Μικρός παράδεισος κάτω από τη γη

Δύο ορόφους κάτω από το έδαφος, τα πιο τυχερά ορφανά του Χαλεπιού κοιμούνται με όση ασφάλεια μπορεί κάποιος σε μια πόλη στην οποία μαίνεται ο πόλεμος εδώ και πέντε χρόνια. Αυτό βέβαια δεν τα εμποδίζει να ξυπνούν συχνά από τις βόμβες που καταστρέφουν ό,τι έχει απομείνει στους δρόμους πάνω από τα κεφάλια τους.

Τα προσέχει ο Ασμάρ Χαλαμπί και η σύζυγός του, η οποία γνωρίζει πολύ καλά και με οδυνηρές λεπτομέρειες τα τραύματα που μπορεί να προκαλέσουν τα εκρηκτικά –έχει στο σώμα της τις ουλές από τον βομβαρδισμό του σχολείου στο οποίο δίδασκε πριν από δύο χρόνια.

Τα δεινά των παιδιών αυτής της συριακής πόλης, τα οποία ζουν υπό το καθεστώς συνεχών βομβαρδισμών εδώ και χρόνια, ήρθαν και πάλι στο φως της δημοσιότητας την περασμένη εβδομάδα από τη φωτογραφία του πεντάχρονου Ομράν Ντακνίς, να κάθεται βουβός και ματωμένος μέσα σε ασθενοφόρο. Οι γονείς του διασώθηκαν ζωντανοί από τα ερείπια του σπιτιού τους στο Χαλέπι. Ομως καθώς οι βομβαρδισμοί των κυβερνητικών αεροσκαφών διαλύουν τα μέρη της πόλης που ελέγχονται από τους αντάρτες, πολλά παιδιά συνεχίζουν να γνωρίζουν τον τρόμο και την απώλεια.

Τα πενήντα παιδιά του ορφανοτροφείου Μουμαγιαζούν (Ξεχωριστά Παιδιά) του Χαλαμπί είναι από τους πιο ευάλωτους ανθρώπους που παραμένουν στο Χαλέπι. Το ορφανοτροφείο μεταφέρθηκε υπόγεια όταν οι συνεχείς βομβαρδισμοί δεν άφησαν πια κανένα περιθώριο για να συνεχισθεί η κανονική ζωή και τώρα πλέον έχει μετατραπεί σε ένα ασφαλές υπόγειο καταφύγιο. Οι ηλικίες των παιδιών κυμαίνονται από 2 έως 14 ετών. Οι γονείς τους έχουν σκοτωθεί ή έχουν παρουσιάσει σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα.

«Εχουν προσαρμοστεί με εξαιρετικό τρόπο σε αυτήν τη σκληρή ζωή» σχολιάζει ο Χαλαμπί στην εφημερίδα «Γκάρντιαν». «Για παράδειγμα, παλαιότερα έτρεμαν όταν άκουγαν το θόρυβο των αεροπλάνων, όμως πλέον θέλουν να βγουν από το κτίριο για να δουν τα αεροσκάφη ή τα ελικόπτερα όταν τα ακούνε να πετούν». Πολλά παιδιά είναι άστεγα, όπως ο δωδεκάχρονος Ομάρ και η δεκατριάχρονη Μουφεντά που βρέθηκαν να κοιμούνται φορώντας κουρέλια στα σκαλιά της πολυκατοικίας όπου βρισκόταν το διαμέρισμα του θείου τους. Τους υποχρέωνε να γυρνούν στην κατεστραμμένη πόλη και να επαιτούν για φαγητό και ψιλά αφότου ο πατέρας τους σκοτώθηκε και η μητέρα τους έπαθε νευρικό κλονισμό και εξαφανίσθηκε. Παρότι ο θείος τους τούς είχε απαγορεύσει να μπαίνουν στο διαμέρισμά του, το κατώφλι του ήταν πιο ασφαλές για τα παιδιά από τους δρόμους.

Το ορφανοτροφείο άνοιξε πέρυσι, όταν ακτιβιστές εξέφρασαν τις ανησυχίες τους για τον αυξανόμενο αριθμό των παιδιών που ζούσαν μόνα στον δρόμο και προσπαθούσαν να τα βγάλουν πέρα. Εχει χώρο για να φιλοξενήσει άλλα 100 παιδιά και διαρκώς καταφθάνουν κι άλλα. «Κάναμε μια έρευνα για τον αριθμό των παιδιών που έχουν χάσει τον έναν ή και τους δύο γονείς τους, και δυστυχώς καταλήξαμε σε μεγάλο νούμερο» εξηγεί ο Χαλαμπί που ήταν έμπορος πριν από τον πόλεμο και δεν έχει δικά του παιδιά.

Τα 25 άτομα που εργάζονται στο ορφανοτροφείο είναι από μάγειροι και άνδρες ασφαλείας έως δάσκαλοι που μαθαίνουν στα παιδιά μαθηματικά, αραβικά, θρησκευτικά και γεωγραφία. Μεταξύ των σημαντικότερων στελεχών του χώρου είναι οι ψυχολόγοι που έχουν και ιδιαίτερα δωμάτια στα οποία προσπαθούν να βοηθήσουν παιδιά όπως η 8χρονη Γιασμίν. Εχοντας χάσει και τη μητέρα και τον πατέρα της, η Γιασμίν έφθασε με έντονο φόβο για το σκοτάδι όταν εθελοντές τη βρήκαν να ζητιανεύει στους δρόμους. Σήμερα είναι πολύ καλύτερα και αποδείχθηκε η καλύτερη μαθήτρια.

«Ειλικρινά όταν φθάνουν τα παιδιά υποφέρουμε μαζί τους επειδή έχουν βιώσει πολύ δύσκολες καταστάσεις» λέει ο Χαλαμπί. «Ομως έπειτα από κάποιους μήνες βελτιώνονται. Στόχος μας είναι να τα προστατεύσουμε και να τα μορφώσουμε ώστε να μπορέσουν να επιτύχουν στο μέλλον». Τη χρηματοδότηση έχει αναλάβει μια φιλανθρωπική οργάνωση που δέχεται και δωρεές από το εξωτερικό. Ο Χαλαμπί και η ομάδα του πέρασαν έξι μήνες ανακαινίζοντας το κτίριο, έφτιαξαν χαρούμενα υπνοδωμάτια και τάξεις.

Ηταν μια εκδήλωση ελπίδας σε μια πόλη στην οποία τα περισσότερα κτίρια έχουν καταστραφεί. Οταν οι βομβαρδισμοί άρχισαν να πληθαίνουν και πολλά μαχητικά χτυπούσαν ακόμα και σπίτια, αγορές, νοσοκομεία και σχολεία, αποφασίσθηκε ότι δεν είναι πλέον ασφαλές το κτίριο. Ετσι τα στρώματα μετακινήθηκαν υπόγεια, μαζί με τις περισσότερες δραστηριότητες των παιδιών –από τάξεις έως και την άθληση. Ετσι τα παιδιά μπορούν να κοιμούνται, να τρώνε και να διαβάζουν με μερικά μέτρα εδάφους πάνω από τα κεφάλια τους.

Οι δάσκαλοι και οι ψυχολόγοι δεν πρέπει να βοηθήσουν τα παιδιά να αντιμετωπίσουν μόνο τα δεινά που έζησαν μέχρι τώρα αλλά και να τα προετοιμάσουν για όσα ίσως ακολουθήσουν καθώς οι μάχες δεν φαίνεται να σταματήσουν σύντομα. «Πρόσφατα ανεβάσαμε ένα θεατρικό έργο προκειμένου να μιλήσουμε για την πολιορκία της πόλης, με ραπ τραγούδια. Τα παιδιά συμμετείχαν με ενθουσιασμό, αν και δεν κατάλαβαν τι ακριβώς σημαίνει πολιορκία» εξηγεί ο Χαλαμπί. Καθώς οι βομβαρδισμοί ενισχύονται, σκέφθηκε να φύγει μαζί με τα παιδιά, αλλά άλλαξε γνώμη. Το Χαλέπι είναι το σπίτι τους, λέει. «Είμαστε σαν μια μεγάλη οικογένεια. Δεν υπάρχει άλλο ορφανοτροφείο εδώ».