Αναζήτηση
Η ζωή της βρισκόταν σε κίνδυνο. Μία βαριά πνευμονική βλάβη δεν της στερούσε μόνο τη φυσιολογική καθημερινότητα, αλλά έβλεπε και τη ζωή της να φτάνει στο τέλος. Διότι θεραπεία δεν υπήρχε. Η μόνη σωτήρια λύση ήταν η μεταμόσχευση.
Η 36χρονη Ραφαέλα Μπρούνο Πίντο που ζει στις Βρυξέλλες είναι μητέρα δύο παιδιών. Σε ηλικία 34 ετών υποβλήθηκε σε διπλή μεταμόσχευση πνευμόνων στο νοσοκομείο Erasme των Βρυξελλών.
Όπως ανέφερε η ίδια, στο πλαίσιο ειδικού ενημερωτικού συνεδρίου για τις μεταμοσχεύσεις στην Ευρωπαϊκή Ενωση που έγινε την περασμένη εβδομάδα στη Μαδρίτη, η περιπέτεια της υγείας της άρχισε το 2008 από έναν επίμονο βήχα, ο οποίος τελικά εξελίχθηκε σε επικίνδυνη ασθένεια, που της κατέστρεφε σταδιακά τους πνεύμονες. «Δεν μπορούσα ούτε να βήξω, ούτε να γελάσω, ούτε καλά καλά να μιλήσω. Ανέβαινα λίγα σκαλιά και μου κοβόταν η αναπνοή. Από τις πρώτες εξετάσεις οι γιατροί δεν μπορούσαν να καταλάβουν τι έχω. Τον Μάρτιο του 2010 ανέβαινα μία σκάλα μου κόπηκε η ανάσα και τα χέρια μου μελάνιασαν. Τρομοκρατήθηκα. Πήγα στο νοσοκομείο και οι γιατροί μου είπαν ότι το μόνο που μπορούσαν να κάνω ήταν μεταμόσχευση. Γύρισα σπίτι με μία συσκευή οξυγόνου. Ονειρευόμουν να τρέχω στην εξοχή με τα παιδιά μου, να τους διαβάζω, χωρίς να με σταματά ο βήχας. Αλλά δεν μπορούσα να κάνω τίποτα», λέει η Ραφαέλα.
Τον Ιούλιο του 2010 είχε φτάσει σε σημείο να μην μπορεί να φροντίσει ούτε τα παιδιά της ούτε τον εαυτό της. «Έχανα συνεχώς βάρος. Νοσηλευόμουν για καιρό στο νοσοκομείο και τότε ήταν που αποφάσισα ότι ή θα πήγαινα σπίτι μου με νέους πνεύμονες ή δεν θα επέστρεφα ποτέ ξανά. Ο άντρας μου ήταν το στήριγμά μου από την αρχή. Λίγες ημέρες αργότερα οι πνεύμονες βρέθηκαν. Η επέμβαση της μεταμόσχευσης διήρκεσε δεκατρείς ώρες. Δύο εβδομάδες αργότερα έφυγα από το νοσοκομείο. Πλέον παίρνω καθημερινά φάρμακα, για να μην απορριφθούν τα μοσχεύματα. Αυτό όμως είναι ένα μικρό τίμημα μπροστά στη νέα ζωή που έχω», εξηγεί η Ραφαέλα.
Η ίδια παραδέχεται ότι «αν δεν ήταν ο δότης οργάνων, δεν θα ήμουν εδώ. Δεν περνά μέρα που να μη σκέφτομαι το δωρητή. Είμαι χαρούμενη που είμαι ζωντανή. Ζω την κάθε μέρα και κάνω την κάθε στιγμή να αξίζει».
Στην Ελλάδα δεν υπάρχει μονάδα μεταμόσχευσης πνεύμονα. Λειτουργούσε πριν από μερικά χρόνια στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο, αλλά έκλεισε και δεν έχει οργανωθεί έκτοτε τίποτα. Ετσι, τα τελευταία μοσχεύματα πνεύμονα η χώρα μας τα έστειλε στην Ιταλία και εκεί σώθηκαν κάποιες ανθρώπινες ζωές. Επιπλέον, οι δότες στη χώρα μας ολοένα και λιγοστεύουν, σε αντίθεση με την Ισπανία, η οποία είναι η πρώτη χώρα στην Ευρώπη σε αυτόν τον τομέα.
Σύμφωνα με τον διευθυντή του Ισπανικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων Ραφαέλ Ματέσανζ, η χώρα του πέτυχε να αυξήσει τους δότες της από 14 ανά εκατομμύριο πληθυσμού σε 35 ανά εκατομμύριο πληθυσμού.
Μεγάλη η λίστα αναμονής για μόσχευμα
Μέχρι το τέλος του 2011 συνολικά 61.500 ασθενείς βρίσκονταν σε λίστα αναμονής για μόσχευμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ειδικότερα περισσότεροι από 42.000 περιμένουν για νεφρό, πάνω από 10.000 για ήπαρ, περίπου 4.000 για καρδιά και περίπου 2.300 για πνεύμονες. Όσον αφορά τον αριθμό των ασθενών που πέθαναν περιμένοντας το σωτήριο μόσχευμα, εκτιμάται σε 5.500 στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2011.
Το 2011 στην Ευρώπη έγιναν 18.712 μεταμοσχεύσεις νεφρού (20,6% από ζώντα δότη), 7.006 ήπατος (3,5% από ζώντα δότη), 1.980 καρδιάς, 1.677 πνευμόνων και 859 παγκρέατος, ενώ συνολικά καταγράφηκαν 9.604 πτωματικοί δότες.
«Κάθε μέρα δέκα ευρωπαίοι πολίτες πεθαίνουν περιμένοντας στη λίστα αναμονής για ένα μόσχευμα. Η έλλειψη εμπιστοσύνης στο σύστημα και ο φόβος εκμετάλλευσης του ανθρώπινου σώματος είναι οι κύριες αιτίες που κάνουν τους πολίτες διστακτικούς στη δωρεά οργάνων», επισήμανε ο επικεφαλής του προγράμματος «Ουσίες της ανθρώπινης προελεύσεως» της Γενικής Διεύθυνσης Υγείας και Καταναλωτών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Στέφαν Βαν ντερ Σπίγκελ. Ο ίδιος εξηγεί πως ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στη συνεργασία μεταξύ κρατών-μελών της ΕΕ, η οποία συμβάλλει στο να μη χάνονται μοσχεύματα, τα οποία πιθανόν δεν μπορούν να αξιοποιηθούν σε μία χώρα, αλλά μπορούν να σώσουν ασθενείς σε κάποια άλλη.
Οι μεταμοσχεύσεις στην Ευρώπη
Η δωρεά και η μεταμόσχευση οργάνων στην Ευρώπη διέπονται πλέον από κοινές ρυθμίσεις χάρη στην οδηγία 2010/45/EΕ για τα πρότυπα ποιότητας και ασφάλειας των ανθρώπινων οργάνων που προορίζονται για μεταμόσχευση.
Οι πολίτες της ΕΕ, είτε είναι δότες είτε λήπτες οργάνων, μπορούν πλέον να είναι σίγουροι ότι τηρούνται τα πρότυπα αυτά. Η οδηγία υπογραμμίζει την ανάγκη συμμόρφωσης με τις αρχές δεοντολογίας, ειδικά την έννοια ότι τα όργανα, από νεκρούς ή ζωντανούς δωρητές, δεν πρέπει ποτέ να είναι αντικείμενο αγοραπωλησίας.
Η οδηγία ορίζει τρεις στόχους για τα σχέδια δράσης, δηλαδή, αύξηση της διαθεσιμότητας οργάνων, αποτελεσματικότερα και περισσότερο προσβάσιμα συστήματα μεταμόσχευσης και βελτίωση της ασφάλειας και της ποιότητας. Μέσω των προβλεπόμενων μέτρων, τα οποία πρόκειται να ισχύσουν για πολλά χρόνια, η Επιτροπή αντιμετωπίζει ένα από τα περισσότερο ευαίσθητα και ζωτικά θέματα του τομέα της υγείας.
www.eurotransplant.org
