Ο διαγωνισμός εθνικοπατριωτικής έξαρσης που ξέσπασε από την εποχή της ψήφισης του Μνημονίου και της επιτήρησης από την τρόικα βρήκε κατάλληλο έδαφος να κλιμακωθεί στον θεσμό με τους πιο ολοκληρωτικούς και συντηρητικούς συμβολισμούς: τη μαθητική και στρατιωτική παρέλαση. Το ποιος δικαιούται να κρατά την ελληνική σημαία ή το ποιος εκφράζει γνήσια το «όχι» έχει μια σύντομη αλλά ενδιαφέρουσα ιστορία. Δεν είναι μακριά το 2002 όταν, με αποκορύφωμα την περίπτωση του Οδυσσέα Τσενάι στη Νέα Μηχανιώνα, το «δίκαιο του αίματος» απαγόρευε στους αριστούχους μαθητές μεταναστευτικής προέλευσης να γίνουν σημαιοφόροι. Εκτοτε οι παρελάσεις έχασαν το ρατσιστικό τους διακύβευμα και εντάχθηκαν σταδιακά στον αστερισμό των αντιιμπεριαλιστικών και συνδικαλιστικών διαδηλώσεων. Η παρέλαση ουσιαστικά έγινε μέρος των χιλιάδων μικρών ή μεγάλων πορειών διαμαρτυρίας που ετησίως δημιουργούν τις προϋποθέσεις εικονικής ή πραγματικής σύγκρουσης περί πίστεως, πατρίδος και συντεχνιακών συμφερόντων (πού να φανταζόταν ο Μεταξάς ότι ο καταναγκαστικός χαρακτήρας των εργατικών παρελάσεων την Πρωτομαγιά επί του καθεστώτος του θα έχει «εθελοντικό» χαρακτήρα τον 21ο αιώνα…).

Το 2011, χρονιά που το έθνος έχει απομακρυνθεί οριστικά από την εποχή της ευδαιμονίας και την προσδοκία πελατειακών εξυπηρετήσεων από το Δημόσιο, αριστερόστροφοι και δεξιόστροφοι φορείς του αντιμνημονιακού υπερπατριωτισμού σκηνοθέτησαν, στη θέση της στρατιωτικής, μια «λαϊκή παρέλαση» και κάλεσαν τους μαθητές (τους οποίους συνήθως κατηγορούν για ξενομανία και απολίτικη συνείδηση) να υψώσουν μαζί με σημαίες μούντζες και μαύρες κορδέλες. Στόχος, όχι μόνο να υπερασπιστούν την ιερότητα της πατρίδας αλλά κυρίως η λεκτική και σωματική επίθεση στο «σάπιο» πολιτικό σύστημα που την «ξεπουλάει». Αλλη μία φορά, βίαιες αντικοινοβουλευτικές κορόνες υπερφαλάγγισαν τον εύλογο για πολλούς ευρωπαϊκό σκεπτικισμό. Ετσι, φέτος την 28η Οκτωβρίου δεν εορτάστηκε το «όχι» στον φασισμό αλλά το «γιατί όχι;». Η ιδεολογική ώσμωση που το στηρίζει επαναλαμβάνεται σταθερά και είναι αδιάφορη «κουρέματος».

Ο Βασίλης Βαμβακάς διδάσκει στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης