Τρομοκρατία, κοινωνικές εντάσεις, επιθέσεις εναντίον αστυνομικών από διαδηλωτές, χούλιγκαν, απειλές, φόβος, ανασφάλεια: Ζει άραγε η Γαλλία την τέλεια καταιγίδα; Οχι, τονίζει σε συνέντευξη που έδωσε αυτή την εβδομάδα στη «Ρεπούμπλικα» ο γάλλος ιστορικός και κοινωνιολόγος της πολιτικής Μαρκ Λαζάρ. Τα θεμέλια του κράτους είναι γερά. Η χώρα γνωρίζει όμως μια αδιαμφισβήτητη παρακμή. Η κρίση ταυτότητας είναι όλο και πιο έντονη. Τα ρήγματα όλο και πιο βαθιά. Και ορισμένες ομάδες νέων, πάντα από καλή οικογένεια, έχουν αρχίσει εδώ και τουλάχιστον τρία χρόνια να ριζοσπαστικοποιούνται. Οι εικόνες παραπέμπουν στην Ιταλία του 1977, λέει ο 64χρονος καθηγητής. Σήμερα, οι διαδηλωτές εξεγείρονται κατά της λιτότητας, της έλλειψης μέλλοντος, της παραδοσιακής πολιτικής. Μισούν την Αριστερά περισσότερο από τη Δεξιά, καθώς θεωρούν ότι τους πρόδωσε. Θέλουν να καταστρέψουν τον καπιταλισμό. Το επόμενο βήμα για το πιο ακραίο, αλλά καλά οργανωμένο κομμάτι των εξεγερμένων είναι να πάρουν τα όπλα.

Κατά μία έννοια, ήδη τα έχουν πάρει. Ο εμπρησμός ενός περιπολικού δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ακριβώς ειρηνική ενέργεια. Οπως έχουν πάρει τα όπλα και κάποιοι εξεγερμένοι(;) στην Ελλάδα. Ο εμπρησμός (για πολλοστή φορά) ενός λεωφορείου και ενός τρόλεϊ στην οδό Πατησίων δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ακριβώς πολιτική πράξη διαμαρτυρίας. Και οι βόμβες μολότοφ που πετούσαν άγνωστοι(;) από το Πολυτεχνείο εναντίον αστυνομικών δεν περιλαμβάνονται μάλλον στα εργαλεία της ειρηνικής μάχης κατά του καπιταλισμού. Η διαφορά ανάμεσα στις δύο χώρες είναι ότι η βία στη Γαλλία είχε για ένα μεγάλο διάστημα υποχωρήσει, αν δεν είχε εξαφανιστεί εντελώς. Στην Ελλάδα, αντίθετα, ήταν πάντα στην πρώτη γραμμή. Κυρίαρχη, αποδεκτή, «νομιμοποιημένη». Και τα θεμέλια του κράτους δεν είναι εδώ τόσο γερά.

Η άλλη διαφορά είναι ότι η βία εδώ δεν ξαφνιάζει κανέναν. Οταν καίγονται λεωφορεία, απλώς αλλάζει η διαδρομή τους. Η κυβέρνηση έχει άλλωστε σοβαρότερα πράγματα να κάνει: να καταγγείλει ή να χλευάσει τους δεξιούς, τους ακροδεξιούς που συνεργάζονται με τους δεξιούς, τους μενουμευρωπαίους που καθοδηγούνται από τους δεξιούς. Το μέτρημα των ειρηνικών διαδηλωτών του «Παραιτηθείτε» έχει μεγαλύτερη σημασία γι’ αυτήν από την καθημερινή δράση των κουκουλοφόρων. Στ’ αλήθεια, τι σημασία έχει πόσες ακριβώς χιλιάδες βρέθηκαν προχθές στο Σύνταγμα; Η τελευταία συγκέντρωση του ΣΥΡΙΖΑ πριν από το περσινό δημοψήφισμα, στην οποία ο Πρωθυπουργός φώναξε Οχι πιο δυνατά από ποτέ, ήταν σαφώς μεγαλύτερη από εκείνες του Ναι. Και;

Αντί να αναζητούν έμπνευση από το γαλλικό «Αλονζανφάν», οι έλληνες σύντροφοι θα μπορούσαν να στραφούν στο παράδειγμα της Ισπανίας (που στο κάτω κάτω έχει πιο πολλά κοινά στοιχεία με τη δική μας περίπτωση, όπως το ύψος της ανεργίας). Η κοινωνία αυτή έχει λύσει τους λογαριασμούς της με τη βία. Η Ακροδεξιά είναι αμελητέα. Και η ριζοσπαστική Αριστερά δεν διανοείται καν να συζητήσει μια συνεργασία με τους εθνικιστές της Δεξιάς. Ο αρχηγός της, ο Πάμπλο Ιγκλέσιας, θεωρεί αντίθετα ότι ο καλύτερος πρωθυπουργός που έχει περάσει μετά την πτώση του Φράνκο είναι ο σοσιαλδημοκράτης Θαπατέρο. Και ότι ο Μαρξ και ο Ενγκελς ήταν στην πραγματικότητα σοσιαλδημοκράτες.

Η Ισπανία οδεύει λοιπόν μάλλον προς μια σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση παρά προς μια ένοπλη εξέγερση. Τι βαρετό!