Αναζήτηση
Αντί να θεωρήσουμε εκ προοιμίου αγεφύρωτες τις διαφορές ανάμεσα στη λογοτεχνία και τη δημοσιογραφία ή να αναφέρουμε παραδείγματα σπουδαίων συγγραφέων όπως ο Ερνεστ Χέμινγουεϊ και ο Νόρμαν Μέιλερ ή ο Σπύρος Μελάς και ο Μ. Καραγάτσης που είχαν «σταδιοδρομήσει» και ως δημοσιογράφοι, να περιοριστούμε στη μνεία ενός πολύ εύγλωττου περιστατικού. Ουδείς αμφιβάλλει ότι η Ελένη Βλάχου υπήρξε μια βετεράνος της δημοσιογραφίας και ο Κώστας Ταχτσής ένας πεζογράφος που, με το «Τρίτο στεφάνι» κυρίως, έχει καταχωρισθεί στον διαρκώς ανανεούμενο, όσον αφορά το αναγνωστικό ενδιαφέρον, κορμό της ελληνικής λογοτεχνίας. Με τον καθωσπρεπισμό που διέκρινε την πρώτη και την εριστικότητα που χαρακτήριζε τον δεύτερο, μάλλον σε εκρηκτική θα πρέπει να είχε εξελιχθεί οποιαδήποτε συνάντησή τους –αν είχε υπάρξει.
Ομως, σχεδόν ογδόντα χρόνια αργότερα, εξίσου πολύτιμα μπορεί να λογαριάζονται τα κείμενά τους. Σε μια σημείωσή της, με ημερομηνία 15 Αυγούστου 1940, γράφει η Ελένη Βλάχου: «Με καΐκι από τη Μύκονο, μια αθηναϊκή συντροφιά πάμε στην Πάρο και στην Αντίπαρο. Στην εκκλησία και στις σπηλιές. Οταν γυρίσαμε πίσω, βρήκαμε τον κόσμο ανάστατο για τον τορπιλισμό της “Ελλης” στο λιμάνι της Τήνου. Γυρίσαμε στην Αθήνα. Τέλος η Μύκονος, τέλος η παλιά ζωή, τέλος η ειρήνη». Πρόκειται για το ίδιο περιστατικό που θα μεταφερθεί είκοσι χρόνια αργότερα σε μια κορυφαία σελίδα του «Τρίτου στεφανιού» –μεταξύ μας, σχεδόν όλες του οι σελίδες κορυφαίες είναι.
Η συγκινητικά καταγραμμένη πληροφορία της Ελένης Βλάχου θα ενσωματωθεί στο μυθιστόρημα ως ενδοοικογενειακό πρόβλημα. Πιο συγκεκριμένα, όταν η μία από τις δύο ηρωίδες, η Νίνα, θα μεταφέρει το «χαμπάρι» για τον τορπιλισμό της «Ελλης» και η θεία της, η Κατίγκω, ακούγοντάς τη να το λέει, θα λιποθυμήσει γιατί ο γιος της, ο Τάκης, ήταν σημαιοφόρος στο «Ελλη».
Μην αναρωτιόμαστε λοιπόν για το ποια είναι η σημαντικότερη, η λογοτεχνία ή η δημοσιογραφία.
Βεβαίως ένα περιστατικό για να διασωθεί, για να μείνει «για πάντα», χρειάζεται να καταχωρισθεί σε μια ιστορία –να επέμβει δηλαδή η λογοτεχνία. Αφού όμως έχει διασωθεί ως πληροφορία που είναι δουλειά της δημοσιογραφίας.
