Για χιλιάδες ηλικιωμένους που έφτασαν σε ηλικία συνταξιοδότησης χωρίς να έχουν καταφέρει να συμπληρώσουν τον απαιτούμενο ασφαλιστικό χρόνο, το Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερηλίκων του ΟΠΕΚΑ αποτελεί τη μοναδική σταθερή οικονομική στήριξη. Πρόκειται για μια προνοιακή παροχή που θεσπίστηκε για να καλύψει ένα πραγματικό κενό, τους ανθρώπους που εργάστηκαν περιστασιακά, ανασφάλιστοι ή σε δύσκολες εποχές, και σήμερα βρίσκονται χωρίς σύνταξη.

Το μηνιαίο ποσό του επιδόματος ανέρχεται σε 409,13 ευρώ και καταβάλλεται υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Όπως επισημαίνει στα ΝΕΑ ο οικονομολόγος-φοροτεχνικός Μιχάλης Σπ. Αντωνόπουλος, το κρίσιμο στοιχείο δεν είναι μόνο το ύψος του εισοδήματος, αλλά και το πώς δηλώνονται σωστά τα στοιχεία, ώστε να μη χαθεί το δικαίωμα από λάθος ή παράλειψη.

Η διαδικασία ξεκινά με τον έλεγχο των βασικών προϋποθέσεων. Ο ενδιαφερόμενος πρέπει να έχει συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας του, να μην λαμβάνει σύνταξη από την Ελλάδα ή το εξωτερικό και να πληροί τα προβλεπόμενα εισοδηματικά και περιουσιακά όρια. Σε αρκετές περιπτώσεις, αιτήσεις απορρίπτονται επειδή υπάρχει σύνταξη του ή της συζύγου πάνω από το επιτρεπτό όριο ή επειδή δηλώνεται περιουσία που ξεπερνά τα όρια, ακόμη κι αν δεν αποφέρει εισόδημα.

Απαραίτητη προϋπόθεση είναι και η μακροχρόνια διαμονή στη χώρα. Για τη χορήγηση του επιδόματος απαιτούνται τουλάχιστον 15 έτη μόνιμης και νόμιμης διαμονής στην Ελλάδα, με τα 10 τελευταία να είναι συνεχόμενα πριν από την αίτηση. Το πλήρες ποσό των 409,13 ευρώ καταβάλλεται μόνο σε όσους έχουν συμπληρώσει 35 πλήρη έτη διαμονής, ενώ για λιγότερα χρόνια το επίδομα μειώνεται αναλογικά.

Ιδιαίτερη σημασία έχουν και τα εισοδηματικά κριτήρια. Το ετήσιο ατομικό εισόδημα δεν μπορεί να ξεπερνά τα 4.320 ευρώ, ενώ για τα έγγαμα ζευγάρια το συνολικό οικογενειακό εισόδημα δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 8.640 ευρώ. Στο εισόδημα δεν συνυπολογίζονται συγκεκριμένες παροχές, όπως επιδόματα αναπηρίας ή ανεργίας, γεγονός που συχνά δίνει τη δυνατότητα ένταξης σε άτομα που θεωρούν, λανθασμένα, ότι δεν πληρούν τα κριτήρια.

Παράλληλα, εξετάζονται και τα περιουσιακά στοιχεία. Η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 90.000 ευρώ, ενώ για οχήματα και δίκυκλα το τεκμήριο αντικειμενικής δαπάνης δεν μπορεί να ξεπερνά τις 6.000 ευρώ. Ακόμη και ένα παλιό αυτοκίνητο μπορεί να αποτελέσει λόγο απόρριψης, αν το τεκμήριο δεν έχει ελεγχθεί σωστά.

Πώς κάνετε αίτηση

Η υποβολή της αίτησης γίνεται αποκλειστικά ηλεκτρονικά μέσω της πλατφόρμας gov.gr, με χρήση κωδικών Taxisnet. Τα περισσότερα στοιχεία αντλούνται αυτόματα από τις βάσεις δεδομένων του Δημοσίου, χωρίς να απαιτείται η κατάθεση δικαιολογητικών. Για όσους δεν έχουν εξοικείωση με τις ηλεκτρονικές διαδικασίες, η βοήθεια από ΚΕΠ ή λογιστή θεωρείται σχεδόν απαραίτητη.

Αφού ολοκληρωθεί η αίτηση, ακολουθεί ο έλεγχος από τον ΟΠΕΚΑ. Εφόσον πληρούνται όλα τα κριτήρια, το επίδομα εγκρίνεται και καταβάλλεται από τον επόμενο μήνα της υποβολής. Αν ο δικαιούχος λαμβάνει κάποια μικρότερη παροχή από την Ελλάδα ή το εξωτερικό, τότε καταβάλλεται μόνο η διαφορά μέχρι να συμπληρωθεί το πλήρες ποσό.

Σε περίπτωση απόρριψης, υπάρχει η δυνατότητα υποβολής ένστασης εντός τριών μηνών, με την υπόθεση να επανεξετάζεται από το αρμόδιο όργανο. Η ένσταση μπορεί να αποδειχθεί καθοριστική, ειδικά όταν η αρχική απόφαση βασίζεται σε λανθασμένα ή ελλιπή στοιχεία.

Ποιο εξαιρούνται

  • Όσοι ο/η σύζυγος λαμβάνει σύνταξη άνω των 360,00 ευρώ
  • Οι μοναχοί/ες
  • Έχουν ακίνητη περιουσία άνω των 90.000,00ευρώ
  • Έχουν αυτοκίνητο με τεκμήριο αντικειμενικής αξίας άνω των 6.000,00 ευρώ

Ακατάσχετο και αφορολόγητο

Σημαντικό πλεονέκτημα της παροχής είναι ότι το επίδομα δεν φορολογείται, δεν κατάσχεται και δεν συμψηφίζεται με οφειλές προς το Δημόσιο ή τα ασφαλιστικά ταμεία. Παράλληλα, εξασφαλίζει πρόσβαση στις δημόσιες δομές υγείας μέσω ΑΜΚΑ, για όσους δεν καλύπτονται από άλλο φορέα.

Για πολλούς ανασφάλιστους υπερήλικες, το επίδομα αυτό δεν είναι απλώς μια παροχή, αλλά ο βασικός τους οικονομικός «αέρας» κάθε μήνα.