Η Γαλλία βρίσκεται σε τροχιά νέας πολιτικής κρίσης, καθώς η κυβέρνηση του Φρανσουά Μπαϊρού αναμένεται να χάσει την ψήφο εμπιστοσύνης στη Βουλή σήμερα, τοποθετώντας τον πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν μπροστά σε μια κρίσιμη απόφαση: διατήρηση ή διάλυση της Εθνοσυνέλευσης.

Στις 15:00 τοπική ώρα (16:00 ώρα Ελλάδας), ο Μπαϊρού —πρωθυπουργός λιγότερο από εννέα μήνες— θα υπερασπιστεί στο κοινοβούλιο τον προϋπολογισμό λιτότητας, στοχεύοντας στη μείωση του δημόσιου χρέους που έχει εκτοξευθεί στο 114% του ΑΕΠ.

Η ψηφοφορία στη Βουλή θα πραγματοποιηθεί το βράδυ, αλλά η έκβαση θεωρείται προδιαγεγραμμένη: ο συνασπισμός του Προέδρου Μακρόν δεν διαθέτει πλειοψηφία, ενώ τα κόμματα της αντιπολίτευσης, από την άκρα δεξιά ως την άκρα αριστερά, έχουν ήδη διαμηνύσει ότι θα απορρίψουν την κυβέρνηση.

Η πτώση της κυβέρνησης Μπαϊρού —τέταρτου πρωθυπουργού του Μακρόν από το 2022 και δεύτερου μετά την πρόσφατη διάλυση της Εθνοσυνέλευσης τον Ιούνιο του 2024— θεωρείται αναπόφευκτη. Η γαλλική κοινωνία, βαρύτατα επιβαρυμένη από το δημόσιο χρέος, οδεύει προς ένα νέο κύκλο πολιτικής αβεβαιότητας, με τα κόμματα να στρέφουν το βλέμμα στις προεδρικές εκλογές του 2027.

Ο ίδιος ο Μπαϊρού επέκρινε την στάση των κομμάτων, δηλώνοντας χθες στο μέσο Brut: «Ιδού πολιτικοί σχηματισμοί που όχι μόνο δεν συμφωνούν σε τίποτα, αλλά ακόμα χειρότερα βρίσκονται σε ανοικτό εμφύλιο πόλεμο μεταξύ τους (…) Και βγαίνουν μαζί για να ρίξουν την κυβέρνηση».

Ο Μακρόν βρίσκεται αντιμέτωπος με ένα κοινοβουλευτικό αδιέξοδο. Εξετάζει είτε διαπραγματεύσεις με επιλεγμένα κόμματα για το σχηματισμό κυβέρνησης με νέο πρωθυπουργό που θα έχει την ανοχή της Βουλής, είτε την επιλογή της διάλυσης της Εθνοσυνέλευσης και προκήρυξης εκλογών — μια κίνηση υψηλού ρίσκου λόγω της ιστορικά χαμηλής δημοτικότητάς του.

Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση της Ifop, η δημοτικότητα του Μακρόν βρίσκεται μόλις στο 23%, το χαμηλότερο επίπεδο από το 2017. Παράλληλα, δημοσκόπηση που δημοσιοποιήθηκε χθες δείχνει ότι σε πρόωρες βουλευτικές εκλογές, ο Εθνικός Συναγερμός (RN) —το ακροδεξιό κόμμα της Μαρίν Λεπέν— και οι σύμμαχοί του θα αναδεικνύονταν πρώτοι στον πρώτο γύρο με 33%, αφήνοντας πίσω την αριστερά και το προεδρικό μπλοκ.

Το αμερικανικό γραφείο αναλύσεων Teneo σημειώνει πως «ο διορισμός ενός νέου πρωθυπουργού είναι περισσότερο πιθανός από τις πρόωρες εκλογές», ωστόσο υπενθυμίζει ότι ο Μακρόν έχει δείξει πως μπορεί να προχωρήσει σε απροσδόκητες κινήσεις, όπως η διάλυση της Εθνοσυνέλευσης τον Ιούνιο — επομένως δεν αποκλείεται ένα νέο “σοκ” στο πολιτικό σκηνικό.

Το αδιέξοδο του κεντρικού μπλοκ και οι κόκκινες γραμμές

Απέναντι στην ενισχυόμενη άκρα δεξιά και μια ριζοσπαστική, διαιρετική αριστερά, ο Μακρόν επιχειρεί να διευρύνει το κεντρώο μπλοκ. Εξετάζεται ακόμη και το σενάριο διορισμού πρωθυπουργού αποδεκτού από το Σοσιαλιστικό Κόμμα, με σκοπό να διατηρηθεί η συνοχή με τη δεξιά πτέρυγα της κυβέρνησής του.

Ο ειδικός πολιτικής ανάλυσης Ματιέ Γκαγιάρ του Ipsos εξηγεί: «Το σημερινό πρόβλημα στη Γαλλία είναι ότι κάθε κόμμα έχει κόκκινες γραμμές και αυτές οι κόκκινες γραμμές καθιστούν εντελώς αδύνατο το σχηματισμό ενός συνασπισμού. Δεν υπάρχει πλειοψηφικός συνασπισμός, ένας συνασπισμός που να μπορέσει να διαρκέσει». Συμπληρώνει μάλιστα πως «Δεν υπάρχει πλειοψηφία στη Γαλλία. Κανένα από τα τρία μπλοκ — αριστερό, κεντρώο, ακροδεξιό — δεν έχει εκλογική υποστήριξη για απόλυτη πλειοψηφία».

Κοινωνική αναταραχή και νέα κινητοποιήσεις

Στο φόντο της πολιτικής και δημοσιονομικής κρίσης, η χώρα οδεύει και προς περίοδο έντονης κοινωνικής αναταραχής, με αφετηρία την Τετάρτη. Μια κίνηση που ξεκίνησε μέσω κοινωνικών δικτύων με το σύνθημα «Ας μπλοκάρουμε τα πάντα» και ενίσχυση από συνδικάτα και τη ριζοσπαστική αριστερά, καλεί σε παύση της χώρας, με την πραγματική απήχησή της όμως να παραμένει αβέβαιη.

Επιπλέον, τα συνδικάτα έχουν προκηρύξει εθνική απεργία για τις 18 Σεπτεμβρίου, για να διαμαρτυρηθούν κατά της κυβερνητικής πολιτικής και του σχεδίου προϋπολογισμού του Μπαϊρού, ο οποίος πιθανότατα τότε δεν θα βρίσκεται πλέον στην ηγεσία της κυβέρνησης.