Αναζήτηση
Στην κάψα του καλοκαιριού ο Πολιτισμός ανθεί. Την παλλαϊκή αυτή παραδοχή έχει ως αφετηρία το αυγουστιάτικο κουίζ: Ποιος γκουρού, αφού τα είδε όλα καλώς καμωμένα στον Πολιτισμό και βόλεψε ημετέρους (δίκαιος, όνομα και πράγμα), υπέγραψε επέκταση των – επίσημων – διακοπών του, σε 25 ημέρες, από την Κρήτη;
Οι λύτες θα αμειφθούν με πολιτιστικά θαύματα.
Παρακμή, είπατε;«Αξιότιμοι, κυρίες και κύριοι, έμαθα. Μαθαίνεις όταν πρέπει να μάθεις. Μαθαίνεις όταν χρειάζεσαι μια διέξοδο. Μαθαίνεις πάση θυσία». Ο «Πίθηκος του Κάφκα» μιλάει για την πτώση, την κατρακύλα του πολιτισμού των ανθρώπων. Σάμπως δεν τη ζούμε; Εκείνος έμαθε. Εμείς; Ας ξεκινήσουμε από αυτόν τον πίθηκο που εξανθρωπίζεται και μαθαίνει. Και μας προειδοποιεί: εγώ ήμουν άγριο ζώο και ήμουν ελεύθερο. Κι ας μην ήξερα τι θα πει η λέξη ελευθερία. Εσείς βρήκατε τη λέξη και κλειδωθήκατε σε φυλακές. Διότι στην ουσία δεν αγαπάτε τα γύρω σας. Μόνο να βγάζετε λεφτά θέλετε. Αυτός ο –νοήμων –πίθηκος είναι κομβικός στο ρεπερτόριο του Από Μηχανής Θεάτρου, όπως το έπλασε ο Ακις Βλουτής για τη δύσκολη θεατρική σεζόν που ξεκινά όπου να ‘ναι. Ή μάλλον αυτά που λέει και αυτά που εννοεί. Για την έκπτωση του πολιτισμού. Ολες οι παραστάσεις, αρχής γενομένης από τον «Πίθηκο του Κάφκα» του Κόλιν Τίβαν (σε μετάφραση – ερμηνεία Χάρη Αττώνη, σκηνοθεσία Βλουτή), στημένο σαν «φρικ σόου», έμπλεο μουσικής του Σταύρου Γασπαράτου, συνδέονται, όπως μου εξηγεί ο τελευταίος, με μια αίσθηση μεγάλης παρακμής της ανθρωπότητας. Πίντερ, Αλμπι, Κολτές, μια υποψία Σαίξπηρ, όλα. «Διότι οι καλλιτέχνες μυρίζονταν πάντα το κακό που έρχεται, εισέπρατταν τους κραδασμούς και τους μετέτρεπαν σε τέχνη» προσθέτει. Οι ήρωές τους, από τις άκρες της κοινωνίας, μας λένε πως, παρότι νομίζαμε, όλα δεν θα γίνονται καλύτερα. Κάτι πρέπει να κάνουμε γι’ αυτό. Και η απάντηση του Από Μηχανής είναι: «Συναντήσεις». Συναντήσεις καλλιτεχνών, ιδεών, προτάσεων, αναγνώσεων. Οταν «νιώθεις την ανάγκη να σπάσεις την ατομικότητά σου και να συναντηθείς με άλλους. Τώρα είναι η στιγμή της πύκνωσης».
Πάρτι μετά φόβου. «Βάζω στοίχημα πως με κοιτάτε τώρα και δεν μπορείτε να φανταστείτε πως εγώ ζούσα κάποτε μια ήσυχη ζωή». Κάπως έτσι δεν είμαστε όλοι πια; Το έχει προείπει (από τα τέλη του ’50) ο Χάρολντ Πίντερ στο «Πάρτι γενεθλίων» που θα σκηνοθετήσει στο Από Μηχανής ο (και μεταφραστής) Δημοσθένης Παπαδόπουλος. Ενώ στον πολυχώρο Cartel θα στήνει ξανά το σκληρό «Καζιμίρ και Καρολίνα» του Χόρβατ, με τους Βασίλη Μπισμπίκη και Ευτυχία Γιακουμή. Θα το εκφέρει όμως στο «Πάρτι» η Μεγκ – Μίνα Αδαμάκη (από 11 Νοεμβρίου). Ιδωμένο μέσα από το πρίσμα μιας εποχής που λέει: ξέχασε εκείνο που ήσουν. Μαζί με τους Ακι Βλουτή, Φώτη Αρμένη, Αλέξανδρο Μούκανο (του ΚΘΒΕ), Γιώργο Κοψιδά, Δήμητρα Κόκκορη, με σκηνικά – κοστούμια Νίκου Αναγνωστόπουλου. Προτού πάρει τη σκυτάλη το «Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ» του Εντουαρντ Αλμπι (από 3 Φεβρουαρίου), σε σκηνοθεσία Γιώργου Κιμούλη, μετάφραση Τζένης Μαστοράκη, με τους Ακι Βλουτή, Νίκη Παλληκαράκη, Σαράντο Γεωγλερή, Τζωρτζίνα Λιώση. Και αρχίσει να αφουγκράζεται τις ρωγμές του κοινωνικού ιστού, μέσα από το τρίτο σχεδίασμα του «Ματωμένου γάμου» του Λόρκα, ο δραστήριος Κωνσταντίνος Ντέλλας (φωτογραφία –στον οποίο οφείλουμε το εξαιρετικό «Ο έλλην βρυκόλαξ» και τις αγρυπνίες Χριστουγέννων, Αποκριάς, Μεγάλης Παρασκευής στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά), από 12 Φεβρουαρίου, σε μετάφραση Δημήτρη Τσεκούρα και μουσική Cayetano.
Εμφυλιακά… Παραμονές του πρόσφατου δημοψηφίσματος, έρχονται αντιμέτωποι «με την ηθική του ελέους» δυο φίλοι συνειδητοποιώντας πως οι παππούδες τους ήταν αντίπαλοι στον Εμφύλιο, καθώς διαβάζουν μαζί την «8η ημέρα» του Βίργκιλ Γκεοργκίου, που φέρνει στο Από Μηχανής (από 23 Σεπτεμβρίου, κάθε Κυριακή στις 13.00) ο Ηλίας Κουνέλας, μαζί με τον Παναγιώτη Καμμένο. Δύο μονόπρακτα της Ρουμάνας Αλεσάντρα Μπαντέα (σε μετάφραση Βένιας Σταματιάδη) υπό τον κοινό τίτλο «No man’s land», σε σκηνοθεσία του νεότατου Γιώργου Λύρα, θα βρουν στέγη από 19 Οκτωβρίου, ενώ ακολουθούν οι «Μηχανικοί καταρράκτες» της Σώτης Τριανταφύλλου (από 24 Οκτωβρίου), σε σκηνοθεσία, απόδοση, μουσική επιμέλεια Σταμάτη Πατρώνη. Το καλοκαίρι του 2009, στη Ρωσία, ένας άνδρας μπήκε σε μπαρ, γδύθηκε και άρχισε να ουρλιάζει στη σερβιτόρα να τον σκοτώσει. Ιδού ο νέος… Αμλετ, ή «Γκάμπλετ» κατά τη ρωσική εκφορά, που προτείνει ο Αδάμ Ηλίας, από 31 Οκτωβρίου. Να κλείσουμε όμως με την ιστορία ενός ήσυχου και υπάκουου μαθητή που δολοφόνησε τους γονείς του για να ακολουθήσει ανενόχλητος τον δικό του δρόμο. Στο «Roberto Zucco» του Μπερνάρ-Μαρί Κολτές (από 16 Ιανουαρίου), κατά Ελισάβετ Θεοδώρου. Ισως, τελικά, όλα αυτά καταλήγουν σε εκείνο τον γιο που περιγράφει, «με τετράξανθα μάτια και γαλάζια μαλλιά», ο Τζορτζ στο «Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ» του Αλμπι. Οτι το νέο τέρας, που (δεν) θα γεννηθεί, είναι ήδη γεννημένο στο μυαλό μας.
Κάτι γίνεται. Ή, μάλλον, δεν γίνεται. Οι πληροφορίες για το αβέβαιο – ή διαφοροποιούμενο, έστω – μέλλον μεγάλων (θεατρικών και μη) χώρων της Αθήνας φθάνουν ασθμαίνουσες. Το Θέατρο Badminton φαίνεται πως δεν αντέχει να λειτουργήσει πλέον (έχουν μείνει άλλωστε στον αέρα και οι υποσχέσεις για άδειες αξιοποίησης του χώρου 25 στρεμμάτων, με εστιατόριο, καφετέριες, σινεμά που θα το στήριζαν οικονομικά). Το Μέγαρο Μουσικής, που πέρασε πλέον στο Δημόσιο, πλην τριών συμβατικών υποχρεώσεων (συναυλίες της Φιλαρμονικής του Ισραήλ, της Κονσέρτγκεμπαου του Αμστερνταμ και της Φιλαρμονικής του Βερολίνου, Σεπτέμβριο και Οκτώβριο – χορηγία Ελληνα του εξωτερικού που θέλει να παραμείνει ανώνυμος) και του «Γύρου του κόσμου σε 80 ημέρες», για τρίτη χρονιά, δεν εκπέμπει σήμα προγράμματος και λειτουργίας. Το Παλλάς, στο οποίο κατά τις γιορτές τα Αθηναϊκά Θέατρα θα ανεβάσουν βαριετέ με τη Μαρινέλλα (φωτογραφία) και τον Τάκη Ζαχαράτο, σε σκηνοθεσία Σταμάτη Φασουλή, από τον Ιανουάριο, τουλάχιστον για το 2017 και το 2018, θα το νοικιάσουν πια στον επιχειρηματία Γιάννη Κεντ της ξενοδοχειακής αλυσίδας Aquis Hotels & Resorts (από τους επενδυτές του fund που εξαγόρασε τον Αστέρα της Βουλιαγμένης και συνεργάτη σεΐχη των Αραβικών Εμιράτων), για να διοικείται καλλιτεχνικά, κατά πληροφορίες, από τον ανιψιό του Πάνο. Πρώτη παραγωγή, από τον Φεβρουάριο, φαίνεται ότι θα είναι το θρυλούμενο καιρό τώρα μιούζικαλ «Τζένη Βάνου», με τη Φωτεινή Δάρρα! «Η ζωή αλλάζει δίχως να κοιτάζει τη δικιά σου μελαγχολία…».
