πολιτικής του τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που απειλεί να την κλείσει ενώ δυναμιτίζει και εμπράκτως το κλίμα με την Ουάσιγκτον, μέσω της συνεργασίας του με τη Ρωσία. «Δεν ξέρουμε τι θα συμβεί με το Ιντζιρλίκ. Ελπίζουμε για το καλύτερο, αλλά πρέπει να προετοιμαζόμαστε για το χειρότερο», ήταν η δήλωση του γερουσιαστή του Ουισκόνσιν και προέδρου της αρμόδιας για την Ευρώπη υποεπιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας των ΗΠΑ Ρον Τζόνσον.
Επιστήμη και τεχνολογία. Στο μεταξύ, για σήμερα προεξοφλείται διμερής συμφωνία για την επιστήμη και την τεχνολογία στη Θεσσαλονίκη, ενώ ο Πομπέο αναμένεται να ρίξει το βάρος και στα ενεργειακά, σε συναντήσεις του με εκπροσώπους του κλάδου. Εξάλλου η παρουσία του αμερικανού ΥΠΕΞ για πρώτη φορά στη Θεσσαλονίκη ερμηνεύεται ως δείγμα του ενδιαφέροντος των ΗΠΑ για τη Βόρεια Ελλάδα και του ρόλου - σταθερότητας και ανάπτυξης - που μπορεί να έχει η Ελλάδα στα Δυτικά Βαλκάνια.
