Ο σημερινός Έλληνας πρωθυπουργός παρέστη στις 27 Ιανουαρίου του 2020 σε μια συγκινητική τελετή για να τιμήσει τα 75 χρόνια από τότε που έκλεισε το βάρβαρο ναζιστικό στρατόπεδο του Άουσβιτς.

Όμως σήμερα -και παρ’ όλη την πανδημία- φαίνεται ότι αυτό δεν ήταν αρκετό, αφού ο αντισημιτισμός και στην Ελλάδα (αλλά και στην Ευρώπη) βρίσκεται σε έξαρση. Στην Ελλάδα βεβηλώθηκε στις 10 Οκτωβρίου το εβραϊκό νεκροταφείο της Θεσσαλονίκης.

Και το ίδιο έγινε και στην Αθήνα και τη Ρόδο. Ωστόσο υπάρχει και ένα πιο ανησυχητικό στοιχείο. Από μια πρόσφατη Ευρωπαϊκή έρευνα αποκαλύφθηκε, ότι μόνο το 60% των Ελλήνων πιστεύει ότι το Ολοκαύτωμα ήταν μια «αρνητική εξέλιξη» (Αnti- Semitism in Greece : A country report, 2020).

Επιπλέον, σύμφωνα με μια περσινή έρευνα του Πανεπιστημίου Μακεδονίας (που εκδόθηκε από το ίδρυμα Χάινριχ Μπελ) το 34,63% των Ελλήνων διαφωνεί με τη διδασκαλία του Ολοκαυτώματος στα σχολεία!

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο θα ήταν ωφέλιμο να θυμηθούμε ξανά πώς φθάσαμε  στο φαινόμενο του Ολοκαυτώματος .

Και για μια ακόμη φορά θα θυμίσω εν συντομία τις σκέψεις τις οποίες είχε υποστηρίξει ένας ερευνητής του πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, ο Ντάνιελ Γκολντχάγκεν, όταν το 1988 είχε εκδώσει το βιβλίο « Πρόθυμοι εκτελεστές του Χίτλερ- Οι συνηθισμένοι Γερμανοί και το Ολοκαύτωμα».

Το βιβλίο τούτο υποστηρίζει ένθερμα και τεκμηριωμένα, ότι οι συνηθισμένοι άνθρωποι, οι απλοί Γερμανοί πολίτες από όλες τις κοινωνικές τάξεις , είχαν στηρίξει ενεργητικά (και όχι από αδιαφορία) τη γενοκτονία των Εβραίων!

Ποια ήταν η αιτία εκείνη η οποία είχε κάνει τους περισσότερους Γερμανούς να γίνουν πρόθυμοι εκτελεστές (Willing Executioners) της κτηνώδους βούλησης του Χίτλερ;

Ένας δηλητηριώδης φυλετικός αντισημιτισμός, που είχε τροφοδοτηθεί από τη χριστιανική κουλτούρα, και είχε παγιώσει  την ακράδαντη πεποίθηση  ότι οι Εβραίοι ήταν μια θανάσιμη απειλή για το γερμανικό έθνος!

Ο συγγραφέας, απορρίπτει αιτιολογημένα την εκδοχή ότι οι Γερμανοί στρατιώτες εκτελούσαν απλώς διαταγές και σκιαγραφεί την κλιμακωτή εξέλιξη των διάφορων μέτρων, τα οποία είχαν ενστερνιστεί με θέρμη οι απλοί  Γερμανοί πολίτες :

Δηλαδή τη «Νύχτα των κρυστάλλων», τις ταμπέλες στους δρόμους του Μονάχου και αλλού ( του τύπου: η είσοδος των Εβραίων σε αυτό το μέρος γίνεται με δική τους ευθύνη) κλπ.

Επίσης ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι ο απλός Γερμανός πολίτης ερχόταν καθημερινά σε επαφή με τη φρίκη των στρατοπέδων συγκέντρωσης , αφού μόνο στο Βερολίνο υπήρχαν 645 (Berlin, the country’s capital..was itself the home to 645 camps, 170)!

Kαι ας μη ξεχνούμε βεβαίως, ότι-όχι μόνο οι απλοί πολίτες- αλλά και ο μεγάλος φιλόσοφος Μάρτιν Χάιντεγκερ είχε γοητευθεί από τη ναζιστική ιδεολογία (αναλαμβάνοντας κατά τη διάρκεια της ναζιστικής εξουσίας την Πρυτανεία του πανεπιστημίου και προδίδοντας το δάσκαλό του Χούσσερλ)!

Όμως το πιο εκπληκτικό πράγμα που αναφέρει ο Γκολντχάγκεν είναι το εξής : Οι Γερμανοί στρατιώτες φωτογραφίζονταν μπροστά στους σωρούς των πτωμάτων (των Εβραίων) και ένοιωθαν υπερηφάνεια για αυτό…

Πράγμα το οποίο σημαίνει ότι «έβλεπαν» την εξόντωση ως ηθικό τους καθήκον!

Το παραπάνω βιβλίο υπέστη έντονη κριτική γιατί υποβάθμισε την επίδραση που είχε η Δημοκρατία της Βαϊμάρης στη συνείδηση των Γερμανών ή ότι υπήρχε τεράστια οικονομική κρίση (ανεργία 40%) κλπ

Ωστόσο, είτε συμφωνεί κανείς, είτε διαφωνεί με την παραπάνω ανάλυση ένα πράγμα είναι σίγουρο: η στάση  των «απλών Γερμανών πολιτών» συνέβαλε ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΑ στην επώαση του ναζιστικού φαινομένου!

Και αυτό πρέπει να το θυμόμαστε όλοι, επειδή ακριβώς ο αντισημιτισμός αναζωπυρώνεται και στη χώρα μας !

Γρηγόρης Καλφέλης Καθηγητής της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ  kalfelis@law.auth.gr