Τον περασμένο αιώνα ήταν προτιμότερο να έχεις άδικο συμφωνώντας με τον Σαρτρ παρά δίκιο ακολουθώντας τη σκέψη του Ρεϊμόν Αρόν. Ο συγγραφέας της «Σύγχρονης γερμανικής κοινωνιολογίας» δεν αγαπούσε τις απλουστεύσεις. Ούτε τους -ισμούς. Δεν πίστευε ότι η Ιστορία υπακούει σε μια ακαταμάχητη λογική, όπως ο σύντροφος της Σιμόν ντε Μποβουάρ. Ηταν έτσι πιο δύσκολος, πιο δύσβατος. Και φυσικά ήταν μόνος. Δεν είχε στην αυλή του μια σειρά από φιλοσόφους για να τον υμνούν, όπως ο Ντελέζ, ο Αλτουσέρ, ο Μπουρντιέ, ο Φουκό.

Αλλά εκείνος είχε δίκιο, όχι ο Σαρτρ. Είχε δίκιο όταν έλεγε ότι την Ιστορία την κάνουν οι άνθρωποι, όχι οι ιδεολογίες. «Ο πραγματισμός του Αρόν αφήνει χώρο για τον πρωτόγνωρο και απρόβλεπτο χαρακτήρα των ανθρώπινων παθών» τονίζει στη «Λιμπερασιόν» μια από τις μαθήτριές του, η φιλόσοφος Μπενεντίκτ Ρενό-Μπουλστέξ. Οι ιδέες τον γοήτευαν, αλλά τον δρόμο για να φτάσει σε αυτές δεν τον θεωρούσε «λογικό». Προτιμούσε τον Μακιαβέλι από τον Καντ. Και ο μόνος -ισμός στον οποίο πίστευε ήταν ο ανθρωπισμός του ορθού λόγου, σύμφωνα με την έκφραση της φιλοσόφου Περίν Σιμόν-Ναούμ, εκδότριας των «Απάντων» του.

Σε έναν κόσμο που έχει περάσει από τη στερεά στην αέρια μορφή χωρίς να μεσολαβήσει η υγρή μορφή, η ανάλυση των οικονομικών στοιχείων δεν είναι πλέον ιδιαίτερα χρήσιμη. Είναι καλύτερα να παρατηρούμε προσεκτικά τα γεγονότα και τις χειρονομίες των πρωταγωνιστών της Ιστορίας, όπως μας ζητούσε ο Ρεϊμόν Αρόν. «Η κοινή μοίρα εξακολουθεί να εξαρτάται από τις ενέργειες –λογικές ή μη –των πρωταγωνιστών της Ιστορίας» σημειώνει ένας άλλος από τους μαθητές του μεγάλου φιλοσόφου, ο Πιερ Μανάν.

Το Κυπριακό ήταν ανέκαθεν ένα ζήτημα σύνθετο, με πολλές πτυχές, όπου όμως οι ηγέτες των διαφόρων μερών έπαιζαν πάντα αποφασιστικό ρόλο. Η επίλυσή του έχει προαναγγελθεί πολλές φορές και άλλες τόσες έχει διαψευστεί. Οχι επειδή αυτό επέτασσε μια ακαταμάχητη λογική, αλλά επειδή εκεί οδηγούσαν οι ενέργειες των πρωταγωνιστών. Το ίδιο συνέβη και τώρα. Τόσο στο Μον Πελεράν όσο και στο Κραν Μοντανά, η λύση ήταν εφικτή. Λευκωσία, Αθήνα και Αγκυρα επισήμως την ήθελαν, η Ευρωπαϊκή Ενωση είχε ενεργή ανάμειξη, ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών το είχε πάρει προσωπικά. Αλλά το ναυάγιο δεν απετράπη. Γιατί; Επειδή κάποιοι από τους πρωταγωνιστές, δημοσίως ή υπογείως, υπονόμευαν την πρόοδο.

Το ποιοι ακριβώς το έκαναν και στο όνομα ποιων ακριβώς -ισμών είναι αυτή τη στιγμή συγκεχυμένο. Αυτό είναι ακριβώς το όπλο τους: η σύγχυση, η παραπληροφόρηση, η διασπορά ψευδών στοιχείων, η μετατόπιση ευθυνών, η προπαγάνδα. Και η ευρέως διαδεδομένη άποψη ότι «το Κυπριακό δεν λύνεται», όπως δεν λύνεται το Παλαιστινιακό. Λάθος: όλα λύνονται, αρκεί να υπάρχει πολιτική βούληση, αμοιβαία εμπιστοσύνη και ανθρώπινη χημεία.

«Βρισκόμαστε σε μια «αρονική στιγμή», με την έννοια ότι βρισκόμαστε σε μια πολιτική στιγμή» επισημαίνει ο Μανάν. «Ενώ οι κολόνες που εξασφάλιζαν μια «τάξη» στον κόσμο υποχωρούν, διάφοροι «πρωταγωνιστές» βρίσκουν ένα πρωτόγνωρο πεδίο δράσης. Το «παγκόσμιο σύστημα» εισέρχεται σε μια ρευστότητα και μια ετερογένεια που δεν είχε γνωρίσει εδώ και καιρό». Ας δέσουμε τις ζώνες μας λοιπόν, έρχονται αναταράξεις.

Τελευταία Νέα