Ο Γιώργος Σταθάκης στα «ΝΕΑ»: «Δημοσιονομικό μαξιλάρι μέχρι το 2018»

Η ίδρυση ενός Κέντρου Εξυπηρέτησης Επιχειρήσεων βρίσκεται στον σχεδιασμό του υπουργείου Οικονομίας για τη διευκόλυνση των υποψήφιων επενδυτών. Ο αρμόδιος υπουργός Γιώργος Σταθάκης με συνέντευξή του στα «ΝΕΑ» επισημαίνει ότι προτεραιότητα της κυβέρνησης είναι και η δημιουργία Αναπτυξιακού Ταμείου, κάτι που θα γίνει μετά την ψήφιση του αναπτυξιακού νόμου τις επόμενες εβδομάδες. Ο Γιώργος Σταθάκης δεν κρύβει ότι θα ήθελε να παραμείνει στο υπουργείο Οικονομίας όσο τον περιβάλλει με εμπιστοσύνη ο Πρωθυπουργός και εκτιμά ότι η κυβέρνηση θα εξαντλήσει την τετραετία, εκτός αν υπάρξει ανάγκη, «οπότε θα ζητήσουμε εκλογές».

Tα μηνύματα που έχουμε από όλες τις πλευρές παραπέμπουν στην επιτυχή ολοκλήρωση της αξιολόγησης στο προσεχές τακτικό Eurogroup. Το παρελθόν όντως μας έχει διδάξει ότι μπορεί να υπάρξουν εκπλήξεις, δεδομένης και της εμπλοκής στο ζήτημα πολλών πλευρών με διαφορετικές προσεγγίσεις. Το τελευταίο διάστημα όμως οι προσεγγίσεις αυτές έχουν πλησιάσει και δεν θα υπάρξουν δυσάρεστες ανατροπές.

Δεν πρόκειται απλώς για μια γενική αισιοδοξία αλλά για αποτέλεσμα προσεκτικής ανάγνωσης των στοιχείων και διάγνωσης των προοπτικών της οικονομίας. Σας θυμίζω ότι σε σχέση με το βασικό σενάριο της συμφωνίας του Ιουλίου, που έκανε λόγο για πρωτογενές έλλειμμα 0,25% του ΑΕΠ το 2015, επιτύχαμε να έχουμε πλεόνασμα 0,7% –δηλαδή υπέρβαση σχεδόν κατά μία ποσοστιαία μονάδα, δηλαδή 1,8 δισ. ευρώ. Οι δε προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις φετινές επιδόσεις της οικονομίας βελτιώνονται σταθερά: το φθινόπωρο γινόταν λόγος για ύφεση 1,3%, στις αρχές του έτους για 0,7% και τώρα μόλις για 0,3%. Αρα φέτος πιθανότατα θα υπάρξει εκ νέου υπεραπόδοση της οικονομίας και εκ νέου υπέρβαση των δημοσιονομικών στόχων. Θα δημιουργήσουμε έτσι μέχρι το 2018 ένα σημαντικό δημοσιονομικό μαξιλάρι, που θα διευκολύνει στην επίτευξη του τότε στόχου. Εξάλλου, όσο η χώρα και η οικονομία της βρίσκονται σε πρόγραμμα, οι δημοσιονομικές επιδόσεις επαναξιολογούνται σε τακτική βάση. Αρα ο νέος μηχανισμός δεν είναι παρά η θεσμοθέτηση μιας λειτουργίας που επί της ουσίας ήδη επιτελείται.

Αν μπορούσαμε να διακρίνουμε δύο κλάδους στους οποίους αποδίδουμε απόλυτη προτεραιότητα, είναι της Αγροδιατροφής και των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνίας, ενώ στο επίκεντρο βρίσκονται επίσης τα επιχειρηματικά δίκτυα, η νεανική επιχειρηματικότητα, η κοινωνική οικονομία, οι καινοτόμες επιχειρήσεις και οι νέοι επιστήμονες. Ο Νόμος λειτουργεί κατά βάση με φορολογικά κίνητρα, προβλέπει απλοποίηση των διαδικασιών αξιολόγησης-ελέγχου, βέλτιστο συντονισμό με άλλα προγράμματα ενίσχυσης (π.χ. ΕΣΠΑ), ενώ δίνει έμφαση στην απασχόληση που θα δημιουργείται από κάθε επένδυση ως βασικό κριτήριο αξιολόγησης των προτάσεων. Προβλέπει, επίσης, σταθερό φορολογικό καθεστώς για τις πολύ μεγάλες επενδύσεις.

Αναφέραμε ήδη τον Αναπτυξιακό Νόμο αλλά αυτός είναι μόλις ένας από τους παράγοντες που θα υποστηρίξουν την ανάκαμψη. Προσθέστε ακόμα τα νέα προγράμματα ΕΣΠΑ, τη σημαντική βελτίωση των συνθηκών χρηματοδότησης στην πραγματική οικονομία (επιστροφή waiver στις τράπεζες, ένταξη στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, αποπληρωμή οφειλών Δημοσίου προς ιδιώτες), τις επενδύσεις που θα ενεργοποιηθούν μέσω του σχεδίου Γιούνκερ και τις ευεργετικές συνέπειες που θα έχει η ρύθμιση για το χρέος. Ολα αυτά θα ενισχύσουν τη δυναμική που ήδη διαθέτει η οικονομία, έπειτα από πολλά χρόνια συμπίεσης της ζήτησης και αβεβαιότητας και με αιχμή του δόρατος τον τουρισμό, όπου όλες οι ενδείξεις παραπέμπουν σε νέα ρεκόρ αφίξεων και εισπράξεων. Θυμίζω, τέλος, ότι προχωράμε άμεσα στην ενεργοποίηση του Αναπτυξιακού Συμβουλίου και στην παρουσίαση του αναπτυξιακού σχεδίου, όπου θα περιγράφεται αναλυτικότερα η στρατηγική για τα επόμενα χρόνια.

Το αναπτυξιακό σχέδιο αφορά το σύνολο της οικονομίας και άρα εμπλέκει σχεδόν όλα τα υπουργεία. Προφανώς το υπουργείο Οικονομίας έχει να παίξει σημαντικό ρόλο και από τη θέση αυτή θα συνεχίσω να συμβάλλω όσο με περιβάλλει με την εμπιστοσύνη του ο Πρωθυπουργός. Επαναλαμβάνω όμως ότι παράλληλα με την παρουσίαση του αναπτυξιακού σχεδίου θα ενεργοποιηθεί και το Αναπτυξιακό Συμβούλιο, το οποίο θα λειτουργεί επιβοηθητικά, συμβουλευτικά και συντονιστικά, συνδέοντας την κεντρική διοίκηση με την επιστημονική κοινότητα και επιδιώκοντας τη μετουσίωση των πολιτικών επιλογών σε συγκεκριμένες προτάσεις που θα υλοποιούν τον αναπτυξιακό σχεδιασμό.

Για πλήθος λόγων –θα αναφερθώ επιγραμματικά στους σημαντικότερους. Πρώτα πρώτα διαθέτουμε εξαιρετικά πλούσιο ανθρώπινο κεφάλαιο, με έναν στους δύο νέους να είναι απόφοιτος πανεπιστημίου. Πρόκειται για μια αναγκαία συνθήκη ώστε η οικονομία να προσανατολιστεί προς τομείς υψηλής προστιθέμενης αξίας, όπως επιδιώκουμε. Η γεωγραφική θέση της χώρας προσφέρει, επίσης, ισχυρά συγκριτικά πλεονεκτήματα σε πλήθος κλάδων –από τον τουρισμό και το αγροδιατροφικό σύμπλεγμα, μέχρι τη ναυτιλία και τα συστήματα εφοδιασμού (logistics). Επιπλέον, η κρίση των προηγούμενων ετών οδήγησε σε υπερβολική διόρθωση μιας σειράς οικονομικών παραμέτρων, από τις τιμές των ακινήτων μέχρι το ύψος της εγχώριας ζήτησης.

Τα επόμενα χρόνια οι υπερβολές είναι λογικό να διορθωθούν και άρα θα υπάρξει αισθητή ανάκαμψη. Η κυβέρνηση προωθεί, επίσης, πλήθος θεσμικών παρεμβάσεων υπέρ της διαφάνειας και της ενίσχυσης του υγιούς ανταγωνισμού σε πλήθος κλάδων. Σε άλλες περιπτώσεις αυτό αναμένεται να λειτουργήσει υπέρ των εγχώριων μικρομεσαίων επιχειρήσεων (που μέχρι τώρα δεν είχαν πρόσβαση) και σε άλλες θα διαμορφώσει ένα πεδίο με σαφείς και προβλέψιμους κανόνες για όσους δραστηριοποιηθούν. Στην κατεύθυνση αυτή λειτουργεί και η πρόβλεψη του νέου Αναπτυξιακού Νόμου για σταθερό φορολογικό καθεστώς.

Βρισκόμαστε, τέλος, σε διαδικασία ταχείας υλοποίησης του νόμου απλοποίησης των διαδικασιών σύστασης και αδειοδότησης επιχειρήσεων. Με την ολοκλήρωση της νομοθέτησης των νέων κανόνων, θα προχωρήσουμε στην ίδρυση Κέντρου Εξυπηρέτησης Επιχειρήσεων, όπου όλες οι απαιτούμενες διαδικασίες θα συγκεντρώνονται σε ένα σημείο.

Η ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης είναι σημαντική για δύο λόγους: αφενός αφορά περίπου το 70% όσων προβλέπει η συμφωνία του περασμένου καλοκαιριού, αφετέρου ενεργοποιεί τη συζήτηση για το χρέος. Κατά συνέπεια το μεγαλύτερο μέρος όσων συμφωνήθηκαν έχει ήδη πραγματοποιηθεί, το πρόβλημα αντιμετωπίζεται στην πηγή του (χρέος) και δεν βλέπω λόγο οι δανειστές να ζητήσουν πρόσθετα μέτρα.

Η συμφωνία του καλοκαιριού αποτέλεσε την αφετηρία μιας πορείας σταδιακής οικοδόμησης εμπιστοσύνης. Οι δύο κύκλοι υλοποίησης προαπαιτούμενων ενεργειών το φθινόπωρο, η επιτυχημένη κεφαλαιακή θωράκιση των τραπεζών τα Χριστούγεννα και η ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης τώρα, είναι όλα βήματα σε αυτή την πορεία. Πλέον θεωρώ ότι υπάρχει αμοιβαία εμπιστοσύνη.

Αποδείξαμε το 2015 ότι δεν φοβόμαστε να εκτεθούμε στην κρίση των πολιτών. Αυτό ισχύει και τώρα. Αν υπάρξει ανάγκη θα ζητήσουμε και είμαι βέβαιος ότι θα κερδίσουμε ξανά την επιδοκιμασία τους. Δεν βλέπω όμως να προκύπτει τέτοια ανάγκη μέχρι το φθινόπωρο του 2019, οπότε εξαντλείται η θητεία της παρούσας Βουλής.

Εχουμε δεσμευθεί για την ολοκλήρωση συγκεκριμένων ιδιωτικοποιήσεων, που είχαν ήδη δρομολογηθεί από προηγούμενες κυβερνήσεις. Η συμφωνία του καλοκαιριού προβλέπει, επίσης, τη δημιουργία ενός ταμείου αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας, το οποίο τις επόμενες δεκαετίες θα διαχειρίζεται τα περιουσιακά στοιχεία του Δημοσίου. Μέρος των εσόδων που θα αποκομίσει θα κατευθυνθεί στην αποπληρωμή του χρέους, ενώ άλλο μέρος θα χρηματοδοτήσει δαπάνες υποστήριξης της ανάπτυξης. Αρα ζητούμενο είναι η βέλτιστη αξιοποίηση της περιουσίας του Δημοσίου και όχι η πάση θυσία εκχώρησή της σε ιδιώτες. Τέτοιου είδους ιδεολογικές αγκυλώσεις σίγουρα δεν χαρακτηρίζουν εμάς, αλλά φοβάμαι ότι κυριαρχούν στην αξιωματική αντιπολίτευση.

Ο νέος φορέας θα προκύψει μέσα από συγχώνευση διαφορετικών εργαλείων και θεσμών, όπως το ΕΤΕΑΝ και το ΤΑΝΕΟ και θα λειτουργεί μέσα από διαφορετικούς τομείς, εξειδικευμένους στην παροχή διαφορετικών προϊόντων. Σημαντικό είναι, επίσης, να καλλιεργήσουμε συνέργειες με τους διεθνείς αναπτυξιακούς Οργανισμούς, που δραστηριοποιούνται πλέον στη χώρα μας.

ΚΟΚΚΙΝΑ ΔΑΝΕΙΑ

Ασπίδα προστασίας για την πρώτη κατοικία

Το 90% των δανειοληπτών προστατεύεται από τη συμφωνία με τους δανειστές, σύμφωνα με τον Γιώργο Σταθάκη, ο οποίος προσδιορίζει τις τελικές ρυθμίσεις για τα κόκκινα δάνεια: «Θεωρούσαμε ότι η απελευθέρωση της πώλησης δανείων σε μη τραπεζικές εταιρείες πρέπει να γίνει με προσοχή, ώστε να μην πληγεί ο ήδη τραυματισμένος κοινωνικός ιστός.

Για τον λόγο αυτόν από τον περασμένο Δεκέμβριο καταλήξαμε σε ένα πλέγμα θεσμικών εργαλείων υποστήριξης των δανειοληπτών, τα οποία περιλαμβάνουν έναν αυστηρό κώδικα δεοντολογίας για τις τράπεζες και τις μη τραπεζικές εταιρείες που θα αδειοδοτηθούν, την ίδρυση Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, καθώς και την ανάπτυξη Δικτύου Ενημέρωσης και Υποστήριξης Δανειοληπτών με 30 κέντρα σε όλη τη χώρα. Τώρα συμφωνήσαμε να προχωρήσει η απελευθέρωση των επιχειρηματικών και καταναλωτικών δανείων με εξαίρεση αυτά που συνδέονται με την πρώτη κατοικία, όπως ισχύει για πολλές κατηγορίες μικροεπιχειρηματικών και σε περιπτώσεις και καταναλωτικών δανείων. Συνεπώς εξαιρούνται τα στεγαστικά δάνεια και όλες οι άλλες κατηγορίες δανείων που συνδέονται με την πρώτη κατοικία».

Πάντως όσοι προστατεύονται είναι τελικά πιο λίγοι από αυτούς που αρχικώς υπολογίζατε.

Προστατεύεται η συντριπτική πλειοψηφία των δανειοληπτών. Το μόνο κριτήριο που θα υπάρχει για τα δάνεια που συνδέονται με πρώτη κατοικία είναι η αντικειμενική αξία να μην υπερβαίνει τα 140.000 ευρώ. Σύμφωνα με τα στοιχεία που διαθέτουμε, αυτό καλύπτει πάνω από 90% των περιπτώσεων, δηλαδή πρόκειται για προστασία ισχυρότερη ακόμα και εκείνης που προσφέρει ο νόμος για τους πλειστηριασμούς που παρουσιάσαμε το φθινόπωρο.