Είναι ένα από τα βασικά συστατικά της μεσογειακής κουζίνας που πάει με όλα, δηλαδή με φαγητά κατσαρόλας, φούρνου, σχάρας, κρέας, ψάρι, σκέτες πατάτες στον φούρνο. Το δενδρολίβανο μοιάζει με πεύκο που έγινε θάμνος και η γεύση του είναι όπως τη δείχνουν τα φύλλα του: έντονη, με άρωμα καμφοράς και πικρή.
Οι αρχαίοι Ελληνες το θεωρούσαν δώρο της Αφροδίτης. Οι μαθητές φορούσαν στεφάνια από δενδρολίβανο όταν είχαν εξετάσεις, γιατί νόμιζαν ότι βοηθούσε στη συγκέντρωση και στη μνήμη.Παλαιότερα χρησιμοποιούνταν ως λιβάνι, γι’ αυτό και στα ελληνικά το είπαν δενδρολίβανο. Σύμφωνα με ιστορικά στοιχεία, ένα αφέψημα (κοκτέιλ) από δενδρολίβανο, κέδρο και τερβινθίνη ήταν το ελιξίριο νεότητας και στην Ουγγαρία το ονόμαζαν «το νερό της βασίλισσας».

Στη μαγειρική δίνει εξαιρετικά αρώματα, ενώ όταν το «πνίξουμε» στο ξίδι και στο κρασί τους αλλάζει τελείως τη γεύση. Χρησιμοποιείται ακόμη στη φέτα, αλλά και για το κάπνισμα των κρεάτων.

Αναπτύσσεται καλύτερα σε μέρος που το βλέπει ήλιος και δεν χρειάζεται πολύ νερό. Επίσης, θα το βρούμε και σε παραθαλάσσιες περιοχές ως άγριο, καθώς αντέχει στην αλμύρα και στον άνεμο. Η καλύτερη περίοδος για τη συγκομιδή του είναι τον Αύγουστο.

Xρήσεις στην κουζίνα

Τα φύλλα ή ολόκληρο το κοτσάνι μπορούν να χρησιμοποιηθούν φρέσκα, αποξηραμένα, ή κατεψυγμένα. Μπαίνει σε μαρινάτες, ντρέσινγκ για σαλάτες, πουτίγκες και γλυκά.

Συντήρηση

Αποξηραίνουμε σε χώρο σκοτεινό και αεριζόμενο, αφαιρούμε τα φύλλα και τα αποθηκεύουμε σε αεροστεγή δοχεία. Στην κατάψυξη, σε πλαστικά σακουλάκια, συντηρείται για περισσότερους από έξι μήνες.

Μια φορά κι έναν καιρό

Σύμφωνα με τη λαογραφία, το αγγλικό του όνομα (ρόζμαρι) το πήρε από τη Παναγία, η οποία άφησε τον μανδύα της πάνω σε έναν θάμνο. Το επόμενο πρωί τα λουλούδια του θάμνου είχαν γίνει μπλε και από τότε ονομάστηκε «rose of Mary» (ρόζμαρι στα αγγλικά), δηλαδή το ρόδο της Παναγίας.

Στη λειτουργία του οργανισμού

Το ενεργό συστατικό στο δενδρολίβανο, γνωστό ως carnosic acid (CA), μπορεί να προστατεύσει τον εγκέφαλο από το εγκεφαλικό και τη νευροεκφύλιση. Επίσης έχει τα προληπτικά οφέλη στον καρκίνο. Το δενδρολίβανο στα ψητά μπορεί να αναστέλλει τις καρκινογόνες (HCAs) ενώσεις που μπορούν να σχηματιστούν, όταν μαγειρεύεται το κρέας σε υψηλές θερμοκρασίες.

Ποικιλίες

Ροζ δενδρολίβανο Μαγιόρκας

Ερπον της Κορσικής

Ορθιο δενδρολίβανο της Μις Τζέσοπ

Μπλε της Τοσκάνης

Κατασκευές

Το δενδρολίβανο διώχνει τους σκόρους από τις ντουλάπες αλλά και διάφορα έντομα από τις διπλανές γλάστρες.

Αποξηραμένο ως ποτ πουρί στις ντουλάπες επίσης αρωματίζει και απομακρύνει τον σκόρο.

Προσοχή

Οι βλαστοί έχουν έντονη γεύση και ξυλώδη υφή, οπότε βγάλτε από το φαγητό τα ψημένα κλαδάκια, ειδικά εάν προορίζονται να σερβιριστούν σε παιδιά

Συνταγές

Κοτόπουλο με πατάτεςκαι δενδρολίβανο στον φούρνο

1 ολόκληρο κοτόπουλο

1 κιλό πατάτες

1 κουταλάκι μαύρο και πράσινο πιπέρι

3 κλαδάκια (μόνο τα φύλλα) δενδρολίβανο

1 κουταλιά μουστάρδα

λεμόνι

2 σκελίδες σκόρδο

ρίγανη

αλάτι

έξτρα παρθένο ελαιόλαδο

1. Καθαρίζετε τις πατάτες και τις βάζετε στο ταψί. Καψαλίζετε το κοτόπουλο, το πλένετε, το στεγνώνετε και το βάζετε και αυτό στο ταψί.

2. Βάζετε όλα τα υπόλοιπα υλικά σε μπλέντερ (εκτός από το λεμόνι) και τα χτυπάτε. Αλείφετε με αυτό το μείγμα το κοτόπουλο μέσα και έξω και επίσης τις πατάτες.

3. Προσθέτετε μία κούπα νερό και το λεμόνι και ψήνετε στους 190 βαθμούς περίπου μιάμιση ώρα.

4. Σε μια πιατέλα, κόβετε το κοτόπουλο μερίδες και σερβίρετε απευθείας από τον φούρνο.

Λοσιόν από δενδρολίβανο

Βοηθά στον έλεγχο της λιπαρότητας των μαλλιών και ως κομπρέσα τα πρησμένα μάτια.

1 κουταλιά της σούπας φρέσκο ή 1 κουταλιά του γλυκού ξερό δενδρολίβανο

1 φλιτζάνι νερό

Ρίχνουμε το δενδρολίβανο μέσα στο νερό και σιγοβράζουμε για 10 λεπτά. Το αφήνουμε 30 λεπτά να κρυώσει και μετά το σουρώνουμε.