Τα τελευταία δύο χρόνια έχει ενταθεί η διαμάχη γύρω από τη συμμετοχή του Ισραήλ στη Eurovision, με τις αντιδράσεις να κορυφώνονται ενόψει της διοργάνωσης του 2026 στη Βιέννη. Ήδη η Ισπανία, η Ιρλανδία και η Ολλανδία ανακοίνωσαν ότι θα μποϊκοτάρουν τον διαγωνισμό εάν δεν αποκλειστεί το Ισραήλ, ενώ χώρες όπως η Σλοβενία και η Ισλανδία αφήνουν ανοιχτό το ίδιο ενδεχόμενο.
Η κλιμάκωση αυτή έρχεται στον απόηχο της συνεχιζόμενης στρατιωτικής επιχείρησης στη Γάζα, που ξεκίνησε μετά την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023, με 1.200 νεκρούς. Οι διοργανωτές της Eurovision, η Ευρωπαϊκή Ραδιοτηλεοπτική Ένωση (EBU), ανακοίνωσαν ότι θα αποφασίσουν για τη συμμετοχή του Ισραήλ έως τα μέσα Δεκεμβρίου, έχοντας ήδη παρατείνει την προθεσμία για τη δήλωση συμμετοχών.
Πολιτική και Eurovision
Παρά τους ισχυρισμούς περί «πολιτικής ουδετερότητας», η Eurovision πάντα επηρεαζόταν από την επικαιρότητα. Στο παρελθόν, χώρες αποκλείστηκαν για πολιτικούς λόγους – η Λευκορωσία το 2021, η Ρωσία το 2022, ενώ στη δεκαετία του ’90 η Γιουγκοσλαβία αποκλείστηκε λόγω κυρώσεων του ΟΗΕ.
Ο ιστορικός Ντιν Βούλετιτς τονίζει ότι η περίπτωση του Ισραήλ είναι πιο περίπλοκη, καθώς για χρόνια δεν υπήρχαν κυρώσεις από ευρωπαϊκές χώρες για τις επιχειρήσεις στη Γάζα. «Τώρα όμως η πίεση αυξάνεται», σημειώνει.
Γιατί η Ισπανία παίζει κρίσιμο ρόλο
Η Ισπανία ανήκει στις Big Five χώρες της Eurovision (μαζί με Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία και Ηνωμένο Βασίλειο), που συμβάλλουν οικονομικά καθοριστικά στη διοργάνωση και προκρίνονται απευθείας στον τελικό. Η αποχώρησή της θα προκαλούσε σοβαρό χρηματοδοτικό και θεσμικό πλήγμα.
Ο ειδικός «Dr Eurovision» Πολ Τζόρνταν προειδοποιεί: «Αν μια από τις Big Five αποχωρήσει, μπορεί να καταρρεύσει το οικονομικό μοντέλο της Eurovision».
Η στάση του BBC και άλλων χωρών για την Eurovision
Το BBC δηλώνει ότι «γνωρίζει τις ανησυχίες» αλλά επιμένει πως η Eurovision είναι «γιορτή μουσικής και πολιτισμού». Η Ιταλία και η Γερμανία δεν έχουν ακόμη ξεκαθαρίσει τη στάση τους, ενώ η Αυστρία –ως διοργανώτρια χώρα– έχει δηλώσει ότι θα δεχτεί την απόφαση της EBU.
Η θέση του Ισραήλ
Το κρατικό δίκτυο Kan επιμένει πως «δεν υπάρχει λόγος το Ισραήλ να αποκλειστεί», θυμίζοντας τις πρόσφατες επιτυχίες του στον διαγωνισμό, όπως η νίκη του 2018.
Το διακύβευμα για την Eurovision
Με περισσότερους από 65.000 νεκρούς στη Γάζα, σύμφωνα με τοπικές πηγές, και με τον ΟΗΕ να κατηγορεί πρόσφατα το Ισραήλ για γενοκτονία – κατηγορία που απορρίπτει το Τελ Αβίβ – οι πιέσεις προς την EBU αυξάνονται. Ειδικοί προειδοποιούν ότι η Eurovision, που κλείνει 70 χρόνια ιστορίας, ίσως βρεθεί μπροστά στη μεγαλύτερη κρίση της: «Αν συνεχιστεί το κύμα μποϊκοτάζ, υπάρχει κίνδυνος να καταρρεύσει η ίδια η διοργάνωση», σημειώνουν.
